خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - علیرضا نوری کجوریان: صبح زود، در حالی که نم صبحگاهی روی باند فرودگاه نشسته و رفت‌وآمدی از هواپیماها در فرودگاه کوچک و ساحلی نوشهر هنوز آغاز نشده، کوله کوچک خبرنگاری را برمی‌دارم و به فرودگاه می‌رسم.
یک میکروفون، پاوربانک برای موبایل و تجهیزات مورد نیاز کار خبرنگاری در این کوله کوچک بوده و امروز قرار است همراه آتش‌نشانانی باشم که مأموریتشان نه روی زمین، بلکه در ارتفاع ۲۵۰۰ پایی رقم می‌خورد.
به همراه فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی غرب مازندران وارد باند فرودگاه می‌شویم. هوای صبحگاهی هنوز سرد است و صدای قدم‌هایمان در سکوت محوطه می‌پیچد. قرار است از نزدیک روند آماده‌سازی و اجرای عملیات هوایی اطفای حریق را همراهی کنم؛ عملیاتی که آغازش روی زمین است اما ادامه‌اش در آسمان.
هماهنگی و آماده‌سازی عملیات
مدیرکل مدیریت بحران استانداری مازندران پیش از پرواز در محوطه حضور دارد و آخرین هماهنگی‌ها را با گروه پروازی انجام می‌دهد. او درباره وضعیت مناطق جنگلی و حساسیت شرایط جوی توضیحاتی می‌دهد؛ شرایطی که ممکن است هر لحظه تغییر کند و نیاز به واکنش سریع داشته باشد. تیم‌های زمینی و هوایی در آماده‌باش کامل هستند و ۱۴ تیم زمینی و دو بالگرد امدادی قرار است آتش جنگل‌های الیت را خاموش کنند.
خلبانان کنار دو بالگرد مستقر روی باند ایستاده‌اند؛ بالگردهایی که قرار است عملیات امروز را پیش ببرند. بررسی چک‌لیست‌ها، کنترل تجهیزات، سوختگیری و هماهنگی بی‌سیم‌ها با دقت انجام می‌شود. نگاهشان آرام اما متمرکز است. می‌دانند که هر پرواز برای اطفای حریق، سفری به دل خطر است و هر ثانیه‌اش اهمیت دارد.
آغاز عملیات آبگیری و پرواز به سمت آتش
قرار است با همین دو بالگرد از فراز دریاچه ولشت آبگیری انجام شود؛ مرحله‌ای حساس که دقت خلبانان و هماهنگی تیم فنی را می‌طلبد. خلبانان پیش از پرواز، سبدهای آبگیری را بررسی و آماده می‌کنند؛ تجهیزاتی بزرگ و مقاوم که لحظاتی بعد باید در دل دریاچه فرو روند و ظرفیت لازم برای مقابله با شعله‌های احتمالی را فراهم کنند.
هوا آفتابی است و آسمان شفاف، اما این روشنایی آرام‌بخش، حقیقت تلخی را پنهان نمی‌کند. باران شب گذشته هم نتوانست به داد جنگل‌های الیت برسد؛ بارانی که همه امید داشتند رطوبتش کف جنگل را سیراب کند و شعله‌ها را خاموش.
از ارتفاع ۲۵۰۰ پایی، لکه‌های خشک و کم‌جان جنگل به وضوح دیده می‌شود؛ لکه‌هایی که با کوچک‌ترین بی‌احتیاطی، تبدیل به جرقه‌ای خطرناک می‌شوند.
از آن بالا، دودی که سودجویان با افروختن آتش به پا کرده‌اند مثل زخمی باز در دل جنگل دیده می‌شود؛ زخم سفیدی که آرام از میان درختان بالا می‌خزد و خودش را به دامنه کوه می‌رساند.
صدور فرمان پرواز و نزدیک شدن به الیت
همه‌چیز برای عملیات امدادی آماده است؛ از هماهنگی گروه‌های زمینی گرفته تا بررسی دقیق تجهیزات هوایی. فرمانده یگان آخرین مکالمه را با تیم پشتیبانی انجام می‌دهد و صدای بی‌سیم‌ها لحظه‌به‌لحظه پرتنش‌تر می‌شود. روی نقشه مسیرهای ورود به منطقه آتش‌سوزی مشخص شده و نیروها طوری مستقر شده‌اند که شعله‌ها از دو سمت، هم از زمین و هم از هوا، در محاصره قرار بگیرند.
