به گزارش ایسنا، به دنبال سال‌ها انتقاد از کیفیت خودروهای داخلی، این‌بار هشدار از بالاترین سطح دولت صادر شد؛ دکتر مسعود پزشکیان در حساب کاربری خود در شبکه ایکس خطاب به خودروسازان اعلام کرد که «اگر در یک بازه زمانی معقول موتور خودروها اصلاح نشود و مصرف سوخت به سطح قابل‌قبول نرسد، دولت ناچار به بازنگری در تخصیص ارز و صدور مجوز تولید خواهد شد». او تأکید کرده که «در صورت نیاز، فناوری روز دنیا باید خریداری شود و دولت مسیر این تحول را حمایت خواهد کرد.»
ردپای خودروهای بی‌کیفیت در آلودگی هوا و حوادث ترافیکی
این هشدار جدی در روزهایی مطرح می‌شود که کارشناسان سلامت از پیوند مستقیم کیفیت خودرو و آلودگی هوا می‌گویند و انتقادها به عملکرد خودروسازان با صدایی بلندتر مطرح می‌شود. به طوری که اخیرا در همین راستا دکتر علیرضا رئیسی - معاون بهداشت وزیر بهداشت با انتقاد از عملکرد خودروسازان داخلی، اعلام کرد: «سالانه ۵۷ هزار نفر در سراسر کشور به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.» و به گفته او، آلودگی در کلانشهرهایی چون تهران، اصفهان، اراک و اهواز بسیار بالاست و این درحالیست که آلودگی هوا علاوه بر هزینه‌های اقتصادی، پیامدهای تجمعی و بلندمدتی شامل سرطان، بیماری‌های قلبی و اختلالات متابولیک و غیره را به دنبال دارد که تهدیدی جدی برای سلامت عمومی است.
رئیسی نیز در اظهاراتی بی‌سابقه و با صراحت گفت:«با مافیای خودروسازی مواجهیم. برخی خودروسازان داخلی محصولاتی با مصرف سوخت بالا و استاندارد پایین تولید می‌کنند.»
او گفت:«به خودروسازان توصیه می‌کنم که به جای تولید خودروی بی‌کیفیت نسبت به واردات خودروی برقی از چین اقدام کنند و قطعات آن را در کشور متصل کنند و با واردات خودرو برقی از چین میزان آسیب به مردم را کمتر کنند.»
رییسی همچنین با بیان اینکه رد پای خودروهای بی‌کیفیت در حوادث ترافیکی نیز مشهود است و این موضوع را می‌بایست در کنار جاده‌ها و قوانین بی‌کیفیت قرار داد، گفت:« خودروهای داخلی علاوه بر افزایش حوادث ترافیکی، هوا را به‌شدت آلوده کرده و در نهایت به ساختار جمعیتی کشور ضربه می‌زنند.» او تاکید دارد که «کاهش TFR (نرخ فرزندآوری کل) با مرگ جوانان و نیروهای مولد در اثر آلودگی و تصادفات در تضاد قرار گرفته است.»
او در این باره توضیح داد:« آمار و ارقام بیانگر این است که سالانه ۲۰ هزار نفر به دلیل حوادث ترافیکی و ۵۷ هزار نفر در سراسر کشور به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و این در حالی است که ما در مسیر جوانی جمعیت قرار داریم و به منظور افزایش TFR به میزان یک‌دهم درصد تلاش می‌کنیم و این در حالیست که اغلب افرادی که به دلیل آلودگی هوا و تصادفات از دست می‌دهیم جزو جوانان و نیروی کار مولد هستند.»
در مجموع به اعتقاد معاون وزیر بهداشت، مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی و آلودگی هوا مانند یک زنجیره با خودروسازی مرتبط هستند و می‌گوید:«اقدامات متعددی در سطح کشور انجام می‌شود اما با کنترل آلودگی هوا بسیار فاصله داریم. کیفیت خودروها و استفاده از انرژی‌های پاک جزو مواردی هستند که در ارتباط با هوای پاک مطرح می‌شود.»
مرگ‌ومیر و هزینه‌های نجومی
در همین راستا دکتر عباس شاهسونی - عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز آلودگی هوا را «دومین عامل خطر مرگ در جهان پس از فشار خون» دانسته و پیش از این اعلام کرد که:«در جهان از هر ۸ مرگ، یک مرگ منتسب به آلودگی هواست».
به اذعان شاهسونی، بر اساس مطالعه سال ۱۴۰۳، بیش از ۳۵ هزار مورد مرگ در ایران تنها در شهرهای مورد بررسی که جمعیتی بالغ بر ۵۷ میلیون نفر را شامل می‌شود، به مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق PM۲.۵ مربوط بوده است. از سویی دیگر هزینه اقتصادی این مرگ‌ها نیز تکان‌دهنده است؛ به طوری که تنها در سال ۱۴۰۳ بیش از ۱۳.۹ میلیارد دلار — معادل بیش از ۱۰۰۰ همت — خسارت اقتصادی به کشور وارد شده است و در تهران این عدد به ۲.۸ میلیارد دلار می‌رسد.
از طرفی هم به اذعان دکتر شاهسونی؛ بیماری‌های ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های مزمن انسداد ریوی و سرطان ریه بیشترین ارتباط را با آلودگی هوا را دارند.
