«توفان عمامهدار»؛ مسنترین دونده ماراتن جهان در ۱۱۴ سالگی جان باخت

منبع تصویر، Pardeep Sharma/BBC
- نویسنده, پردیپ شارما
- شغل, بیبیسی
فوجا سینگ، مرد بریتانیایی-هندی که بهعنوان مسنترین دونده ماراتن جهان شناخته میشد، در ۱۱۴ سالگی بر اثر برخورد با یک خودرو در هند جان خود را از دست داد.
پلیس اعلام کرد که سینگ هنگام عبور از خیابانی در روستای زادگاهش در ایالت پنجاب، پس از برخورد با یک وسیله نقلیه ناشناس و انتقال به بیمارستان، درگذشت.
سینگ که چهرهای جهانی بود، رکوردهایی در ردههای مختلف سنی در دو ماراتن به نام خود ثبت کرد، حتی زمانی که بیش از ۱۰۰ سال داشت.
او در ۸۹ سالگی دویدن را آغاز کرد و بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳، نه ماراتن را کامل دوید و پس از آن بازنشسته شد.
باشگاه ورزشی و خیریه او به نام «سیکها در شهر» «Sikhs In The City» اعلام کرد که جشنهایی برای بزرگداشت زندگی و دستاوردهای او در ایلفورد در شرق لندن، محل زندگی سینگ از سال ۱۹۹۲، برگزار خواهد کرد.
هارویندر سینگ، از مقامهای ارشد پلیس محلی، گفت: «در حال جستوجو هستیم و متهم بهزودی دستگیر خواهد شد.»
با انتشار خبر درگذشت او، سیل پیامهای تسلیت جاری شد؛ از جمله نارندرا مودی، نخستوزیر هند، که در پیامش او را «ورزشکاری استثنایی با ارادهای باورنکردنی» توصیف کرد.
هارماندر سینگ، مربی فوجا سینگ، با انتشار بیانیهای او را «نماد انسانیت و منبع انرژی مثبت» خواند.
وقتی بیبیسی در ماه ژوئن با سینگ در بیاس پیند ملاقات کرد، او همچنان چابک و فعال بود و هر روز چند کیلومتر پیادهروی میکرد.
او گفته بود: «هنوز هم در اطراف روستا قدم میزنم تا پاهایم قوی بمانند. انسان باید از بدن خود مراقبت کند.»
سینگ که مشعلدار المپیک ۲۰۱۲ لندن بود، در دوران فعالیت ورزشیاش به دستاوردهای بسیاری رسید؛ از جمله گفته میشود که در سال ۲۰۱۱ و در تورنتو، نخستین صدسالهای شد که ماراتن کامل را به پایان رسانده است.
با این حال، گینس رکورد او را بهعنوان مسنترین دونده ماراتن جهان ثبت نکرد، چرا که نتوانست گواهی تولد خود در سال ۱۹۱۱ را ارائه دهد.
بنا بر گزارش بیبیسی، تاریخ تولدش در گذرنامه بریتانیایی، اول آوریل ۱۹۱۱ ثبت شده است. همچنین نامهای از ملکه بریتانیا به مناسبت تولد ۱۰۰ سالگیاش دریافت کرده بود. به گفته مربیاش در زمان تولد سینگ در هند، گواهی تولد صادر نمیشده است.
مقامهای گینس گفتند که علاقهمند بودند این رکورد را به نام او ثبت کنند، اما این تنها در صورتی ممکن بود که مدارک رسمی تولدش که در همان سال صادر شده باشد، ارائه شود.
در دوران کودکیاش در پنجاب، اهالی روستا به دلیل ضعف پاها، مسخرهاش میکردند و تا پنج سالگی درست نمیتوانست راه برود.
اما همان پسربچهای که زمانی به دلیل ضعف جسمیاش مسخره میشد، بعدها تاریخساز شد.
تا پیش از ۴۰ سالگی، سینگ که کشاورز بود، هر دو جنگ جهانی را پشت سر گذاشته و جدایی هند و پاکستان را دیده بود.
او به بیبیسی پنجابی گفته بود: «در جوانی واژه ماراتن حتی به گوشم هم نخورده بود. به مدرسه نرفتم و در هیچ فعالیت ورزشی شرکت نکردم. کشاورز بودم و بیشتر عمرم را در مزارع سپری کردم.»
او ابتدا برای مقابله با غم و اندوه به دویدن روی آورد.
پس از مرگ همسرش، جیان کور، در اوایل دهه ۱۹۹۰، به لندن رفت تا با پسر بزرگترش، سوخجیندر زندگی کند. اما در یکی از سفرهایش به هند، شاهد مرگ پسر کوچکترش، کولدیپ در یک تصادف بود؛ حادثهای که او را ویران کرد.
در غم از دست دادن پسرش، ساعتها در کنار محل سوزاندن جسد او مینشست. اهالی نگران روستا به خانوادهاش توصیه کردند که او را به بریتانیا بازگردانند.
در ایلفورد لندن، طی یکی از بازدیدهایش از معبد سیکها، با گروهی از مردان سالخورده آشنا شد که گروهی میدویدند. در همین زمان با هارماندر سینگ دیدار کرد که بعدها مربیاش شد.
او در ماه ژوئن گفته بود: «اگر هارماندر سینگ را نمیدیدم، هیچگاه وارد دنیای ماراتن نمیشدم.»

