شبکه سی‌ان‌ان روز شنبه ۱۹ ژوئیه (۲۸ تیر) با ارائه شواهد و با استناد به منابعی نشان داده که جمهوری اسلامی کماکان در حال مسلح کردن نیروهای نیابتی خود در مناطق مختلف خاورمیانه است تا بتواند در پی ضربات متعددی که از حملات اسرائیل و آمریکا خورده، از موضع قدرت وارد مذاکرات احتمالی آتی شود.

شبه‌نظامیان حوثی متحد جمهوری اسلامی در یمن، هفته گذشته پس از ماه‌ها آرامش در دریای سرخ، دو کشتی تجاری را در این آبراه حیاتی هدف قرار دادند. نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در عراق نیز متهم هستند که تولید نفت را در اقلیم کردستان مختل کرده‌اند و نیروهای سوری در ماه‌های گذشته چندین محموله شامل صدها موشک به مقصد حزب‌الله لبنان را توقیف کرده‌اند.

به گفته سی‌ان‌ان، فعالیت فزاینده گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی بازتاب عزم تهران برای ادامه حمایت از شبکه‌ای از گروه‌های مسلح اخلالگر در منطقه است؛ شبکه‌ای که همواره بخشی اساسی از راهبرد بازدارندگی ایران به شمار می‌رفته، هرچند این شبکه در بازداشتن حملات اخیر اسرائیل و آمریکا به خاک ایران ناکام مانده است.

این اقدامات پیش از آغاز احتمالی مذاکرات با واشنگتن برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید انجام می‌شود. با این حال، تاکنون نه ایالات متحده و نه ایران تمایلی به نرمشی بزرگ از خود نشان نداده‌اند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

مایکل نایتس، پژوهشگر ارشد در مؤسسه واشنگتن و کارشناس امور نظامی و امنیتی ایران، عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس، به سی‌ان‌ان گفته است: «ایران هیچ‌گاه قصد نداشته تأمین تسلیحاتی گروه‌هایش را متوقف کند.»

به گفته نایتس، گرچه شاید جمهوری اسلامی نتواند مثل گذشته یا به شکل منظم برای متحدان منطقه‌ای‌ خود تسلیحات بفرستد و احتمال توقیف آنها هم بیشتر شده باشد، اما نیروی قدس سپاه پاسداران، با اقدامات اخیر، هنوز می‌خواهد ابراز وجود کند و نشان دهد که: «هیچ چیز تغییر نکرده است.»

سی‌ان‌ان ضمن اشاره به حمله بی‌سابقه اسرائیل به خاک ایران و حذف چهره‌های کلیدی نظامی، از جمله حسین سلامی، فرمانده کل سپاه و بهنام شهریاری، مسئول ارسال سلاح به گروه‌های نیابتی، گفته است که به‌رغم این ضربات، جمهوری اسلامی کماکان به مسلح کردن نیروهای نیابتی‌اش ادامه داده و نشان داده است که این گروه‌ها را هنوز هم یک دارایی راهبردی برای گسترش نفوذ منطقه‌ای خود تلقی می‌کند.

توقیف "بزرگترین کشف تسلیحاتی" در یمن

تنها سه روز پس از اعلام آتش‌بس میان ایران و اسرائیل، یک کشتی حامل ۷۵۰ تُن موشک و تجهیزات نظامی ایرانی در دریای سرخ، شامل موشک، موتور پهپاد و سامانه‌های راداری، توسط نیروهای وفادار به دولت در تبعید یمن توقیف شد. فرماندهی مرکزی ایالات متحده چهارشنبه گذشته ضمن اعلام این خبر، گفت که "محموله عظیم تسلیحات ایرانی" قرار بوده به دست حوثی‌ها برسد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

طبق گزارش ارتش آمریکا، این توقیف "بزرگترین کشف تسلیحاتی" در تاریخ نیروهای مقاومت ملی یمن محسوب می‌شود که گروهی مخالف حوثی‌ها و طرفدار آمریکا به رهبری طارق صالح، برادرزاده علی عبدالله صالح، رئیس جمهوری پیشین این کشور هستند.

وزارت امور خارجه ایران ارسال این تسلیحات را تکذیب کرده و این ماجرا را "تلاش فریبکارانه" آمریکا برای "انحراف افکار عمومی" خوانده است.

به گزارش سی‌ان‌ان، حوثی‌های یمن با استفاده از تسلیحات ایرانی، به اسرائیل و نیز کشتی‌های تجاری در دریای سرخ حمله کرده‌اند.

