در حالی که عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا در حال اعلام یکی از بزرگترین بستههای دفاعی و اقتصادی تاریخ روابط دو کشورند، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، اعلام کرد که به درخواست شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، رسیدگی به پرونده جنگ سودان را آغاز خواهد کرد و میکوشد برای این درگیری «راهحلی قاطع» پیدا کند.
این موضع در حاشیه دومین مجمع سرمایهگذاری عربستان سعودی و آمریکا در واشنگتن مطرح شد؛ نشستی که چهارشنبه ۱۹ نوامبر (۲۸ آبان) در پایتخت آمریکا و با شعار «رهبری برای رشد؛ تقویت شراکت اقتصادی عربستان سعودی و آمریکا» و با حضور شاهزاده محمد بن سلمان و دونالد ترامپ برگزار شد.
دونالد ترامپ در مجمع اقتصادی آمریکا و عربستان سعودی اعلام کرد که واشنگتن در آستانه فروش «برخی از بهترین و پیشرفتهترین تجهیزات نظامی جهان» به ریاض است؛ از جمله نزدیک به ۳۰۰ تانک ساخت آمریکا و مجموعهای از هواپیماهای جدید.
او با اشاره به اینکه فرایند تایید این معاملات «حداکثر ۲۴ ساعت» طول میکشد، گفت عربستان سعودی در «وضعیت بسیار خوبی» قرار دارد.
ترامپ همکاری دو کشور را «از مهمترین شراکتهای جهان» توصیف کرد و افزود که او و ولیعهد سعودی در حال ایجاد «ائتلافی قویتر از هر زمان دیگری» هستند.
ترامپ با اشاره به حمله هوایی به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی گفت: «ما ابر تیرهای را که بر کشور شما بود برداشتیم. آن ابر تاریک ایران و توانایی هستهایاش بود که ما خیلی سریع و قوی و قدرتمند آن را نابود کردیم.»
درخواست شاهزاده محمد بن سلمان و تغییر اولویت واشنگتن در قبال سودان
ترامپ در سخنرانی خود در این مجمع سرمایهگذاری، با اشاره به گفتوگوهایش با شاهزاده محمد بن سلمان گفت که ولیعهد عربستان سعودی از او خواسته در موضوع سودان اقدام قاطعی انجام دهد. او توضیح داد:
«سودان اصلا در فهرست پروندههایی که قصد ورود به آن را داشتم، نبود و فکر میکردم اوضاع آنجا آشفته و خارج از کنترل است. اما حالا میبینم این موضوع برای شما و برای بسیاری از دوستانتان در این سالن چقدر مهم است. ما کار روی پرونده سودان را شروع خواهیم کرد.»
ترامپ ساعاتی بعد، در سخنانی جداگانه، بار دیگر تاکید کرد که در پی درخواست شاهزاده محمد بن سلمان، برنامههای واشنگتن در قبال سودان تغییر کرده است و افزود:
«ما کار روی سودان را آغاز میکنیم، بعد از آنکه شاهزاده محمد بن سلمان از من خواست. او نقش پررنگی در تلاش برای پایان دادن به این درگیری خواهد داشت.»
به این ترتیب، کشوری که تا امروز در حاشیه اولویتهای کاخ سفید قرار داشت، اکنون بهعنوان یکی از میدانهای آزمون شراکت جدید ریاض و واشنگتن مطرح میشود؛ جایی که عربستان سعودی تلاش میکند از نفوذ خود برای کشاندن آمریکا به سمت نقشآفرینی فعالتر در مهار جنگ و جلوگیری از بحران انسانی گسترده استفاده کند.
تاکید بر «شراکت تاریخی» و بسته ۲۷۰ میلیارد دلاری
در کنار موضوع سودان، محور اصلی سخنرانیهای شاهزاده محمد بن سلمان و دونالد ترامپ در مجمع سرمایهگذاری عربستان سعودی و آمریکا، تقویت شراکت راهبردی و تاریخی دو کشور بود.
ترامپ در سخنان خود بار دیگر از شاهزاده محمد بن سلمان با تعابیر بسیار مثبت یاد کرد و گفت ولیعهد سعودی «رهبری جسور و متعهد به تقویت روابط دوجانبه» است. او افزود:
«من و شاهزاده محمد بن سلمان، ائتلاف آمریکا و عربستان سعودی را از هر زمان دیگری قویتر کردهایم.»
ترامپ در ادامه اعلام کرد که دو کشور در آستانه امضای توافقهایی به ارزش ۲۷۰ میلیارد دلار میان بخشهای مختلف اقتصادی و صنعتی عربستان سعودی و آمریکا هستند.
او تاکید کرد که ایالات متحده «بهترین سامانههای نظامی» را در اختیار دارد و واشنگتن، عربستان سعودی را به این سامانهها تجهیز خواهد کرد.
رئیسجمهوری آمریکا همچنین عربستان سعودی را یکی از مهمترین متحدان غیرعضو ناتو برای واشنگتن توصیف کرد، سعودیها را «مذاکرهکنندگان بسیار توانا» خواند و از برنامه دو کشور برای افزایش هماهنگی نظامی خبر داد.
این اظهارات در ادامه زنجیرهای از توافقهای دفاعی، هستهای و فناوری (از جمله در حوزه هوش مصنوعی) مطرح میشود که طی روزهای اخیر میان ریاض و واشنگتن امضا شده است.
در مقابل، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در سخنرانی خود بر محوری بودن روابط عربستان سعودی و آمریکا تاکید کرد و گفت:
«ما پایههای تقویت شراکت تاریخی بین عربستان سعودی و ایالات متحده را بنا کردهایم.»
او از شرکتها و سرمایهگذاران خواست که از «فرصتهای جذابی» که این شراکت فراهم میکند استفاده کنند و اعلام کرد ریاض و واشنگتن مجموعهای از توافقهای سرمایهگذاری در حوزههای مختلف از جمله دفاع، انرژی و هوش مصنوعی را به امضا خواهند رساند.
سودان، نخستین میدان آزمایش شراکت راهبردی
سفر اخیر شاهزاده محمد بن سلمان به واشنگتن و برگزاری دومین دوره مجمع سرمایهگذاری عربستان سعودی و آمریکا، در کنار امضای مجموعهای از توافقهای راهبردی در حوزه دفاع، انرژی هستهای و فناوری، تصویری از مرحله تازهای در روابط ریاض و واشنگتن ارائه میدهد؛ مرحلهای که در آن، عربستان سعودی فقط خریدار سلاح و شریک اقتصادی نیست، بلکه میکوشد در شکلدادن به دستور کار سیاسی و امنیتی آمریکا در منطقه نیز نقش داشته باشد.
قرار گرفتن پرونده جنگ سودان در صدر موضوعات مشترک، آن هم به تصریح خود ترامپ که میگوید به درخواست شاهزاده محمد بن سلمان وارد این موضوع شده، این تصور را تقویت میکند که سودان میتواند نخستین میدان آزمون این شراکت تازه باشد؛ جایی که میزان جدیت کاخ سفید در استفاده از نفوذ خود برای توقف جنگ و آمادگی ریاض برای پشتیبانی سیاسی و مالی از مسیرهای دیپلماتیک و چندجانبه در عمل سنجیده خواهد شد.









