داستان عجیب بین رشیدپور و ارشاد / واقعیت چیست؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از عصر ایران، چند روز قبل رضا رشیدپور مجری سابق تلویزیون در شبکه ایکس نوشت که او ممنوع الفعالیت است، اما وزارت ارشاد این ادعا را رد کرد. رضا رشیدپور 27 آبان در توییتر خود نوشت: 

«جناب پزشکیان، جناب جنبلی، جناب صالحی

به من فرمودند که «ممنوع‌الفعالیت» هستی و حتی اجازه‌ی کار در پلتفرم هم به تو نمی‌دهیم. سپاسگزارم. عرضی ندارم. جایی هم نمی‌روم. پنج سال گذشت. بقیه هم می‌گذرد. گوشه‌ای از خانه‌ام وطن، می‌نشینم به تماشا.»

حدود 24 ساعت بعد از انتشار این خبر نیکنام حسینی پور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارشاد در زیر همان توییت رشیدپور نوشت: 

«رضا رشیدپور هنرمندی دغدغه‌مند و دلبسته ایران است و هیچ‌گونه محدودیتی برای فعالیت او وجود ندارد.  سیاست وزارت فرهنگ در دولت چهاردهم، گره‌گشایی و استفاده حداکثری از ظرفیت کم‌نظیر و اجماع‌ساز چهره‌های فرهنگی، هنری و ورزشی است. بخصوص پس از دفاع مقدس ۱۲ روزه بیش از گذشته لازم است قدر وحدت و انسجام ملی دانسته شود.»

از طرف دیگر وزارت ارشاد هم به شکل رسمی اعلام کرده است که هیچ محدودیتی برای فعالیت او وجود ندارد! آخرین فعالیت رضا رشیدپور برنامه‌ای بود به اسم «شرایط خاص» که همزمان با جنگ 12 روزه ایران و اسرائیل از پلتفرم فیلیمو پخش شد.

در توضیح شکل این برنامه آمده بود: «برنامه ی شرایط خاص، یک ایده ی کوتاه دوستانه برای رصد اخبار اجتماعی در شرایط جنگی کشور است. این برنامه هر چند ساختار بزرگ و سنگین یک رئالیتی شو را ندارد اما تلاش می کند با در دسترس ترین ابزار موجود مسیری دلگرم کننده برای صحت سنجی و پالایش اخبار در یک فضای دوستانه ایجاد کند.»

بعد از به پایان رسیدن جنگ 12 روزه، پخش این برنامه هم متوقف شد، در مجموع 5 قسمت از این برنامه پخش شد و اکنون در پلتفرم فیلیمو در دسترس است.

حال پرسش اصلی این است که کدام طرف ماجرا واقعیت را بیان می‌کند؟ بر اساس شواهد و  قرائن رضا رشیدپور تقریبا 5 ماه است که هیچ گونه فعالیتی در زمینه برنامه سازی نداشته است. 

وزارت ارشاد هم می‌گوید که او می‌تواند فعالیت داشته باشد، پس چرا  رشیدپور چنین موضوعی را به شکل عمومی مطرح کرده است؟ 

آیا اقدامی انجام داده و این جواب را به او داده‌اند که در توئیتش اشاره کرده: « به من فرمودند که ممنوع‌الفعالیت هستی و حتی اجازه‌ی کار در پلتفرم هم به تو نمی‌دهیم.» قطعا رشیدپور این را می‌داند که بدون دلیل کافی اشاره به چنین قضیه‌ای می‌تواند پیگرد قانونی برای او داشته باشد.

ممکن است رشیدپور منظورش این باشد که محدودیتی غیر‌رسمی یا رفتاری وجود دارد مثلاً مدیران برخی پلتفرم‌ها با او قرارداد نمی‌بندند، یا مجوزهایی داده نمی‌شود و ... ولی شخص دیگری در وزارت ارشاد آن را به عنوان «ممنوع‌الکاری رسمی» نمی‌پذیرد و می‌گوید «هیچ محدودیتی قانونی وجود ندارد».

اصطلاح «فعالیت» می‌تواند خیلی گسترده باشد (تلویزیون، پلتفرم‌ها، اجرای زنده، پروژه سینمایی و غیره.) شاید او محدودیتی را برای بخشی از فعالیت‌هایش احساس کرده باشد که وزارت آن را به عنوان «ممنوع‌الفعالیت کلی» قبول نمی‌کند.

یک احتمال دیگر هم این است که نهاد دیگری غیر از وزارت ارشاد چنین منعی را برای رشیدپور صادر کرده باشد. مثلاً  ساترا نهاد صدور مجوز پلتفرم‌ها یا دیگر نهادهای نظارتی و ... در این حالت، وزارت ارشاد می‌خواهد آرامش بدهد و «رسمی ممنوع‌الکاری وجود ندارد» را بیان کند، ولی واقعیت میدانی برای رشیدپور چیز دیگری است و در عمل او نتواند پروژه‌هایش را اجرا کند.

حالت دیگر این است که رشیدپور به صورت احساسی‌تر وضعیت را بیان کرده باشد، مثلاً «به من فرمودند که ممنوع‌الفعالیت هستی و حتی اجازه‌ی کار در پلتفرم هم به تو نمی‌دهیم.» به معنای دقیق یک حکم قضایی یا اداری نباشد، بلکه منع ضمنی، گفت‌و‌گوهای غیررسمی یا فشار باشد.

یا شاید این موضوع می‌تواند یک «جنگ رسانه‌ای» هم باشد: اعلام ممنوع‌الفعالیت از سمت رشیدپور، بخشی از فشار برای گرفتن امتیازات بیشتر یا تغییر در وضعیت کاری‌اش باشد؛ در مقابل، وزارت ارشاد بخواهد با تکذیب آن تنش را کم کند و نشان دهد که مشکلی برای همکاری با او وجود ندارد.

همچنین، نهادهای نظارتی (مثل ساترا) ممکن است نقش داشته باشند و این محدودیت‌ها از طرف وزارت ارشاد منعکس نشود چون آن‌ها کارشان را جداگانه انجام می‌دهند.

نتیجه قطعی فعلاً معلوم نیست؛ هم ادعای رشیدپور وجود دارد و هم واکنش رسمی وزارت فرهنگ که آن را رد می‌کند.

تنها چیزی که واضح این است که این اتفاق نشان می‌دهد که نبود سیستم شفاف و سازوکار مشخص در چنین موقعیت‌های فقط باعث آشفتگی و سردرگمی بیشتر می‌شود.