مرکز دفن زباله به خط پایان رسید
معاون سازمان پسماند در خصوص آخرین وضعیت زباله در تهران توضیحاتی ارائه کرد و گفت: بزودی قراردادهای جدید بسته می‌شود.
خلاصه خبر
مرکز دفن زباله به خط پایان رسید
معاون سازمان پسماند در خصوص آخرین وضعیت زباله در تهران توضیحاتی ارائه کرد و گفت: بزودی قراردادهای جدید بسته می‌شود.
گروه شهری خبرگزاری فارس، تهرلن بیش از نیم قرن است که با معضل دفن زباله روبروست و بارها مسوولان محیط زیستی در خصوص دفن و مشکلات آنها هشدار داده‌اند.شهرداری تهران تصمیم دارد بزودی ساخت زباله سوز ۶۰۰۰ تمی را در تهران آغاز کند در خصوص آخرین اقدامات صورت گرفته در زمینه زباله با حسین حیدریان معاون سازمان پسماند شهر تهران به گفت‌گو نشستیم.لطفاً درباره آخرین وضعیت دفن زباله در مجتمع آرادکوه توضیح دهید.مجتمع آرادکوه از سال ۱۳۳۵ تاکنون پذیرای پسماندهای کلانشهر تهران بوده است. آن زمان دو مرکز دفن در تهران داشتیم که بخشی از پسماندها وارد آرادکوه در جنوب تهران می‌شد و بخشی دیگر به سمت آبعلی در شرق هدایت می‌شد تقریبا از اوایل دهه ۱۳۵۰، آبعلی تعطیل شد و کل پسماندهای شهر تهران وارد مجتمع آرادکوه می‌شود.بیش از ۵۰ سال دفن بی‌رویه باعث شده که تمامی اراضی آرادکوه اکنون با زباله اشغال شده و تقریباً زمینی آنچنانی برای ادامه استراتژی دفن وجود ندارد.دفن چه خسارت‌هایی به محیط زیست وارد می‌کند؟ و چه میزان شیرابه وارد آب‌های زیرزمینی می‌شود؟ فرآیند دفن زباله نیز با توجه به ترکیب زباله‌های شهر تهران از حدود ۴۰ تا ۵۰ سال پیش حدود ۷۰ درصد زباله‌ها تر و ۳۰ درصد خشک بوده اما اکنون تقریباً ۶۰ درصد زباله‌ها تر و ۴۰ درصد خشک شده و حاوی میزان زیادی شیرابه است. به‌طور متوسط در بیست سال گذشته، روزانه حدود 400 متر مکعب شیرابه در آرادکوه تولید شده است.
چه میزان گاز متان در آرادکوه تولید می‌شود؟با توجه به ترکیب زباله‌ها و مقدار بالای مواد آلی، آرادکوه به‌عنوان یک منبع بسیار مهم و بزرگ تولید گازهای گلخانه‌ای، به ویژه گاز متان، عمل می‌کند؛ گازی که یکی از آلاینده‌های عمده زیست‌محیطی است و اثرات گلخانه‌ای زیادی دارد. بر اساس مطالعه‌ای که اخیراً انجام دادیم، سالانه بیش از یک میلیون تن گاز Co2 گلخانه‌ای در آرادکوه منتشر می‌شود. طبق گزارش ناسا که در سال ۱۴۰۱ منتشر شد، آرادکوه جزء ۱۰ مرکز بزرگ جهان در انتشار گاز متان محسوب می‌شود.چرا زباله‌ها را کمپوست نمی‌کنید و مستقیم سراغ دفن می‌روید؟مجموع این موارد ما را به این نتیجه رساند که باید روشی را در پیش بگیریم که دفن زباله را متوقف یا به حداقل برساند. یکی از روش‌های مطرح در کشور، تولید کمپوست است. این روش شامل پردازش مکانیکی و جداسازی پسماند خشک از تر است، اما با راندمان پایین و به‌صورت هوشمند انجام نمی‌شود. در این فرایند، زباله‌ها معمولاً بر اساس سایزبندی از هم جدا می‌شوند؛ حدود ۵۵ درصد زباله به‌عنوان پسماند تر جدا شده و وارد فرایند تولید کمپوست می‌شود، حدود ۴۰ درصد هم به عنوان ریجکت خطوط پردازش (پسماند دفع‌شده) معمولاً دفن می‌شود و حدود ۵ درصد به‌عنوان مواد قابل بازیافت از زباله جدا شده و دوباره به چرخه صنعت بازمی‌گردد.چرا از کمپوست‌های تولیدی در کشاورزی استفاده نمی‌کنند؟از آن ۵۵ درصد که به عنوان زیرگذر سرند محسوب می شود خودش حاوی حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد آن مواد غیرآلی یا ناخالصی است؛ این ناخالصی‌ها باعث شده کیفیت کمپوست بسیار پایین باشد و قابلیت استفاده در اراضی کشاورزی را نداشته باشد.