منبع تصویر، Saurabh Duggal/BBC
سینگ در سال ۲۰۰۰، تنها یک ماه مانده به تولد ۸۹ سالگیاش، اولین بار در ماراتن لندن شرکت کرد. او از طریق سیستم خاصی که خیریهها با پرداخت هزینهای از قبل تعداد مشخصی سهمیه دریافت میکنند، در این رقابت حضور یافت.
او تصمیم گرفت برای حمایت از خیریهای که از نوزادان نارس حمایت میکند، بدود. شعار او این بود: «مسنترین برای جوانترین میدود! با این امید که آنها هم به اندازه او عمر کنند.»
به گفته سینگ، قبل از مسابقه مسئولان به او گفته بودند فقط اجازه دارد «پتکا» (نوعی پوشش سر رایج در میان پسران و مردان سیک) بپوشد و اجازه استفاده از عمامه را ندارد.
او گفته بود: «حاضر نبودم بدون عمامه بدوم. در نهایت برگزارکنندگان اجازه دادند با عمامه بدوم و برای من، این بزرگترین دستاورد بود.»
او این مسابقه را در ۶ ساعت و ۵۴ دقیقه به پایان رساند و این آغاز سفری خارقالعاده بود.
در سومین حضور پیاپیاش در ماراتن لندن، توانست ۹ دقیقه از رکورد قبلی خود کم کند. سال ۲۰۰۳، در ماراتن تورنتو، رکورد خود را بهطرز شگفتانگیزی یک ساعت و پنج دقیقه بهبود بخشید و مسابقه را در ۵ ساعت و ۴۰ دقیقه به پایان رساند.
سینگ در سال ۲۰۰۴ با امضای قرارداد با آدیداس و حضور در تبلیغات این برند در کنار چهرههایی مانند محمد علی (کلی)، به شهرت جهانی رسید.
در سال ۲۰۰۵ نخستوزیر وقت پاکستان از او برای شرکت در اولین ماراتن لاهور دعوت کرد. سال بعدش هم با دعوت ویژه ملکه الیزابت دوم به کاخ باکینگهام رفت.
در میان یادبودها و گواهینامههای بسیاری که در خانهاش در پنجاب به نمایش گذاشته شدهاند، یک عکس قابشده با ملکه بریتانیا دیده میشود.

منبع تصویر، Pardeep Sharma/BBC
او تا بیش از صدسالگی به شرکت در ماراتن ادامه داد و لقب «توفان عمامهدار» را دریافت کرد. بیشتر درآمدش از تبلیغات را هم مستقیماً به مؤسسات خیریه اهدا میکرد.
او گفته بود: «من همان فوجا سینگ قبل از دویدن و رسیدن به شهرت بودم، اما دویدن به زندگیام معنا داد و باعث شد در جهان شناخته شوم.»
در سال ۲۰۱۳، در آخرین مسابقه رقابتی خود در هنگکنگ شرکت کرد و مسیر ۱۰ کیلومتری را در یک ساعت و ۳۲ دقیقه و ۲۸ ثانیه طی کرد.
در سالهای پایانی عمرش، وقتش را بین زندگی در هند، جایی که پسر کوچکش زندگی میکرد و بریتانیا تقسیم میکرد.
او سلامتی و طول عمر خود را مدیون سبک زندگی ساده و رژیم غذایی منظمش میدانست.
در ماه ژوئن گفته بود: «کمخوری، زیاد دویدن، و شاد بودن، راز طول عمر من است. این پیام من برای همه است.»