خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، روز یکشنبه ۲۹ تیر در گزارشی مدعی شد که مقام‌های جمهوری اسلامی و کشورهای اروپایی برای ازسرگیری مجدد مذاکرات هسته‌ای به توافق رسیده‌اند.
با این حال، این خبرگزاری نوشت این مذاکرات قرار است «در سطح معاونان وزرای امور خارجه ایران و سه کشور اروپایی» برگزار شود. تسنیم همچنین تاکید کرد که درباره اصل مذاکرات دیپلماتیک میان جمهوری اسلامی با فرانسه، آلمان و بریتانیا توافق شده است، اما درباره «زمان و مکان» توافقی حاصل نشده و رایزنی‌ها در این‌باره ادامه دارد.
پیش از این، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز شنبه هفته جاری در گفتگو با شبکه سی‌جی‌تی‌ان چین تاکید کرده بود که مذاکرات جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحده مجددا آغاز نخواهد شد، «مگر آنکه از جدیت واقعی آمریکا برای دستیابی به توافقی برد‌ـ‌برد» اطمینان حاصل کنند. وزیر خارجه جمهوری اسلامی همچنین گفته بود، تهران هنوز برای ازسرگیری مذاکرات با واشینگتن متقاعد نشده است و «اگر طرف آمریکایی خسارات ناشی از بمباران آمریکا و اسرائیل را جبران کند، آن‌وقت احتمالا آماده مذاکره خواهیم بود».
این شروط سختگیرانه، در کنار مواضع تند اطرافیان علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، علیه هر نوع مذاکره، پیش‌بینی برخی مقام‌های ایران درباره احتمال حملات نظامی مجدد اسرائیل و آمریکا و همچنین تهدیدهای اروپاییان مبنی بر فعال‌سازی مکانیسم ماشه، احتمال آغاز مذاکرات و دستیابی به توافقی جامع را به‌شدت کاهش خواهد داد. گزارش امروز تسنیم درباره احتمال انجام مذاکرات با آلمان، فرانسه و بریتانیا در سطح معاونان وزرای خارجه نیز این موضوع را تایید می‌کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هفته گذشته یک مقام سیاسی جمهوری اسلامی به پرس‌تی‌وی، شبکه تلویزیونی انگلیسی‌زبان وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی، گفته بود که تهران حاضر نیست براساس چارچوب و دستور کار پیشین به مذاکره با آمریکا بازگردد و از تجربه مذاکرات قبلی درس گرفته است. این مقام که نامش ذکر نشد، افزود: «در حال حاضر، هدف مذاکرات را خلع سلاح جمهوری اسلامی برای جبران ضعف اسرائیل در جنگ بعدی می‌دانیم. واشینگتن به دنبال تدارک جنگ است نه صلح، و در این صورت، به‌‌جای مذاکره باید برای درگیری آماده شویم.»
وزرای خارجه سه قدرت اروپایی، همراه با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، شامگاه پنجشنبه ۲۶ تیر، برای نخستین بار پس از جنگ ۱۲ روزه، با عباس عراقچی گفتگو کردند. عراقچی روز جمعه ۲۷ تیرماه با تایید این گفتگو، تاکید کرد که تهران تنها در صورت پذیرش طرف اروپایی برای توافقی«منصفانه، متعادل و سودمند برای هر دو طرف»، مذاکرات هسته‌ای با اروپا را از سرخواهد گرفت.
بریتانیا، فرانسه و آلمان به‌تازگی توافق کرده‌اند که اگر تا پایان ماه میلادی آینده (اوت ۲۰۲۵)، برابر با نهم شهریور، برای رفع خطر هسته‌ای تهران پیشرفت چشمگیری حاصل نشود، «مکانیسم ماشه» را برای بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی فعال کنند.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز روز چهارشنبه در گفتگو با خبرگزاری رویترز تاکید کرد: «یک راه‌حل دیپلماتیک پایدار و قابل‌راستی‌آزمایی ضروری است، راه‌حلی که منافع امنیتی جامعه بین‌الملل را نیز در نظر بگیرد. اگر چنین راه‌حلی در طول تابستان حاصل نشود، فعال‌سازی سازوکار بازگشت تحریم‌ها یکی از گزینه‌های سه کشور اروپایی عضو برجام خواهد بود.»
مکانیسم ماشه به کشورهای عضو برجام امکان می‌دهد که در صورت نقض توافق از سوی طرف مقابل، تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد را، که طبق برجام تعلیق شده بودند، به‌طور خودکار و بدون نیاز به رای‌گیری مجدد در شورای امنیت سازمان ملل متحد، بازگردانند.
روز سه‌شنبه ۲۴ تیرماه نیز آکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد که استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در خاورمیانه، «به‌صراحت» اعلام کرده است که مذاکره آینده با جمهوری اسلامی باید «مستقیم» انجام شود «تا از بروز سوءتفاهم جلوگیری و روند مذاکرات تسریع شود».
در مجموع، فضای کنونی دیپلماسی میان تهران و طرف‌های اروپایی و ایالات متحده، همچنان در هاله‌ای از ابهام و بدبینی متقابل قرار دارد. تحلیلگران بر این باورند تا زمانی که جمهوری اسلامی بر شروط حداکثری خود و سه کشور اروپایی بر تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه پافشاری می‌کنند، چشم‌انداز رسیدن به توافقی عملی و پایدار دور از دسترس است. از این رو به نظر می‌رسد گزارش تازه تسنیم، بیش از آنکه نشانه پیشرفت به‌سمت مذاکرات باشد، بازتاب‌دهنده تلاشی برای مدیریت افکار عمومی و خرید زمان از سوی تهران، در میانه فشارهای فزاینده بین‌المللی و تهدیدهای نظامی است.