به گفته عملیات دریایی اتحادیه اروپا، در حمله اخیر به یک کشتی تحت مالکیت یونان، چهار خدمه کشته، تعدادی دیگر زخمی و ۱۱ نفر مفقود شده‌اند. به گزارش شرکت انگلیسی مدیریت ریسک دریایی (ونگارد تک) نیز شش نفر از سرنشینان کشتی توسط حوثی‌ها اسیر شده‌اند.

چند روز پیش از آن نیز حوثی‌ها یک کشتی باری با پرچم لیبریا را با استفاده از قایق‌های بدون سرنشین، موشک و پهپاد هدف قرار داده بودند.

به گفته این شبکه آمریکایی، به نظر می‌رسد این حملات که منجر به غرق شدن دو کشتی شد، به عنوان نخستین موارد ثبت‌شده از این دست در سال جاری میلادی، نشانه‌ای از تشدید تنش‌ها در این مسیر پرتردد دریایی، پس از ماه‌ها آرامش، باشد.

حملات پهپادی به "شرکای آمریکا" در عراق

طبق همین گزارش، در ماه‌های اخیر گروه‌های مورد حمایت ایران در عراق نیز حملات خود را به شرکای آمریکا در این کشور افزایش داده‌اند و باعث بی‌ثباتی در تولید نفت در منطقه تحت کنترل کردها شده‌اند.

عزیز احمد، یکی از مقام‌های دولت اقلیم کردستان، چهارشنبه گذشته گفت که پنج میدان نفتی، از جمله دو میدان تحت مدیریت شرکت‌های آمریکایی، پس از "موجی از حملات پهپادی" از سوی به گفته او، "شبه‌نظامیان جنایتکار" هدف قرار گرفته‌اند.

او در شبکه اکس نوشت: «اقلیم کردستان از سرمایه‌گذاری و شرکت‌های آمریکایی استقبال کرد. اکنون همان سرمایه‌گذاران در جریان کارزاری حساب‌شده برای خفه کردن اقتصادی ما، از کشور بیرون رانده می‌شوند.»

پیشاوا هورامانی، سخنگوی دولت اقلیم کردستان، به سی‌ان‌ان گفته است که این حملات پهپادی "با هدف نابود کردن زیرساخت انرژی" انجام می‌شود تا اقلیم کردستان «نتواند نفت و گاز تولید کند و از آن به‌عنوان اهرم در مذاکرات یا منبع درآمد بهره بگیرد.»

وزارت کشور اقلیم کردستان حملات اخیر را به نیروهای حشدالشعبی، شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق، نسبت داده است.

این وزارتخانه پس از سقوط یک پهپاد حامل بمب در نزدیکی اربیل، پایتخت اقلیم کردستان، اعلام کرد: «این حملات با هدف ایجاد هرج و مرج انجام می‌شود.»

"وضعیت حیاتی" حزب‌الله در لبنان

به گزارش سی‌ان‌ان، پس از حمله گروه تروریستی حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و کارزار اسرائیل برای حذف نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، نفوذ منطقه‌ای ایران به شکل چشمگیری تضعیف شده است.

حزب‌الله، متحد اصلی ایران در لبنان، پس از ۷ اکتبر تلاش کرد با شلیک موشک‌های فرامرزی و گشودن جبهه دوم علیه اسرائیل، از حماس حمایت کند.

اما از آن زمان، این گروه که به‌شدت تضعیف شده و نفوذ پیشین خود را در لبنان از دست داده، هم‌زمان با حملات روزانه اسرائیل به نیروهایش، با فشارهای فزاینده داخلی و خارجی هم برای خلع سلاح روبه‌رو است.

حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، در حمله هوایی اسرائیل در سال گذشته کشته شد و مسیر کلیدی تأمین تدارکات شبه‌نظامیان شیعه این گروه نیز، پس از سقوط بشار اسد در سوریه از دست رفت؛ کسی که خود متحدی حیاتی برای تهران به شمار می‌رفت.

یک مقام منطقه‌ای به سی‌ان‌ان گفته است: «حزب‌الله در حال از دست دادن نفوذ و اعتبار خود در میان پایگاه مردمی خویش است. البته ایرانی‌ها در تلاش‌اند برخی از نیروهای نیابتی‌شان را تقویت کنند تا در مذاکرات دست بالاتری داشته باشند، اما تاکنون چندان موفق نبوده‌اند.»

با این حال، منبع منطقه‌ای دیگری به این شبکه آمریکایی گفته است که حزب‌الله ممکن است از ترس تشدید تنش از سوی اسرائیل در هفته‌های آینده «دوباره خود را بازسازماندهی کند». این منبع افزوده است که حزب‌الله احساس می‌کند به دلیل از دست دادن سوریه و افزایش فشار داخلی در لبنان در "وضعیتی حیاتی" قرار گرفته است.

