خلاصه خبر
دروغهای مجازی چگونه هند و پاکستان را تا لبه جنگ پیش برد؟
چند هفته پیش همزمان با آنکه موشکها و پهپادها آسمان شب در هند و پاکستان را میشکافت جنگ نامرئی دیگری میان دو کشور جریان داشت که ممکن بود تنشها را به سمت یک جنگ تمامعیار هدایت کند.
اندکی بعد از آنکه دولت هند در واکنش به تنشها اعلام کرد عملیات «سندور» را علیه پاکستان آغاز کرده گزارشهایی از شکستهای عظیم پاکستانیها در شبکههای اجتماعی منتشر شد.ادعاهایی که در رسانههایی مانند ایکس (توییتر سابق) توسط عدهای از کاربران فضای مجازی مطرح میشدند به سرعت از بزرگترین برنامههای خبری هند سر درآوردند و به عنوان «خبرهای فوری» پخش شدند. در یکی از این خبرها اینطور عنوان میشد که هندچندین جت پاکستانی را سرنگون کرده، یک خلبان پاکستانی را دستگیر کرده، بندر کراچی را تصرف کرده و حتی شهر لاهور پاکستان را اشغال کرده است. شایعه دیگر این بود که فرمانده قدرتمند ارتش پاکستان دستگیر شده و کودتایی در این کشور به وقوع پیوسته است. در یک پست در ایکس که بهطور گسترده بازنشر شده اینطور ادعا شده بود: «فردا صبحانه را در راولپندی میخوریم» که به شهر محل استقرار فرماندهی ارتش پاکستان اشاره داشت. بسیاری از این ادعاها به همراه ویدئوهای انفجار، صحنههای فرو ریختن ساختمانها و شلیک موشک از آسمان مطرح میشدند اما مشکل این بود که همه آنها جعلی بودند و صحت نداشتند.
آتشبس در ۱۰ مه ۲۰۲۵ دو کشور را از لبه جنگ تمامعیار بازگرداند. این درگیری، بزرگترین بحران در دهههای اخیر میان این دو قدرت هستهای بود که با حمله شبهنظامیان در منطقهای توریستی در کشمیر تحت کنترل هند آغاز شد و به مرگ ۲۶ نفر که بیشتر آنها گردشگر هندی بودند منجر شد. هند، پاکستان را متهم به حمایت از این حمله کرد؛ اتهامی که البته اسلامآباد آن را نپذیرفت و رد کرد.اکنون درگیریهای نظامی میان هند و پاکستان به پایان رسیدهاند اما تحلیلگران و فعالان بعد از رصد فعالیت کاربران در فضای مجازی میگویند که جنگ تمامعیار در صحنهای دیگر و در فضای آنلاین در جریان بوده است. در پاکستان هم اطلاعات نادرست زیادی در فضای مجازی منتشر شد. دولت پاکستان کمی پیش از آغاز درگیریها ممنوعیت ایکس را رفع کرد و این پلتفرم بهسرعت به منبعی برای اطلاعات نادرست تبدیل شد؛ هر چند که گردش اطلاعات جعلی در پاکستان به اندازه هند نبود. ویدئوهای بازیافتشده و تولیدشده توسط هوش مصنوعی که ادعا میکرد پیروزیهای نظامی پاکستان را نشان میدهد، بهطور گسترده پخش شد و توسط رسانههای اصلی، روزنامهنگاران معتبر و حتی وزرای دولت تقویت شد. این ادعاها شامل دستگیری یک خلبان هندی، کودتا در ارتش هند و حملات پاکستانی که دفاع هند را نابود کرده بود، میشد. گزارشهای جعلی دیگری نیز مبنی بر حمله سایبری پاکستان که بخش عمده شبکه برق هند را از کار انداخته و سربازان هندی که پرچم سفید تسلیم را برافراشتهاند، منتشر شد. ویدئوهای شبیهسازیشده بازیهای ویدیویی نیز به ابزار محبوبی تبدیل شد تا برخی کاربران اقدام به انتشار پیامهایی با این مضمون کنند که پاکستان «حق هند را کف دستش گذاشته است.»
سازمانی به نام «لندن استوری» که یک سازمان حقوق بشری مستقر در انگلیس است به تازگی گزارشی درباره جنگ مجازی در حاشیه درگیریهای هند و پاکستان منتشر کرده است. این گزارش نشان داد که شبکههای ایکس و فیسبوک چگونه «به بستری برای گسترش روایتهای جنگی، سخنان نفرتپراکن و اطلاعات نادرست» تبدیل شدند و به «تنشها ملیگرایانه» در هر دو کشور دامن زدند. جویجیت پال، دانشیار دانشگاه میشیگان در مصاحبهای با خبرگزاری فرانسه گفت که در هند، «مقیاس اطلاعات نادرست از آنچه قبلاً دیدهایم فراتر رفت» و این کمپین فراتر از تبلیغات ملیگرایانه معمول بود. او میگوید که این جنگ مجازی قدرت آن را داشت که دو کشور مسلح به سلاح هستهای را به جنگ نزدیکتر کند.خبرگزاری فرانسه نوشته تحلیلگران این را نشانهای از باز شدن جبههای جدید در جنگ تلقی میکنند، پدیدهای که طی آن مجموعهای از اطلاعات نادرست برای دستکاری روایتها و دامن زدن به تنشها به کار گرفته میشوند. یک مرکز در واشنگتن دی سی به نام «مرکز مطالعات نفرت سازمانیافته» که در زمینه جنگ روانی کار میکند هشدار داده که استفاده از اطلاعات جعلی در درگیری اخیر هند و پاکستان پدیدهای یگانه نیست بلکه بخشی از یک روند جهانی گستردهتر در جنگ ترکیبی است. #هند#پاکستان
20:54 • 7 خرداد 1404
نظرات کاربران