به گزارش ایسنا، رضا همتی درباره این طرح توضیح داد: در سال‌های اخیر به واسطه فرایندهایی نظیر توده‌ای شدن، تجاری شدن، خصوصی شدن، مک دونالدیزه شدن و پولی شدن دانشگاه‌ها در ایران، انواع سوءرفتارهای علمی و به‌ویژه قرارداد تقلب و برون‌سپاری رساله به نویسندگان نامرئی افزایش یافته است. سایه‌نویسی شامل انواع مختلفی از رفتارهایی است که در آن دانشجویان نگارش رساله خود را به یک شرکت یا یک فرد (نویسندگان نامرئی/سایه) در ازاء پرداخت وجه برون‌سپاری می‌کنند، بدون اینکه کوچکترین نقشی در انجام آن داشته باشند.
این پژوهشگر اضافه کرد: علی‌رغم حساسیت و اهمیت موضوع مطالعات چندان زیادی تاکنون در ارتباط با این موضوع در داخل انجام نگرفته است، لذا این پژوهش به‌صورت عمیق به فرایندی که منجر به شکل‌گیری و گسترش سایه‌نویسی شده است؛ با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه داده‌بنیاد پرداخته و چگونگی شرایط شکل‌گیری آن، راهبردها، پیامدها را کشف کرده و در آخر مدل نظری تبیین‌کننده پدیده سایه‌نویسی ارائه شده است.
وی درباره اهداف انجام این طرح گفت: آگاه کردن مسئولین و دست‌اندرکاران مربوطه به‌ویژه هیات‌های نظارت و ارزیابی کیفیت استان از ابعاد مختلف این پدیده، کمک به سیاست‌گذاری مناسب برای مقابله با پدیده سایه‌نویسی از جمله اهداف مهم انجام این طرح بوده است.
همتی در ادامه در رابطه با نتایج پژوهش، افزود: برون‌سپاری پایان‌نامه تحت تاثیر شرایط علی (ضعف مهارتی استاد/دانشجو، فشارهای چندگانه، چالش‌های چندگانه در زندگی دانشجویی، فقدان بهره‌وری مؤثر آموزشی، پروبلماتیک پایان‌نامه، ارضای درونی و تنگنای اقتصادی)، شرایط زمینه‌ای (حک شدن آموزش در اقتصاد، سیاستگذاری‌های آموزشی کژقواره، دانشجومحوری، ناکارآمدی سیستم) و شرایط مداخله‌گر (افول ارزش‌های علمی در سایه سازش و سهل‌انگاری و شبکه‌های مجازی تسهیل‌کننده برون‌سپاری) ایجاد شده است و پیامدهای متعددی (زوال ارزش علم، پارادوکس رضایت/نارضایتی و فرهنگ سازمانی در خدمت برون‌سپاری) به دنبال دارد.
وی تصریح کرد: به‌طور کلی عوامل مختلفی در سطح خرد، میانه و کلان در شکل‌گیری قراردادهای پایان‌نامه‌نویسی دخیل هستند و هرگونه سیاست‌گذاری لازم برای مقابله، نیازمند توجه به این سطوح و بازیگرانی است که در هر یک از آنها عمل می‌کنند.
به نقل از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، همتی در پایان خاطرنشان کرد: در کنار این عوامل، حداقل برای کاهش تقاضا توجه همزمان به اقدامات تنبیهی (خواه برای سفارش‌دهندگان و سفارش‌گیرندگان) و اقدامات ترمیمی نظیر نهادینه‌سازی فرهنگ صداقت علمی، بازتعریف انتقادی جایگاه و نقش پایان‌نامه‌های دانشجویی در نظام آموزش عالی کشور توصیه می‌شود.
انتهای پیام