تقریباً از سال ۲۰۱۰ به این‌سو، در اتحادیه اروپا استفاده از کمپوست حاصل از زباله شهری ممنوع یا مشمول محدودیت‌های بسیار وسیع شده است. بنابراین، برای استفاده در اراضی کشاورزی، این کمپوست نیازمند تصفیه کیفی بسیار بالاست تا بتواند مجوز دریافت کند.تفکیک از مبدا زباله به کجا رسید؟با توجه به اینکه در کشور ما سطح تفکیک از مبدأ قابل قبول نیست—به دلیل عدم مشارکت مردم، نبود زیرساخت‌های لازم و قوانین الزام‌آور—زباله تر خالص به‌طور کامل وارد فرایند کمپوست نمی‌شود. بنابراین، کمپوست تولید شده قابلیت استفاده در کشاورزی را ندارد و معمولاً باید دفن شود. این موضوع باعث شده که به‌طور میانگین بیش از ۷۰ درصد پسماندهای تولید شده در کشور به دفن زباله اختصاص پیدا کند؛ یعنی ۷۰ درصد وزنی زباله تولیدی باید دفن شود.قرار بود زباله سوز برای تهران‌خریداری شود، کار به کجا رسید؟ ما تقریباً از دو سال پیش وارد مطالعه روش‌های مختلف مدیریت پسماند شدیم، آنها را بررسی کردیم و با استفاده از تجربیاتی که در زباله‌سوزی 200 تنی تهران و نوشهروجود داشت، تصمیم گرفتیم به سمت زباله‌سوزی با مقیاس بالاتر حرکت کنیم.در مرحله اول، دو مشاور برای بررسی فنی و مالی این فرایند انتخاب شدند تا بررسی کنیم. ابتدا چند شرکت با رزومه قابل قبول در احداث و بهره‌برداری از زباله‌سوزها را داشتند بررسی شدند و در نهایت به دو شرکت رسیدیم. این دو شرکت در جلسات فشرده فنی و اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفتند و تیمی از شهرداری برای مشاهده نمونه کارهای هر دو شرکت به چین سفر کرد. پس از بررسی عملکرد فنی و اقتصادی، شرکتی که بهترین عملکرد را داشت، انتخاب شد و هم اکنون در شرف انعقاد قرارداد هستیم.