صدای خلبان از هدفون شنیده می‌شود؛ آرام اما قاطع: «فرمان پرواز صادر شد.» بالگرد با لرزشی کوتاه جان می‌گیرد و پروانه‌ها تندتر می‌چرخند. در همین چند ثانیه کوتاه، می‌توان اضطرار مأموریت را در چهره تک‌تک افراد دید؛ انگار همه می‌دانند که از این نقطه به بعد، هر حرکت بالگرد و هر اقدام گروه‌های زمینی می‌تواند روند مهار آتش را تعیین کند.
هرچه بالگرد اوج می‌گیرد، چشم‌انداز زیر پایمان گسترده‌تر می‌شود و مسیرمان به سمت الیت و دامنه‌های البرز شکل واضح‌تری به خود می‌گیرد. سقف‌های رنگارنگ ویلاها، جاده‌های باریک و ساخت‌وسازهایی که بر تن جنگل نشسته‌اند، آرامش طبیعی منطقه را مخدوش کرده‌اند و نشان می‌دهند که چگونه دخالت انسانی شرایط را برای آتش‌سوزی خطرناک‌تر می‌کند.
عملیات آبگیری و تلاش خستگی‌ناپذیر تیم امدادی
برای عملیات امدادی، باید سبدهای بالگردها از آب دریاچه ولشت پر شوند؛ مرحله‌ای حیاتی که موفقیت یا شکست عملیات مهار آتش را تعیین می‌کند. وقتی بالگرد به سطح دریاچه نزدیک می‌شود، آب زیر پره‌ها به لرزش می‌افتد و موج‌های کوچک روی سطح آرام دریاچه شکل می‌گیرد. خلبانان و امدادگران در کابین، جایی که هیچ‌کس زحمات آن‌ها را نمی‌بیند، با تمرکز و هماهنگی کامل تلاش می‌کنند تا سبدها به درستی پر شود و عملیات موفقیت‌آمیز باشد.
بالگرد با سبد پر از آب مسیر خود را به سمت الیت ادامه می‌دهد. حسین علی محمدی، مدیرکل مدیریت بحران و فرمانده عملیات، نقشه آتش‌سوزی را به خلبان‌ها نشان می‌دهد و با صدایی آرام اما قاطع، نقطه هدف را مشخص می‌کند. در کابین بالگرد، هر تصمیم و هر حرکت، تأثیری مستقیم بر روند اطفای حریق دارد و همه می‌دانند که عملیات، لحظه‌ای اجازه خطا ندارد.
چالش‌های منطقه و ضرورت عملیات هوایی
حسینعلی محمدی مدیرکل مدیریت بحران توضیح می‌دهد که بیشتر آتش‌سوزی‌ها در مناطق صخره‌ای و سخت‌گذر جنگل‌های مازندران رخ می‌دهد. زمین‌های ناهموار عبور نیروهای زمینی را دشوار می‌کند و گاهی غیرممکن می‌سازد. از ارتفاع، مسیرهای پرخطر و دره‌های عمیق به وضوح دیده می‌شوند و ضرورت استفاده از بالگرد برای اطفای حریق روشن می‌شود.
هوای پاییزی و خشکی سطح جنگل، همراه با نبود برف در شانه‌های قله‌ها، شدت خطر آتش را دوچندان کرده است. حتی در ارتفاع ۲۵۰۰ پایی، قله‌ها خشک و عاری از رطوبت‌اند و کوچک‌ترین جرقه‌ای می‌تواند شعله‌ها را گسترده‌تر کند.
چندین سورتی پرواز و ادامه مأموریت
چندین بار بالگرد به دریاچه ولشت بازمی‌گردد تا سبدهای آبگیری را پر کند و بر روی شعله‌ها در الیت آب بریزد. هر بار، دود کمی فروکش می‌کند و شعله‌ها کوچک‌تر می‌شوند، اما هنوز آتش ادامه دارد و عملیات هوایی و زمینی باید ادامه یابد.
اولین سورتی پرواز نزدیک به چهار ساعت طول می‌کشد و در نهایت بالگرد برای سوختگیری به فرودگاه بازمی‌گردد، اما هنوز دود از جنگل‌های الیت به هوا برمی‌خیزد. توقف کوتاه فرصتی برای بازسازی انرژی و بررسی تجهیزات است، اما داغی آتش و ضرورت ادامه عملیات، همچنان همه را در حالت آماده‌باش نگه می‌دارد.
حسین علی محمدی مدیر کل مدیریت بحران استانداری مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: ۸ هکتار از جنگل‌های الیت در حادثه آتش سوزی جاری خسارت دید و تاکنون آتش در ۷ هکتار خاموش شده است و امروز تلاش می‌کنیم عملیات اطفای حریق به پایان رسد.
آتش سوزی همواره عرصه‌های جنگلی مازندران را تهدید می‌کنند.
