اکونومیست بررسی کرد؛ هزینه سنگینی که اسرائیل باید بپردازد
اسرائیل در حالی خود را پیروز جنگ غزه میداند که اکنون با پیامدهایی مواجه است که هیچ سلاحی توان مهار آن را ندارد؛ از موج مهاجرت نخبگان و خستگی نیروهای ذخیره گرفته تا بحران روانی گسترده در جامعه. شکافهای سیاسی، فرسایش اعتماد عمومی و فشارهای بینالمللی، هزینههای پنهانی است که پس از دو سال جنگ خود را آشکار کرده است.
خلاصه خبر
اکونومیست بررسی کرد؛ هزینه سنگینی که اسرائیل باید بپردازد
اسرائیل در حالی خود را پیروز جنگ غزه میداند که اکنون با پیامدهایی مواجه است که هیچ سلاحی توان مهار آن را ندارد؛ از موج مهاجرت نخبگان و خستگی نیروهای ذخیره گرفته تا بحران روانی گسترده در جامعه. شکافهای سیاسی، فرسایش اعتماد عمومی و فشارهای بینالمللی، هزینههای پنهانی است که پس از دو سال جنگ خود را آشکار کرده است.
گروه بینالملل خبرگزاری فارس، اکونومیست در گزارشی به بررسی یک بحران پنهان در سرزمینهای اشغالی پرداخت.در این گزارش آمده است: «اسرائیل پس از دو سال جنگ در غزه و نمایش برتری نظامی، اکنون با هزینهای سنگینتر از میدان نبرد روبهروست: گسترش تروما، نافرمانی مدنی، فرسایش اعتماد عمومی و موج مهاجرت نخبگان. در حالی که دولت نتانیاهو بر پیروزیهای نظامی تأکید میکند، شاخصهای اجتماعی و انسانی رو به سقوط است».جایزه نوبل که در سایه جنگ گم شددر رژیم کوچکی مانند اسرائیل، دریافت جایزه نوبل معمولاً به جشن بدل میشود. اما هنگامی که ماه گذشته «جول موکِر» برنده نوبل اقتصاد شد، خبر او در شلوغی وقایع روزمره تقریباً نادیده گرفته شد؛ زیرا همزمان با آزادی آخرین گروگانهای زنده از غزه و مذاکرات آتشبس بود. افزون بر این، موکِر از منتقدان کابینه فعلی اسرائیل است و طبیعی بود که کابینه نتانیاهو او را نادیده بگیرد.استادان دانشگاه عبری میگویند دلیل دیگری نیز وجود دارد: موکِر بیش از پنج دهه است که در آمریکا زندگی میکند. آنها معتقدند او نمادی از این واقعیت است که بسیاری از نخبگان علمی اسرائیل در خارج فرصتهای بهتری مییابند. «ترس از فرار مغزها» اکنون به یکی از بزرگترین نگرانیهای جامعه علمی اسرائیل تبدیل شده است.جنگ غزه؛ ضربهای دردناک به تصویر جهانی و داخلی اسرائیلحمله حماس در اکتبر ۲۰۲۳ و عملیات گسترده اسرائیل در غزه، نه تنها نگاه جهانیان به اسرائیل را تغییر داد، بلکه احساس بسیاری از اسرائیلیها را نیز دگرگون کرد. با وجود دستاوردهای میدانی، آینده سیاسی و امنیتی اسرائیل مبهمتر از همیشه است.