او می‌گوید:« طبق نتایج تحقیقات میانگین جزء مرگ به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی منتسب به ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۳ در کشور۱۴.۶۶ درصد است. در شهر تهران نیز جزء مرگ به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی منتسب به ذرات معلق در سال ۱۴۰۳ برابر با ۱۶.۰۶ درصد می‌باشد. همچنین بالاترین میانگین جزء مرگ به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی منتسب به ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۳ در کشور مربوط به شهر زابل با ۲۱.۳۶ درصد است. میانگین جزء مرگ به علت سکته مغزی منتسب به ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۴۰۳ در کشور ۱۵ درصد می‌باشد.»
در چنین شرایطی، استاندارد خودروهای تولید داخل و سهم بالای ناوگان فرسوده در انتشار ذرات معلق، یکی از اصلی‌ترین گلوگاه‌های بحران معرفی می‌شود. در این باره شاهسونی تأکید می‌کند که اجرای کامل قانون هوای پاک از جمله اسقاط خودروهای فرسوده، ارتقای سوخت، توسعه حمل و نقل عمومی و استفاده از انرژی‌های پاک «بیشترین اثر را بر کاهش آلودگی هوا» دارد؛ این درحالیست که بیش از ۵۰ درصد تکالیف این قانون طی هفت سال اخیر تنها در حد «ضعیف تا متوسط» اجرا شده است.
چرا اخطار رئیس‌جمهور مهم است؟
خودروسازان داخلی سال‌هاست که تولیداتشان به دلیل مصرف سوخت بالا، فناوری قدیمی موتور، نبود استانداردهای سخت‌گیرانه آلایندگی، عدم اسقاط خودروهای فرسوده و وابستگی قیمت به نرخ ارز، در مرکز انتقادات قرار دارند. بنابراین هشدار رئیس‌جمهور می‌تواند آغاز مرحله‌ای جدید در خودروسازی باشد؛ مرحله‌ای که در آن بقای صنعت خودروسازی منوط به رعایت استانداردهای واقعی و نه وعده‌های تکراری خواهد بود.
در همین راستا نیز پیش از این دکتر علیرضا رئیسی - معاون وزیر بهداشت این پرسش را مطرح کرد که«اگر خودروسازی داخلی است، چرا با افزایش قیمت دلار، قیمت خودرو هم بالا می‌رود؟»؛ پرسشی که سال‌هاست در افکار عمومی مطرح است و اکنون با تاکید رئیس‌جمهور برای اصلاح جدی موتور خودروها، زمینه‌ای برای بازخواست دوباره عملکرد این صنعت فراهم شده است.
راه‌حل‌های فوری متخصصان و حرف آخر
در همین راستا متخصصان حوزه سلامت و محیط زیست بر توسعه واقعی و نه شعاری حمل‌ونقل عمومی، ارتقای استاندارد سوخت و موتور خودروها، اسقاط اجباری خودروهای فرسوده به‌ویژه کامیون‌های دیزلی، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، افزایش جایگاه‌های شارژ برای خودروهای برقی، بازنگری جدی در قوانین راهور و جرایم بازدارنده و ... تاکید دارند.
در مجموع پیام هشداری دولت و متخصصان روشن است؛ آلودگی هوا مسأله محیط‌زیستی صرف نیست؛ یک بحران ملی سلامت، توسعه و جمعیت است؛ موضوعی که نقش خودروهای بی‌کیفیت در آن دیگر قابل انکار نیست.
با هشدار صریح رئیس‌جمهور درباره لزوم اصلاح موتور و کاهش مصرف سوخت، اکنون توپ در زمین خودروسازان است؛ صنعتی که سال‌ها با وعده‌های ناتمام و تولیدات پرمصرف و آلاینده، سهم سنگینی در آلودگی هوا و نارضایتی عمومی داشته است. از طرفی هم طبق آمار اعلامی وزارت بهداشت، سالانه ۵۷ هزار مرگ ناشی از آلودگی هوا و ۲۰ هزار مرگ بر اثر حوادث ترافیکی در کشور ثبت می‌شود؛ مرگ‌هایی که متخصصان سلامت، رد پای خودروهای بی‌کیفیت و استانداردهای پایین ایمنی و آلایندگی را در آن کاملاً مشهود می‌دانند. این ارقام تنها عدد نیستند، بلکه روایت خاموش از جوانان و نیروهای مولدی هستند که هر سال قربانی کیفیت پایین خودروها و غفلت از این موضوع می‌شوند. بر همین اساس هم می‌توان گفت که ادامه تولید با این روند، شاید به معنای پذیرش تداوم این چرخه مرگ باشد.
در هر حال با اخطار رییس جمهور حالا دیگر مسوولان خودروسازی باید بدانند که دوره اغماض به سر آمده؛ دولت هشدار داده، وزارت بهداشت شواهد ارائه کرده و بنابراین هزینه‌های انسانی و اقتصادی این وضعیت قابل کتمان نیست. به این ترتیب اصلاح فوری استانداردهای آلایندگی، نوسازی واقعی موتورها، اسقاط خودروهای فرسوده و حرکت به سمت فناوری پاک، انتخاب نیست بلکه یک ضرورت ملی است و هر تاخیری در امروز، فردا به قیمت جان تمام خواهد شد.
انتهای پیام
