به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، در سال‌هایی که موج مهاجرت مسلمانان به کانادا شدت گرفته، نیاز به فضاهای دینی و فرهنگی دوچندان شده است. نسل‌های جدید مسلمان در غرب، اگرچه در فضایی آزاد بزرگ می‌شوند، اما همواره نگران از دست دادن پیوندهای هویتی‌اند. در چنین شرایطی، مراکز اسلامی نقش ستون فقرات جامعه مهاجر را ایفا می‌کنند؛ مکان‌هایی که نه‌تنها خانه عبادت، بلکه پناهگاه فرهنگی، اجتماعی و آموزشی‌اند. مرکز اسلامی امام مهدی (عج) در تورنهیل یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های چنین نهادهایی است؛ مرکزی که توانسته است روح اجتماع شیعی را در دل یکی از بزرگ‌ترین شهرهای چندفرهنگی جهان زنده نگه دارد.
تاریخچه شکل‌گیری مرکز
بنابر روایت شبستان، مرکز اسلامی امام مهدی (عج) در نشانی ۷۳۴۰ Bayview Avenue، تورنهیل در انتاریو قرار دارد؛ منطقه‌ای که در دهه‌های گذشته به یکی از قطب‌های مهم سکونت مهاجران ایرانی، عراقی، لبنانی و افغان تبدیل شده است.
این مرکز از ابتدا به‌عنوان مسجدی مستقل و جامعه‌محور تأسیس شد و هدف آن ایجاد مکانی امن برای عبادت، آموزش نسل جدید و ایجاد ارتباط مؤثر میان مسلمانان بود.
هیئت‌مدیره مرکز که عمدتاً از افراد داوطلب و فعالان اجتماعی تشکیل شده، از همان سال‌های نخست بر سه اصل ایمان، آموزش و خدمت اجتماعی تاکید داشت.
همین سه محور، شالوده برنامه‌های گسترده‌ای شد که امروز این مجموعه را به یکی از فعال‌ترین مراکز شیعی در کانادا تبدیل کرده است.
معماری و نمای بیرونی مرکز
ساختمان فعلی مرکز ترکیبی از معماری ساده غربی با نشانه‌های هویت اسلامی است. ورودی اصلی با قوس‌های الهام‌گرفته از معماری ایرانی–اسلامی و گنبد سبزفام در بخش شرقی مجموعه، هویت بنا را برجسته می‌کند.
نمای بنا که از بتن روشن ساخته شده، با خطوط عمودی و قوس‌های بلند مزین شده است؛ عناصری که در نگاه اول، حس آشنایی معماری اسلامی را در میان انبوه ساختمان‌های مدرن منطقه زنده می‌کند.
گنبد کوچک اما شاخص مرکز، یکی از شناخته‌شده‌ترین نمادهای آن در تصاویر و نقشه‌های شهری است. سادگی معماری، نه از کمبود امکانات، بلکه از رویکرد کاربردی و غیرتجملاتی گردانندگان مرکز ناشی می‌شود؛ رویکردی که هدف آن تمرکز بر محتوا و کارکرد است.
فعالیت‌های عبادی: قلب تپنده زندگی مذهبی جامعه
هر هفته صدها نفر در این مرکز گرد هم می‌آیند تا در برنامه‌های عبادی مختلف شرکت کنند. مهم‌ترین فعالیت‌ها این مرکز شامل:
نماز جماعت
نمازهای یومیه و نماز جمعه با حضور خانواده‌ها و جوانان برگزار می‌شود. فضای عبادت، ساده، آرام و با تفکیک مناسب مردان و زنان طراحی شده است.
دعای کمیل و ندبه
پنج‌شنبه شب‌ها دعای کمیل و صبح‌های جمعه دعای ندبه از پرجمعیت‌ترین برنامه‌های مرکز است. بسیاری از مهاجران با این مراسم ارتباط عاطفی عمیقی برقرار کرده‌اند؛ زیرا یادآور شب‌های معنوی وطن است.