آتشبس غزه شکننده و موقت است.هیچ افق روشنی برای توافق جدید با فلسطینیها دیده نمیشود. فشارها و انگزنی بینالمللی نسبت به اسرائیل رو به افزایش است. قطبیسازی داخلی به شدیدترین سطح خود در دهههای اخیر رسیده است. در چنین فضایی بسیاری از اسرائیلیها ــ بهویژه نخبگان علمی، فناوری و پزشکی ــ آینده اسرائیل را تیرهوتار میبینند.موج مهاجرت بیسابقه؛ نخبگانی که میروند و بازنمیگردندبر اساس آمار رسمی، طی یک دهه گذشته مهاجرت از اسرائیل تقریباً ثابت و حدود ۴۰ هزار نفر در سال بوده است. اما در دو سال اخیر:در سال ۲۰۲۳: مهاجرت ۵۰ درصد افزایش یافت و به ۵۹٬۳۶۵ نفر رسید.در سال ۲۰۲۴: نخستین سال کامل جنگ غزه، این رقم به ۸۲٬۷۷۴ مهاجر جهش کرد.تحلیل جمعیتشناسان نشان میدهد که بخش قابل توجهی از مهاجران، یهودیانی هستند که طی سه سال اخیر از روسیه و اوکراین به اسرائیل آمده بودند. این گروه اسرائیل را «پناهگاه موقت» میدیدند و با آغاز جنگ، دوباره اسرائیل را ترک کردهاند.اما کارشناسان هشدار میدهند که مشکل اصلی چیز دیگری است: مهاجرت جوانان تحصیلکرده، پزشکان و متخصصان فناوری.«دان بندیوید»، اقتصاددان دانشگاه تلآویو، میگوید: «برتری فناورانه و اقتصادی اسرائیل بر دوش تنها ۳ درصد جمعیت است؛ افرادی که بهراحتی میتوانند در خارج کار پیدا کنند.»بخش فناوری در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۹ درصد صادرات اسرائیل را تشکیل میداد؛ بخشی حساس و سیّال که ستون فقرات اقتصاد اسرائیل است.
ناآرامی داخلی و شکاف اجتماعی؛ از خدمت اجباری تا خشم سکولارهاقطبیسازی داخلی در دو سال اخیر به شدت افزایش یافته است. نیروهای سکولار و تحصیلکرده ــ که بخش عمده نخبگان فناوری و دانشگاهی را تشکیل میدهند ــ بیش از دیگران با سیاستهای دولت نتانیاهو مخالفت میکنند.بیش از ۳۰۰ هزار نیروی ذخیره در جنگ غزه فراخوانده شدند و ارتش میگوید حتی در سال ۲۰۲۶ نیز نیروهای ذخیره باید دو ماه دیگر در خدمت باشند. این در حالی است که جامعه فوقارتدوکس، که ۱۴ درصد جمعیت را تشکیل میدهد و بخش مهمی از ائتلاف نتانیاهوست، همچنان از خدمت نظامی معاف است. این تفاوت، خشم بسیاری از طبقه متوسط و دانشگاهی را شعلهور کرده است.ژنرال «بنی بنآری» هشدار میدهد که ارتش باید به «فرسودگی نیروهای ذخیره» و تخریب زندگی خانوادگی و اقتصادی آنان توجه کند.بحران سراسری روان؛ هزینه پنهان جنگدر کنار فشارهای اقتصادی و اجتماعی، اسرائیل اکنون با پدیدهای گستردهتر روبهروست: تروما و آسیب روانی در سطح سراسری.ارتش اعلام کرده در سال ۲۰۲۴، بیست و یک نظامی خودکشی کردهاند؛ بالاترین رقم از ۲۰۱۱.روانشناسان میگویند رقم واقعی بحران، فراتر از ارتش و در سراسر جامعه قابل مشاهده است.کابینه اسرائیل تاکنون ۱.۹ میلیارد شِکِل (۵۵۰ میلیون دلار) برای سلامت روان هزینه کرده، اما متخصصان میگویند این رقم با حجم بحران تناسب ندارد.«دورون سبتی»، مددکار اجتماعی، میگوید: «تمرکز بر تروما و خودکشی نظامیان کافی نیست؛ جامعه اسرائیل در آستانه یک بحران روانی گسترده است.»یکی از روانشناسان ارتش نیز هشدار میدهد: «آنچه بعد از پایان این جنگ باقی میماند، یک جامعه گرفتار تروماست.»
آیندهای مبهم پس از پیروزی نظامیدر حالی که کابینه اسرائیل از «پیروزی نظامی» و «بازدارندگی» سخن میگوید، شاخصهای اجتماعی، روانی و جمعیتی مسیر دیگری را نشان میدهد. افزایش مهاجرت، فرسودگی نیروهای ذخیره، شکاف ایدئولوژیک، فشارهای بینالمللی و بحران سلامت روان، تصویری از کشوری ارائه میدهد که هزینه «پیروزی خونین» را با ثبات داخلی خود میپردازد.بهنظر میرسد اسرائیل امروز بیش از هر زمان دیگری با این پرسش روبهروست:برتری نظامی تا کجا میتواند جایگزین ثبات اجتماعی و سلامت ملی شود؟
23:02 - 25 آبان 1404
نظرات کاربران









