مهرماه سالجاری زهرا اصلانی، صنعتگر اردبیلی عنوان «ماهرترین زن سفالگر» مجمع جهانی سفالگران و فستیوال بین‌المللی صنایع دستی که با حضور شرکت‌کنندگان ۳۰ کشور دنیا در کشور ازبکستان برگزار شد را کسب کرد. این فستیوال از مهم‌ترین رویدادهای صنایع‌دستی جهان است و این موفقیت، علاوه بر نمایان ساختن توانایی هنرمندان اردبیلی، تصویری از پیشینه هنری این استان را در ذهن جهانیان به ثبت رساند. امروز فرصتی شد در میان چرخ‌های سفالگری و گلِ ورزخورده، پای صحبت‌های این بانوی هنرمند رشته سفالگری بنشینیم تا از اهمیت هنر و چالش‌های آن بگوید:
هنرمند اردبیلی با بیان اینکه موفقیت من در مجمع جهانی سفالگران، بیش از هر چیز یادآور ظرفیت‌های مغفول مانده زنان هنرمند در ایران است، گفت: فستیوال بین‌المللی صنایع دستی برای من تجربه‌ای بسیار امیدوارکننده بود، خوشحالم که توانستم هنر سفال ایرانی را در سطح بین‌المللی معرفی کنم، امیدوارم زمینه حضور هنرمندان ایرانی در رویدادهای جهانی بیشتر فراهم شود تا هنر اصیل و ارزشمند کشورمان در جهان شناخته‌تر شود.
زهرا اصلانی، دیده‌شدن زنان هنرمند را نه تنها یک مطالبه فردی، بلکه ضرورتی فرهنگی برای حفظ هنرهای اصیل ایرانی برشمرد و افزود: هنرمندان از دولت و نهادهای متولی انتظار دارند در برگزاری و فراهم کردن امکان شرکت هنرمندان در فستیوال‌های داخلی و خارجی و معرفی هنر ایرانی نقش فعال‌تری ایفا کنند.
وی حضور در نمایشگاهای داخلی و خارجی را گامی مهم در معرفی هنر سفال و فعالین این عرصه دانست و خاطرنشان کرد: در نمایشگاه‌های خارجی بیشتر به هنر زنان ارج می‌نهند و ارزش قائل می‌شوند؛ اما در کشورمان میزان توجه به هنرمندان کم است و نیاز به بازبینی در این امر وجود دارد.
ایران در همه رشته‌های هنری قابلیت تبدیل شدن به شماره یک جهان را دارد
این صنعتگر اردبیلی، با بیان اینکه ایران در همه رشته‌های هنری قابلیت تبدیل شدن به شماره یک دنیا را دارد و این امر مستلزم بازنگری در زیرساخت‌های فرهنگی و هنری و معرفی آن‌ها به شکل مطلوب‌تر در سطح جهانی است، اضافه کرد: ریشه تمایز هنرمند در هویت آن است. هنرمند باید پیشینیه و هویت خود را بشناسد تا موفق شود. من همین موضوع را عامل موفقیت خود می‌دانم و به شخصه طرح‌هایی دوست دارم که نشان از تاریخ و فرهنگ دارد و معتقدم حتی نگاره‌ها نشانه‌ای از لباس، فرهنگ، هویت، گویش و تمدن ماست.
اصلانی، در مورد حس و علاقه خود به سفالگری که از کودکی او را به مسیر سفال و سرامیک کشانده است، اظهار کرد: از کودکی حس خاصی به خاک و موسیقی داشتم این حس مرا به میان چرخ‌های سفالگری و گلِ ورزخورده و سمت سفال و سرامیک کشاند. معتقدم خدا من را در این مسیر قرار داده و انتخاب درستی داشته‌ام.
وی که نزدیک به ۲۲ سال سابقه فعالیت و تدریس حوزه سفالگری دارد و هم‌اکنون نیز در دانشگاه مشغول آموزش است، اضافه کرد: در حال حاضر ۳۰ کارگاه فعال سفال و سرامیک در اردبیل تحت نظر من فعالیت دارند.
نبود درک عمیق از صنایع‌دستی، مانع شکل‌گیری بازار حرفه‌ای این حوزه
این مدرس سفالگری با اشاره به رشد توجه عمومی به ظروف سفالی پس از دوران کرونا، نقش شبکه‌های اجتماعی را در افزایش شناخت مردم از این هنر مؤثر خواند و افزود: این رونق به معنای درک عمیق از صنایع‌دستی نیست و این عدم درک درست، مانع شکل‌گیری بازار حرفه‌ای و جدی در این عرصه شده است.
اصلانی با بیان اینکه چالش حمل‌ونقل و بازاریابی محصولات، یکی از مهم‌ترین موانع پیش روی بانوان هنرمند کشور است، گفت: من هم در بحث تهیه متریال و بازاریابی برای خرید و فروش آثار خود با مشکل مواجه می‌شوم. در سایه افزایش هزینه‌ها، هم اکنون هزینه برای خلق اثر هنری به مراتب بیشتر از درآمد دریافتی است. این عوامل اگر برطرف نشود دست به دست هم خواهد داد و بعد از مدتی هنرمند را دلسرد و هنر را کمرنگ می‌کند.
وی در پایان با اشاره به اینکه علاوه بر موانع اقتصادی، محدودیت‌های فرهنگی نیز گریبان‌گیر زنان هنرمند است، بیان کرد: چنین رویکردی ضربه مستقیم به انگیزه و فرصت‌های معرفی هنر زنان وارد می‌کند به همین خاطر باید عزم همگانی برای کاهش این محدودیت‌ها و ایجاد بستر مناسب برای فعالیت زنان هنرمند صورت گیرد.
در حال حاضر بیش از ۳۰ هزار هنرمند صنایع دستی در ۶۰ رشته مختلف در استان اردبیل فعالیت می‌کنند و بیش از ۳۰ کارگاه سفال و سرامیک در استان و ظرفیت‌های کم‌نظیری در بین هنرمندان استان وجود دارد.
انتهای پیام