همزمان با این اقدامات، ما فرآیند اخذ مجوزهای زباله‌سوز را نیز آغاز کرده‌ایم. مهمترین مجوز، لایحه الحاقی به طرح جامع تهران است که با این ظرفیت بتوانیم زباله‌سوز را احداث کنیم و باید در شورای شهر طرح و مجوز انعقاد قرارداد دریافت شود.موازی با آن، اخذ مجوزهای وزارت بهداشت، مجوز سلامت و مجوز محیط زیست نیز در جریان است. جلسات متعددی با سازمان محیط زیست و وزارت بهداشت برگزار شده و تبادل اطلاعات اتفاق افتاده است و در نهایت منتظر صدور این مجوزها هستیم.شما در بحث گفتید که طرح را می‌خواهید به شورا ببریذ، اما محیط زیست همچنان اصرار دارد که به زباله سوز تأییدیه نداده است.تأییدیه ندادن به این معنی نیست که طرح تأیید نمی‌شود. در آخرین جلسه‌ای که داشتیم، با ۳۵۰۰ تنی که در طرح جامع به آن اشاره شده، موافقت کرده‌اند. اما مقیاس ۶۰۰۰ تن مدنظر شهرداری است که برای آن یک کمیته ذیل کارگروه ملی پسماند با حضور نمایندگان همه دستگاه‌ها تشکیل شده است. ما جلسه اول را برگزار کردیم و جلسه دوم هم احتمالاً اواخر این هفته برگزار می‌شود تا روی این ظرفیت توافق کنیم. توجیهات فنی و اقتصادی ما در جلسه ارائه شد و در جلسه آینده کامل‌تر درباره آن صحبت می‌کنیم تا مقیاس ۶۰۰۰ تن نیز تأیید شود.روزانه چند تن زباله تولید می‌کنیم؟ تقریباً ورودی آرادکوه ۶۵۰۰ تن در روز است. از این مقدار چقدر دفن می‌شود؟ به‌طور متوسط می‌توان گفت ۶۰ تا ۷۰ درصد دفن می‌شود.در خصوص چرایی بی کیفیتی کمپوست توضیح دهید؟فرایند تفکیک از مبدأ درست انجام نمی‌شود و خطوط پردازش هم راندمان جداسازی کافی ندارند. این خطوط هوشمند نیستند که بتوانند مواد آلی را از غیرآلی جدا کنند و به‌اصطلاح غیرمکانیزه و دستی هستند.
نوماند موفق نبود؟ نوماند اول راه است. فکر کنم تا بخواهد جا بیفتد، حداقل یک سال دیگر طول بکشد. آرام‌آرام. بله کمک حال است، اما حداقل یک سال دیگر این طرح تفیک زباله نتیجه می‌دهد.خرید زبال سوز به کجا رسید؟بزودی قرارداد ساخت زباله سوز بسته می‌شود اقدامات اولیه انجام‌شده و کارها رو روال است. کدام کشورها از زباله سوز استفاده می کنند؟ عرض بکنم خدمتتان که یک مقایسه داریم همین بغل کشور همسایه یعنی دبی. این‌کشور یک نیروگاه با همکاری هیتاچی ساخته است زباله سوز حدود ۵۹۰۰ تن، ۵۶۰۰ تنی با راندمان ۲۷ درصد ، به قیمت یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار و‌قطعاً این قیمت دو برابر قیمت زباله سوز ایران‌است. لطفاً فرایند مدیریت ۶۰۰۰ تن زباله و تولید انرژی را توضیح دهید. این ۶۰۰۰ تن چه خروجی خواهد داشت؟زباله سوز ۶۰۰۰ تن ظرفیت دارد. تولید برق آن تقریباً ۱۴۰ مگاوات است و اگر بخواهیم این ۱۴۰ مگاوات را به صورت سالیانه حساب کنیم، می‌شود سالی یک میلیون و ۱۲۰ هزار مگاوات ساعت برق.در این نیروگاه هرچقدر پسماند با ارزش حرارتی بالاتر بدهید، برق بیشتری می‌گیرید. از آن طرف انرژی بیشتر، برق بیشتر می‌دهد.دوم اینکه پسماند شهری در هیچ شهر دنیا یکسان نیست. نوع پسماند بخ وضع زندگی مردم، وضع اقتصادی کشور و غیره بستگی دارد و خودش به نحوی ارزش حرارتی پسماند را تغییر می‌دهد. نیروگاه را ما برای امروز حساب می‌کنیم، ولی برنامه‌ریزی و طراحی‌اش طوری است که ۲۰ سال آینده را هم در نظر می‌گیرد. یعنی ممکن است این ۱۴۰ مگاوات در ۲۰ سال آینده به ۱۶۰ مگاوات برسد. ظرفیت این نیروگاه از الآن دیده شده و نباید کوچک ساخته شود، اشکالی ندارد که توربین شما ۸۵ درصد کار کند تا برسد به ظرفیت کامل.
