به گزارش همشهری آنلاین، مسعود پزشکیان رئیس جمهور در جلسه بررسی عملکرد یک ساله دولت در اجرای برنامه هفتم دولت و مجلس را مسئول مستقیم تورم دانست و گفت :عامل تورم ما هستیم در واقع مجلس و دولت است که تورم را ایجاد می‌کنند. اما اشاره او درباره نقش دولت و مجلس در تورم چیست؟
کسری بودجه و فشار تورمی
یکی از اصلی‌ترین دلایل تورم، کسری بودجه مداوم است. وقتی دولت بودجه‌ای با کسری تنظیم می‌کند، برای پوشش کمبود منابع مجبور به تامین پول از طریق خلق نقدینگی یا استقراض می‌شود، امری که به طور مستقیم فشار تورمی ایجاد می‌کند.
پزشکیان گفت: هر مقدار کسری افزایش پیدا کند، تورم ایجاد خواهد شد و این تورم به دوش مردم خواهد افتاد.
کارشناسان اقتصادی تاکید می‌کنند که کاهش کسری بودجه و اصلاح ساختار هزینه‌ها، از مهم‌ترین ابزارهای کنترل تورم است. به عبارت دیگر، بودجه‌ریزی واقع‌گرایانه و متناسب با منابع موجود، پایه‌ای‌ترین قدم برای کاهش فشار اقتصادی بر مردم محسوب می‌شود.
ناترازی بانک‌ها و نقش آن در تورم
ناترازی بانک‌ها، یعنی عدم تناسب میان دارایی‌ها و بدهی‌های بانکی، یکی دیگر از عوامل مهم تورم است. بانک‌هایی که منابع کافی برای پاسخگویی به تعهدات خود ندارند، برای تامین نقدینگی مجبور به افزایش حجم پول در اقتصاد می‌شوند. این روند، به رشد نقدینگی و به دنبال آن افزایش قیمت کالاها و خدمات منجر می‌شود.
پزشکیان گفت: «تورم ایجاد شده، مسئولیت دولت و بانک‌هاست و باید جلوی آن گرفته شود.»
تحلیلگران اقتصادی معتقدند تا زمانی که ناترازی بانک‌ها اصلاح نشود، کنترل تورم به شکل پایدار امکان‌پذیر نخواهد بود. اصلاح ساختار بانکی و مدیریت بهتر منابع، یکی از ضرورت‌های اصلی سیاست‌های ضدتورمی است.
هزینه‌های غیرضروری و بهره‌وری پایین دولت
بخش دیگری از فشار تورمی ناشی از هزینه‌های غیرضروری و پروژه‌هایی است که بازده اقتصادی بالایی ندارند. در بسیاری از بخش‌ها، هزینه‌های اضافی بدون هماهنگی و با نگاهی توسعه‌ای صرف می‌شوند، در حالی که منابع محدود هستند.
رئیس جمهور با اشاره به این مسئله گفت: «کمک کنید ما بودجه بدون کسری بنویسیم.»
این نکته نشان می‌دهد که اصلاح بودجه نه تنها به معنای صرفه‌جویی، بلکه به معنای استفاده بهینه از منابع محدود و جلوگیری از ایجاد توقعات غیرواقعی است.
مشارکت اجتماعی و ظرفیت‌های غیر دولتی
یکی دیگر از راهکارهای کاهش فشار اقتصادی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و نهادهای غیردولتی است. مشارکت مردم در پروژه‌های آموزشی و زیربنایی، بخشی از بار مالی دولت را کاهش می‌دهد و به کنترل تورم کمک می‌کند.
پزشکیان گفت: مردم در مشارکت و ایجاد ایثار خدمت واقعاً فعال هستند.
نمونه‌های اخیر، مانند اهدا دیه برای ساخت مدارس در کردستان و خراسان، نشان می‌دهد که تعامل دولت با مردم و تشویق به مشارکت اجتماعی می‌تواند به کاهش فشار اقتصادی و تقویت سرمایه اجتماعی منجر شود.
اصلاح ساختار انرژی و زیرساخت‌ها
بهینه‌سازی مصرف انرژی و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، راهکار مهم دیگری برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری اقتصادی است. اقدامات دولت در نصب بیش از ۱۸۰۰ مگاوات پنل خورشیدی و کنترل فلرهای گازی، نمونه‌ای از تلاش برای کاهش هزینه‌های انرژی و جلوگیری از اتلاف منابع است.
این اقدامات علاوه بر کاهش فشار اقتصادی، به بهبود محیط زیست و مدیریت منابع طبیعی نیز کمک می‌کنند و نشان می‌دهد که سیاست‌های ضدتورمی نیازمند نگاه جامع و چندبعدی هستند.
جمع‌بندی و راهکارها
تحلیل ریشه‌های تورم نشان می‌دهد که کنترل آن نیازمند مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ است:
۱- اصلاح ساختار بودجه و کاهش کسری.
۲- مدیریت ناترازی بانک‌ها و افزایش شفافیت بانکی.
۳- کاهش هزینه‌های غیرضروری و افزایش بهره‌وری دولت.
۴- بهره‌گیری از مشارکت اجتماعی و ظرفیت‌های مردمی.
۵- سرمایه‌گذاری در انرژی و زیرساخت‌ها برای کاهش هزینه‌ها.
پزشکیان گفت: ما می‌خواهیم به مردم‌مان خدمت کنیم و نمی‌پذیرم ایران ما ضعیف بماند و عقب بمانیم.
پیام نهایی روشن است. اصلاح تورم بدون همکاری همه نهادها و مشارکت مردم ممکن نیست و راهکارهای پایدار اقتصادی، تنها با برنامه‌ریزی دقیق، هماهنگی میان دولت و مجلس و بهره‌گیری از ظرفیت‌های اجتماعی و منابع طبیعی تحقق می‌یابد.
