به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی موسسه رازی در روز چهارشنبه ۲۸ آبان، کتاب «نوروتوکسین‌های زهر عقرب و کانال‌های یونی»، تازه‌ترین اثر چاپ شده انتشارات موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی و حاصل بیش از ۳۰ سال پژوهش دو تن از محققان موسسه رازی است که در مدت نزدیک به چهار سال نگارش کتاب به طول انجامید و به بررسی علمی، تخصصی و دقیق توکسین ها و میانکنش‌های مولکولی با انواع مختلف کانال‌های یونی و کاربردهای درمانی آن در بیماری‌هایی چون سرطان، درد، دیابت و مشکلات باکتریایی پرداخته است و به عنوان مرجع فوق تخصصی در زمینه سم‌شناسی و نوروتوکسین‌ها برای دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) شناخته می‌شود. این کتاب به ویژه در زمینه میانکنش های مولکولی و کاربردهای درمانی توکسین ها، نوآورانه بوده و می تواند تحولی بزرگ ایجاد کند.
این کتاب توسط دکتر عباس زارع میرک‌آبادی، استاد تمام و رئیس بخش جانوران سمی و عضو هیئت علمی موسسه رازی و دکتر محمدعلی بیات زاده، مسئول آزمایشگاه کنترل فرایند حین تولید IPQC موسسه رازی، توسط انتشارات این موسسه منتشر شده که به‌طور ویژه به بررسی توکسین‌ها، انواع مختلف کانال‌های یونی و کاربردهای درمانی این سموم پرداخته است. این کتاب که نتیجه سال‌ها تحقیق و گردآوری اطلاعات و نگارش است، با ارائه بیش از هزار مرجع تحقیقاتی معتبر، یک مرجع فوق‌تخصصی در زمینه سم‌شناسی و داروسازی محسوب می‌شود.
دکتر عباس زارع میرک‌آبادی، یکی از نویسندگان اصلی این کتاب با بیش از ۳۰ سال تجربه و دانش در زمینه تحقیقات توکسین‌ها و کاربردهای درمانی آنها، در بخشی از صحبت‌های خود درباره محتوای کتاب گفت: این کتاب پنج فصل دارد که هر فصل به یک جنبه خاص از سم‌شناسی و کاربرد درمانی توکسین‌ها می پردازد. فصل اول کلیات و مقدمه‌ای درباره سم‌ها و توکسین‌هاست. در فصل دوم، انواع مختلف کانال‌های یونی شامل کانال‌های پتاسیم، سدیم و کلسیم بررسی و تشریح شده است. فصل سوم به الکتروفیزیولوژی به عنوان ابزاری بسیار مهم در داروسازی، اختصاص دارد. فصل چهارم به بررسی ساختار توکسین‌ها و تعامل و برهم کنش آنها با گیرنده‌ها و کانال‌های یونی پرداخته که شامل جزئیاتی دقیق است و می‌تواند برای پژوهشگران و دانشجویان این حوزه بسیار مفید باشد. در فصل پنجم، کاربردهای درمانی توکسین‌ها، از جمله درمان سرطان، ام‌اس و سایر بیماری‌ها مورد توجه قرار گرفته است.
زارع با بیان این که برای نگارش این کتاب به بیش از هزار مرجع تحقیقاتی استناد شده که ۵۰ مورد آن، مطالعات و مقالات نویسندگان کتاب است، افزود: ما با بررسی تأثیر سم‌ها روی سلول‌های سرطانی و سپس آزمایش آنها روی حیوانات آزمایشگاهی به نتایجی دست یافتیم، حتی مطالعات انسانی نیز انجام شد و در مراحل اولیه تست‌های انسانی هم پیشرفت‌هایی داشتیم. یکی از ترکیبات مهمی که در این زمینه معرفی کردیم، ترکیب ICD۸۵ است که از سم عقرب تهیه شده و در درمان سرطان مؤثر بوده است. این تحقیقات منجر به انتشار حدود ۲۰ مقاله علمی در زمینه درمان سرطان با استفاده از توکسین‌ها توسط این تیم شد و باعث شد به فکر تولید ترکیبات توکسینی نوین و مهندسی‌شده به صورت نوترکیب (ریکامبیننت) باشیم.