یکی از مهمترین عوامل برای این کار، آنالیز پسماند است؛ آنالیز کیفی و کمی پسماند. برای کسی که در این کار است، این بسیار ارزش‌مند است. این نیروگاه از نظر میزان تولید برق، معادل چند نیروگاه دیگر است؟ و آیا نیروگاه‌های برقی تهران با آن قابل مقایسه‌اند؟با برق زباله سوز ۶۰۰۰ تنی می توانیم می‌توانیم برق بیش از ۱۰۰ هزار خانوار که در خانه خود ۵ لامپ روشن می کنند را تامین‌کنیم.درباره مصرف آب این نیروگاه توضیح دهید. چه تکنولوژی باعث کاهش مصرف آب شده است؟یک موضوع بسیار مهم و فوق‌العاده ضروری در کشور خودمان که به آن توجه می‌شود، مسأله آب است. این تکنولوژی که در این نیروگاه به کار رفته، مصرف آب نیروگاه را تا ۷۰ درصد کاهش داده است. ضریب آماده‌به‌کاری این نیروگاه در مقایسه با سایر نیروگاه‌ها چگونه است؟ضریب آماده‌به‌کار این نیروگاه‌ها بعد از نیروگاه‌های حرارتی اتمی که ۹۵ درصد در سال هستند، ۹۰ درصد است، در حالی که نیروگاه‌های حرارتی معمولی گازی ۷۰ درصد و نیروگاه‌های خورشیدی ۲۴ درصد در سال هستند. این یعنی ظرفیت بالای تولید برق و جایگاه دوم کشور در تولید برق‌را خپاهیم داشت. پس با این شرایط، آیا می‌توان گفت که پسماند کاملاً بازیافت می‌شود؟اگر خاکستر کوره به مصالح ساختمانی تبدیل و همراه با برق استفاده شود، می‌توان گفت که پسماند به‌طور کامل بازیافت شده است؛ بخشی از آن به انرژی برق تبدیل می‌شود و باقی به مصالح ساختمانی و سایر موارد. به این ترتیب، دفن زباله نخواهیم داشت.دفن خاکستر موادی که گازهای دودکش را نشان می‌دهد) هنوز انجام می‌شود؛ این مواد واکنش‌گر شیمیایی هستند که آلاینده‌ها را جذب می‌کنند و کمتر از نیم درصد زباله فقط دفن‌می‌شود.
امکانش هست اما در حال تجزیه و خاک شدن هستند و ارزش حرارتی پایینی دارند. گازهای موجود در مراکز دفن نیز جمع‌آوری و برای تولید انرژی استفاده می‌شوند، اما زباله‌های دفن شده دیگر قابل استفاده نیستند.این نیروگاه از نظر محیط‌زیستی چه میزان در کاهش آلودگی نقش دارد؟ این نیروگاه ساخته شود، سالانه از انتشار ۴۰۰ میلیون مترمکعب گازهای لنفیتیوم (بخش عمده آن گازهای سمی است) جلوگیری می‌شود و همچنین روزانه ۶ هزار تن زباله پردازش خواهد شد.سالیانه بیش از ۲ میلیون تن زباله نیازمند ۳۰ هکتار زمین جدید است. اگر عمر نیروگاه را ۵۰ سال در نظر بگیریم، این پروژه طی ۵۰ سال، ۳۰ هکتار محیط زیست را حفظ می‌کند. کوره‌ها چگونه است؟ و آیا این کوره‌ها ظرفیت بالایی دارند؟تولید خط کوره‌ها کاملاً رباتیک است و سالانه ۶۰ کوره ساخته می‌شود؛ بزرگترین کوره دنیا متعلق به مارتین ۴۸ است و دومین آن هم ساخته خواهد شد.آغاز به کار پروژه از چه زمانی خواهد بود؟زمان ساخت از ۳۶ ماه است، و ما هم‌اکنون در مرحله مذاکرات قراردادی هستیم. اما از آنجا که شهرداری تهران و ما علاقه‌مندیم پروژه‌ای که ۱۰ سال طول کشیده، سریع‌تر به نتیجه برسد، تلاش می‌کنیم این زمان را کوتاه کنیم؛ مثلاً با انجام آماده‌سازی‌ها پیش از انعقاد قرارداد، بتوانیم ۳ سال را به ۲ سال و نیم کاهش دهیم. جدول زمان‌بندی هفته به هفته پیش‌بینی شده است.
