محمدجعفر محمدزاده، فعال فرهنگی و پژوهشگر، می‌گوید بهترین راه برای شناخت ایران شناخت شاهنامه است چرا که شاهنامه کارکردی چندگانه دارد: هم کتاب تاریخ ماست، هم کتاب ارجمند زبان ما و هم شامل اندیشه‌های ایرانی چرا که تقاطع خردمندی ایرانی و خردمندی اسلامی در شاهنامه است.
محمدزاده ادامه داد: در شاهنامه تک‌تک مولفه‌های شناخت ایران را می‌توان یافت؛ به‌عنوان نمونه، خداباوری؛ داستانی در شاهنامه وجود ندارد مگر آن‌که با خداباوری شروع شده و با شکرگزاری پایان یافته باشد. شاهنامه نشان می‌دهد در زمان فراوانی بت‌خانه‌ها و بت‌پرستی، ایرانیان خداباور و یکتاپرست بوده‌اند.
- ویژگی دیگر ایرانیان در شاهنامه، خردورزی است؛ شاهنامه هرچند پر از افسانه و تاریخ اساطیری، اما در هیچ‌جای آن از خردمندی خارج نمی‌شویم:
- تو این را دروغ و فسانه مدان | به یکسان رَوِشنِ زمانه مدان
ازو هرچه اندرخورد با خرد | دگر بر ره رمز معنی برَد
- تو این را دروغ و فسانه مدان | به یکسان رَوِشنِ زمانه مدان
- ویژگی دیگر ایرانیانِ شاهنامه، دادگری است. موضوعی که در منابع و خدای‌نامه‌های قبل از دوره اسلامی هم می‌توانیم ببینیم که از روی آن‌ها کتاب‌های عربی چون سیر الملوک و غرر الاخبار ملوک نوشته شده اما همه این‌ها در شاهنامه جمع شده است؛ فردوسی چیزی را جا نگذاشته و چون‌که صد آمد ۹۰ هم پیش ماست.
- نام‌آوری و نام‌جویی، شادکامی و پهلوانی از دیگر ویژگی‌هایی است که می‌توان در شاهنامه دید.
