مشاور خامنه‌ای: تهران آماده از سرگیری مذاکره با آمریکاست اما شرایطش تغییر نمی‌کند

مشاور رهبر جمهوری اسلامی در یک گفت‌وگوی اختصاصی با سی‌ان‌ان که چهارشنبه ۲۸ آبان منتشر شد، اعلام کرد جمهوری اسلامی در صورت «رفتار محترمانه» واشینگتن آماده ورود دوباره به مذاکرات است.

هم‌زمان، دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در نشست خبری مشترک با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که به واشینگتن سفر کرده، گفت جمهوری‌اسلامی به شدت خواهان دستیابی به توافق است: «ما مشغول گفت‌و‌گو با آن‌ها هستیم.»

با وجود این اظهارات ترامپ، خرازی به سی‌ان‌ان گفت که دستور کار گفت‌وگو باید از پیش تعیین شود تا روند و محتوای مذاکرات روشن باشد و تعامل دو طرف بر پایه «احترام متقابل و جایگاه برابر» انجام گیرد.

او افزود: «متاسفانه رییس‌جمهوری آمریکا به گفت‌وگوی دیپلماتیک اعتقاد ندارد و ترجیح می‌دهد برای رسیدن به اهدافش از زور استفاده کند.»

این مقام جمهوری اسلامی تاکید کرد که ایران غنی‌سازی اورانیوم را برای تامین سوخت نیروگاه‌ها و مصارف پزشکی ادامه خواهد داد و برنامه موشکی تهران که آن را «در حال گسترش» توصیف کرد، بخشی از مذاکرات نخواهد بود.

به گفته خرازی، محور «گفت‌وگوی احتمالی» با واشینگتن «فقط موضوع هسته‌ای» است.

خبرگزاری رویترز پنجم اردیبهشت به نقل از یک مقام ایرانی مطلع از مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا گزارش داد این مذاکرات تنها محدود به برنامه هسته‌ای تهران نیست و شامل برنامه موشکی جمهوری اسلامی نیز می‌شود.

توقف مذاکرات هم‌زمان با حملات اسرائیل و آمریکا

اسرائیل ۲۳ خرداد ماه زمانی که تهران و واشینگتن در میانه مذاکرات برای حل اختلافات بودند، حمله غافلگیرانه‌ای به ایران انجام داد و در ادامه آمریکا نیز وارد این نبرد شد و سه سایت هسته‌ای ایران در فردو، ن‍طنز و اصفهان را هدف قرار داد؛ نخستین حمله مستقیم آمریکا در داخل خاک ایران.

خرازی گفت حدود پنج ماه پس از این حملات، هنوز میزان خسارت وارده به تاسیسات هسته‌ای ارزیابی نشده است.

پیش‌تر سعید خطیب‌زاده، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، به سی‌ان‌ان گفت با وجود آسیب شدید به «زیرساخت‌ها، ماشین‌آلات» و «ساختمان‌ها»، برنامه هسته‌ای ایران همچنان «دست‌نخورده» است.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی هم اعلام کرد که «در حال حاضر» غنی‌سازی در ایران متوقف شده، چون تاسیسات هسته‌ای هدف قرار گرفته‌اند.

در گفت‌وگوهای تابستان گذشته با آمریکا، واشینگتن خواستار توقف کامل غنی‌سازی بود، اما تهران بر ادامه غنی‌سازی داخلی تا سطحی که قابلیت استفاده در جنگ‌افزار هسته‌ای را نداشته باشد، اصرار داشت.

خرازی در ادامه گفت موضوع مذاکرات احتمالی نه اصل غنی‌سازی بلکه «درجه غنی‌سازی» خواهد بود.

آمادگی برای درگیری و باز شدن دوباره مسیر یک توافق

رییس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال بروز رویارویی نظامی دیگری با آمریکا یا اسرائیل، گفت «همه چیز ممکن است»، اما ایران برای چنین شرایطی «آماده» است.

شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان پیش از این گزارش داده بود واشینگتن در جریان مذاکرات با تهران پیشنهادی ارائه کرده بود که بر اساس آن در برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران سرمایه‌گذاری کند و به کنسرسیومی بپیوندد که قرار بود برای مدت نامشخصی بر غنی‌سازی اورانیوم با غنای پایین در داخل ایران نظارت کند.

انتظار می‌رفت این کنسرسیوم شامل چند کشور خاورمیانه و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد.

مقام‌های ایرانی در آن دوره نسبت به اصل این ایده «باز» بودند، اما بر حفظ کنترل ظرفیت غنی‌سازی تاکید داشتند.

خرازی در پاسخ به پرسشی درباره امکان دستیابی ایران و آمریکا به تفاهمی درباره برنامه هسته‌ای، از جمله درباره کنسرسیوم احتمالی، گفت: «فکر می‌کنم بله.»

او افزود اگر «مذاکرات واقعی» میان دو کشور شکل بگیرد، سازوکارهایی وجود دارد که هم ادامه غنی‌سازی ایران را تضمین کند و هم دیگران را مطمئن سازد که تهران به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست.

در پایان این مصاحبه، خرازی در پیامی خطاب به ترامپ گفت: «با رویکرد مثبت نسبت به ایران شروع کنید. اگر رویکرد مثبت باشد، قطعا رفتار متقابل نیز مثبت خواهد بود. اما برای این کار باید از هرگونه اعمال فشار علیه ایران خودداری کنند. آن را امتحان کرده‌اند و اکنون می‌دانند که این روش قابل قبول و قابل اجرا نیست.»