الان چقدر از زباله‌ها را می‌سوزانید؟پسماندهایی که ارزش بازیافت مواد ندارند، به دلیل داشتن ارزش حرارتی بالا، امکان بازیافت انرژی در آنها هست، یعنی برای سوزاندن مناسب هستند که بر همین اساس، روزانه ۲۰۰ تن از زباله‌هایی که ارزش بازیافت مواد ندارند، در دستگاه زباله‌سوز سوزانده و به انرژی تبدیل می‌شوند. برای افزایش ظرفیت زباله‌سوزی و تولید انرژی در حال مذاکره با سرمایه‌گذار هستیم، دستگاه زباله سوز جدیدی را با ظرفیت روزانه هزار تن احتمالا در سایت آبعلی راه اندازی می‌کنیم که با احتساب دستگاه زباله سوز فعلی، سوزاندن مواد غیر قابل بازیافت ورودی به به آرادکوه به روزانه ۱۲۰۰ تن می رسد.۶ درصد زباله‌های ورودی به آرادکوه قابل بازیافت است | زباله سوز جدید هزار تنی در سایت آبعلی مستقر می‌شود. زباله‌سوزی یکی از روش‌های دفع پسماند غیر قابل بازیافت در دنیا به حساب می‌آید که مزایای زیادی دارد. یکی از مهمترین مزایای زباله‌سوزی، کاهش ۹۰ درصدی حجم و کاهش حدودا ۲۰ درصدی وزن زباله‌های ورودی به دستگاه‌های زباله سوز است.یکی دیگر از مزایای زباله‌سوزی این است که در این روش، شیرابه‌ای تولید نمی‌شود و به لحاظ بهداشتی و از بین بردن پاتوژن‌ها یکی از بهترین روش‌های دفع پسماند به نسبت روش‌های دیگر مثل تولید کمپوست، دفن نهایی و روش‌های دیگر به شمار می‌رود.زباله سوزی در حال حاضر از صنعت‌های تک است و تقریبا یک شرکت در داخل کشور این صنعت را دراختیار دارد، گفت: نهایتا با چین برای خرید این دستگاه‌ها همکاری داریم.