ارسال پول به "شبکه‌هایی" در سوریه

به گفته سی‌ان‌ان، تلاش‌های ایران برای تداوم مسلح کردن حزب‌الله در سال گذشته ادامه داشته است. طبق اعلام وزارت کشور سوریه، دولت جدید این کشور که به شدت مخالف ایران است، چندین محموله سلاح به مقصد لبنان را توقیف کرده است.

وزارت کشور سوریه ژوئن گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد که تلاش برای قاچاق موشک‌های ضدتانک کورنت، که حزب‌الله برای هدف قرار دادن تانک‌های اسرائیلی در جنوب لبنان از آنها استفاده می‌کرد، را خنثی کرده است. پلیس سوریه اعلام کرد که این سلاح‌ها در کامیونی حامل سبزیجات در حومه حمص، در نزدیکی مرز لبنان، پنهان شده بودند.

نخستین منبع منطقه‌ای که با سی‌ان‌ان گفت‌وگو کرده، تصریح کرد که تهران در اهداف خود برای مسلح کردن نیروهای نیابتی‌اش در راستای حفاظت از جمهوری اسلامی یا تحقق هدف اعلام‌شده‌ "آزادی قدس"، ناکام بوده است.

او گفت: «چرا حزب‌الله هنوز تسلیح می‌شود؟ این سلاح‌ها چه چیزی به آنها داده؟ نه امنیت آورده‌اند، نه آنها را حتی یک گام به قدس نزدیکتر کرده‌اند. این تسلیحات جز رنج بیشتر برای مردم غیرنظامی، چه ثمری داشته‌اند؟»

یکی از مقام‌های ارشد دولت سوریه، در پاسخ به این پرسش که آیا دمشق تلاش ایران برای مسلح کردن حزب‌الله را مشاهده کرده، به سی‌ان‌ان گفته است: «ما اغلب محموله‌های ایرانی را توقیف می‌کنیم. به نظر می‌رسد اینها اغلب به صورت محلی گردآوری شده و در محموله‌های کوچک برای قاچاق به لبنان قرار می‌گیرند.»

این مقام سوری افزوده است: «ما همچنین شاهد فعالیت‌هایی آشکار برای ارسال پول به شبکه‌هایی در سوریه از طریق عراق هستیم.»

تلاش تهران برای نشان دادن "چهره‌ای سرسخت"

به گزارش سی‌ان‌ان، هم‌زمان با تلاش جمهوری اسلامی برای تسلیح مجدد گروه‌های مورد حمایتش در سراسر خاورمیانه، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، نشانه‌هایی از عدم تمایل فزاینده خود به مذاکره با تهران را نشان می‌دهد.

ترامپ روز چهارشنبه گفت: «آنها به‌شدت خواهان مذاکره‌اند. ما عجله‌ای نداریم… ما پایگاه‌های متعددشان را حسابی بمباران کرده‌ایم. اگر بخواهند مذاکره کنند، ما اینجا هستیم.»

علی لاریجانی، مشاور ارشد رهبر جمهوری اسلامی، نیز در مقابل، ایده قریب‌الوقوع بودن مذاکرات را رد کرده و اهمیت آن را ناچیز شمرده است.

لاریجانی جمعه گذشته گفت: «معتقد هستم که هیچ عجله‌ای برای مذاکره نیست. آنها با ما جنگیده‌اند، باید اول بگویند چرا جنگ کردند.» لاریجانی تصریح کرد: «بگذاریم رهبری آن‌جا که لازم می‌دانند از مذاکره استفاده کنند و اگر لازم نمی‌دانند، استفاده نکنند.»

دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا قرار بود روز ۱۵ ژوئن برگزار شود، اما حمله غافلگیرکننده اسرائیل در روز پیش از آن برنامه‌ها را مختل کرد.

به گفته سی‌ان‌ان به نقل از کارشناسان، بازسازی گروه‌های مسلح منطقه‌ای و نمایش توانایی اخلال‌گرانه آنها می‌تواند به عنوان یک اهرم فشار مورد استفاده تهران قرار گیرد، زیرا جمهوری اسلامی تلاش دارد با وجود ضربات اخیر، از موضع قدرت وارد مذاکرات شود.

مایکل نایتس، پژوهشگر ارشد مؤسسه واشنگتن، به سی‌ان‌ان می‌گوید: «این کار، دست‌کم در تئوری، موضع آنها را تقویت می‌کند تا نشان دهند که صرفاً تسلیم نشده‌اند و تابع نیستند… آنها می‌خواهند چهره‌ای سرسخت از خود نشان دهند، اما نه تا حدی که آمریکا دوباره به آنها حمله کند.»