رئیس بخش جانوران سمی و عضو هیئت علمی موسسه رازی ادامه داد: برای پیشبرد این تحقیقات، روی ترکیبات توکسینی مختلف کار کردیم و به نتایج امیدوارکننده‌ای رسیدیم. البته به دلیل محدودیت منابع، نتوانستیم این تحقیقات را به مراحل فاز ۲ و ۳ بالینی برسانیم، ولی امیدواریم با تحقیقات بیشتر و پیشرفت‌های فناوری، بتوانیم به این اهداف دست یابیم.
کتاب مرجع و تخصصی برای محققین و دانشجویان
دکتر محمدعلی بیات زاده، از دیگر نویسندگان کتاب و مسئول آزمایشگاه کنترل فرایند حین IPQC موسسه رازی، نیز با بیان این که پروفسور زارع، بیش از ۳۰ سال تحقیقات بر روی توکسین ها و به طور اختصاصی بر روی توکسین های با کاربرد درمانی به ویژه در درمان بیماری سرطان، انجام داده است، گفت: ترکیب ویژه ICD۸۵ نیز از جمله دستاوردهای خاص ایشان در زمینه آنتی توموروژنسیس (ضد توموری) به شمار می‌رود که در مطالعات ضد توموری بسیار موثر بوده و در فصل پنجم کتاب به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.
وی افزود: این کتاب به شکلی طراحی شده که بتواند یک منبع جامع و فوق تخصصی برای محققان و دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی در زمینه توکسین ها و نوروتوکسین ها باشد. از فصل دوم کتاب، مطالب به صورت کاملاً تخصصی و جزئی نگر بررسی و به تحلیل کانال‌های یونی و برهم‌کنش‌های آنها با نوروتوکسین‌ها پرداخته شده است.
در این بخش، به شکلی دقیق و علمی نشان داده شده که چگونه نوروتوکسین‌ها می‌توانند عملکرد کانال‌های یونی را تغییر دهند و این تغییرات چه تأثیری بر فیزیولوژی سلول‌های پستانداران، به ویژه در زمینه‌های بیماری‌های مختلف مانند سرطان، درد و دیابت، می‌گذارند. همچنین در زمینه توکسین های نوترکیب و نحوه عملکرد و میانکنش های آنها نیز مطالب ارزشمندی ارائه شده است.
به گفته بیات زاده، این کتاب توسط شش داور بررسی شد و پنج نفر از این داوران با استقبال از این اثر، آن را به عنوان یک مرجع معتبر در زمینه سم‌شناسی و نوروتوکسین‌ها معرفی و بر تخصصی بودن و جزئیات دقیق موجود در کتاب تأکید کردند و پیشنهاد دادند که این کتاب می تواند به عنوان یکی از منابع درسی در دوره‌های تخصصی فارماکولوژی، داروسازی و سم‌شناسی در مقاطع PhD به کار گرفته شود.
بررسی ویژگی‌های نوین سم‌شناسی در کتاب
بیات زاده با اشاره به این که این کتاب از فصل دوم به بعد به طور تخصصی وارد جزئیات علمی می‌شود، گفت: برای نخستین بار یک فصل کامل به تحلیل مفاهیمی پیشرفته همچون الکتروفیزیولوژی، آنالیز پچ کلمپ (تکنیک تست کانال یونی) و تحلیل این تکنیک برای بررسی دقیق کانال های یونی اختصاص یافته که به ویژه در زمینه داروسازی، حائز اهمیت است.
وی، اضافه کرد: در فصل چهارم که فصل مهم و اصلی کتاب است، به بررسی تأثیرات نوروتوکسین‌ها بر کانال‌های یونی و نحوه تعامل آنها با این کانال‌ها پرداخته شده است. در این فصل توضیح داده شده که چگونه نوروتوکسین‌ها می‌توانند فعالیت این کانال‌ها از جمله تأثیرات بر باز و بسته شدن کانال‌ها یا غیر فعال کردن آنها را تغییر دهند و در فصل آخر نیز بیشتر به تاثیر نوروتوکسین ها بر درمان بیماری‌ها پرداخته شده است.
بیات زاده افزود: با توجه به این که موسسه رازی علاوه بر فعالیت های تحقیقاتی و تولیدی، به عنوان مرکزی دانشجو پذیر نیز شناخته می شود، اولویت اصلی ما این بود کتابی مرجع در زمینه نوروتوکسین ها و کانال های یونی به زبان فارسی در اختیار و دسترس دانشجویان به ویژه در مقطع دکتری قرار گیرد.
انتهای پیام