درصد بالایی از مواد قابل بازیافت موجود در ترکیب پسماند تهران، در مناطق مختلف شهر و در مبدأ جداسازی می‌شود. این جداسازی یا به‌صورت استاندارد انجام می‌گیرد؛ به این شکل که شهروندان، زباله‌های تفکیک‌شده را به غرفه‌های پسماند تحویل می‌دهند یا پیمانکاران آنها را از درِ منازل جمع‌آوری می‌کنند. از سوی دیگر، بخشی از تفکیک زباله در تهران به‌صورت غیر استاندارد و توسط عوامل غیرمجاز، مستقیماً از مخازن صورت می‌گیرد.به همین دلیل، آنچه در نهایت در ترکیب پسماند باقی می‌ماند، حدود ۵ درصد است؛ یعنی با توجه به تفاوت درصد مواد قابل بازیافت در مناطق مختلف تهران ـ که بین ۱۵ تا ۲۵ درصد متغیر است ـ بخش عمده این مواد در همان مناطق جدا می‌شود و تنها حدود ۵ تا ۶ درصد زباله‌های قابل بازیافت به سایت آرادکوه می‌رسد.میانگین جهانی بازیافت مواد، با احتساب بازیافت پسماندهای تر به روش کمپوست، حدود ۷۰ درصد است؛ اما اگر پسماند تر را در نظر نگیریم، این رقم به ۳۰ تا ۳۵ درصد می‌رسد.حجم زباله تولیدی روزانه چقدر است؟روزانه حجم بالایی از زباله در ایران تولید می‌شود، اما به دلیل نبود آگاهی کافی در میان شهروندان درباره تفکیک پسماند از مبدأ و همچنین کمبود زیرساخت‌های لازم ـ به‌ویژه در شهرهای کوچک‌تر ـ همچنان فاصله چشمگیری تا وضعیت مطلوب وجود دارد. با این حال، تدوین طرح جامع مدیریت پسماند کلانشهر تهران در دستور کار قرار گرفته است؛ نمونه‌برداری آن در تمامی مناطق انجام شده و این طرح اکنون در مراحل پایانی تدوین قرار دارد.براساس آخرین آمار بانک جهانی در سال ۲۰۱۸، متوسط تولید پسماند جهانی حدود هزار و ۲۰۰ گرم در روز است؛ در حالی که این میزان در ایران و تهران نزدیک به ۷۵۰ گرم و در بسیاری از شهرستان‌ها حتی کمتر از این
مقدار است.استفاده از سامانه‌های زباله‌سوز بسیار ضروری است؛ زیرا این سامانه‌ها کمک می‌کنند پسماندهایی که از نظر اقتصادی بی‌ارزش اما دارای ارزش حرارتی هستند، سوزانده شوند و به جای دفن، از طریق تولید انرژی درآمدزایی ایجاد کنند.تدوین طرح جامع مدیریت پسماند نیز یکی از اقدامات مهم در این حوزه است. این طرح، افق کوتاه‌مدت و بلندمدت فعالیت‌های سازمان و شهرداری را مشخص کرده و مسیر حرکت را به‌گونه‌ای تعیین می‌کند که تصمیم‌گیری‌ها بر اساس سلیقه افراد نباشد. ورودی پسماند به آرادکوه نسبت به سال گذشته حدود هزار تن کاهش یافته است که این کاهش به دلیل تبدیل ضایعات فضای سبز به کمپوست در پنج نقطه شهر بوده است.پیش‌بینی می‌شود ورودی پسماند به آرادکوه در سال‌های آینده نیز بیش از پیش کاهش یابد. هم‌اکنون نیز یک طرح کوتاه‌مدت، هماهنگ با طرح جامع، در حال پیگیری و اجراست.باز هم تاکید می‌کنم که ساخت زباله‌سوز علاوه بر مسائل زیست‌محیطی‌اش، می‌تواند در بحث تولید برق به عنوان محصولی از این پروژه مورد توجه قرار گیرد تا بخشی از میزان سرمایه‌گذاری را برگرداند؛ البته دقت کنید که زباله‌سوز دانش پیچیده‌ای دارد و شاید به راحتی می‌گوییم زباله‌سوز، اما خیلی فاکتورها و شاخص‌های مختلفی دارد که به جزئیات و دقت باید بررسی شود و زباله‌سوز چیزی است که علاوه بر آب و هوا، فرهنگ و شرایط اقتصادی مردم هم می‌تواند در نوع زباله تولید‌شده اثر بگذارد و آن زباله‌ای که تولید می‌شود و ارزش حرارتی که ایجاد می‌کند می‌تواند در خروجی تولید برق به شدت تاثیرگذار باشد. #زباله‌سوز#شهرتهران#دفن
19:10 - 29 آبان 1404
نظرات کاربران