برنامه‌های محرم و رمضان
ماه‌های محرم و رمضان، این مرکز به یکی از پرترددترین نقاط مذهبی منطقه تبدیل می‌شود. سخنرانان مهم از کانادا، آمریکا و جهان عرب به این مراسم دعوت می‌شوند و برنامه‌ها با حضور پرشور نوجوانان برگزار می‌شود.
مدرسه اسلامی امام مهدی عج؛ پرورش نسل آینده
یکی از مهم‌ترین بخش‌های این مرکز، مدرسه اسلامی Imam Mahdi School است که از سال ۲۰۱۰ راه‌اندازی شده و اکنون حدود ۴۰۰ دانش‌آموز در آن مشغول به تحصیل‌اند.
این مدرسه کلاس‌های آموزش قرآن و تجوید،زبان عربی،تاریخ اسلام و سیره اهل‌بیت(ع)، اخلاق اسلامی، برنامه‌های فوق‌برنامه مانند کارگاه مهارت‌های زندگی ارایه می دهد.
هدف مدرسه، تنها انتقال دانش دینی نیست؛ بلکه ایجاد یک هویت اخلاقی، فرهنگی و معنوی برای کودکانی است که در کشوری با فرهنگ متفاوت بزرگ می‌شوند.
فعالیت‌های اجتماعی و جامعه‌محور
مرکز اسلامی امام مهدی(عج)، یک مجموعه کاملاً اجتماعی است و کارکردی فراتر از یک مسجد دارد.
برنامه‌های جوانان، حلقه‌های گفت‌وگوی هفتگی، اردوهای تفریحی–آموزشی، دوره‌های رهبری جوانان، فعالیت‌های داوطلبانه در محله از جمله این کارکردها است.
هدف این فعالیت‌ها، جلوگیری از گسست هویتی نسل دوم مهاجران و ایجاد پیوند عمیق‌تر آنان با جامعه شیعی است.
برنامه‌های خانواده
این مرکز کارگاه‌های مشاوره خانواده،مهارت‌های والدگری، جلسات مادران،نشست‌های زنانه با محوریت تربیت دینی برگزار می کند.
خدمات خیریه و همیاری
به‌عنوان یک نهاد مستقل، مرکز تمام هزینه‌های خود را از طریق کمک‌های مردمی تأمین می‌کند.
در ماه رمضان و ایام سرد زمستان، بسته‌های غذایی و پوشاک میان نیازمندان منطقه توزیع می‌شود.
چالش‌ها و حملات اسلام‌هراسانه
مانند بسیاری از مراکز اسلامی در غرب، این مرکز نیز گاه با رفتارهای خصمانه روبه‌رو شده است.
در سال ۲۰۲۲، دیوارهای بیرونی ساختمان با شعارهای توهین‌آمیز مخدوش شد؛ حادثه‌ای که بازتاب گسترده‌ای یافت و رهبران مذهبی محلی نیز آن را محکوم کردند.
هیئت‌مدیره مرکز در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که این اقدامات ما را از مسیر خدمت، تربیت نسل آینده و تقویت معنویت بازنخواهد داشت.
این حادثه نه‌تنها سبب رکود فعالیت‌ها نشد، بلکه حمایت مردمی از مرکز را افزایش داد.
چشم‌انداز آینده و برنامه‌های توسعه‌ای
مدیریت مرکز برنامه‌هایی برای توسعه فعالیت‌ها دارد که شامل ایجاد کتابخانه بزرگ اسلامی، ساخت سالن چندمنظوره برای مراسم، تقویت برنامه‌های رسانه‌ای و آنلاین، افزایـش فضای مدرسه برای ظرفیت بیشتر، راه‌اندازی خدمات مشاوره تخصصی‌تر برای جوانان است.
این برنامه‌ها در راستای پاسخ به نیازهای جامعه‌ای در حال رشد طراحی شده است.
مرکز اسلامی امام مهدی (عج) در تورنهیل تنها یک مسجد نیست؛ بلکه هویت یک جامعه است.
جایی که کودکان الفبای دین را می‌آموزند، جوانان راه خود را پیدا می‌کنند، خانواده‌ها به آرامش می‌رسند و مهاجران احساس می‌کنند از وطن دور نیفتاده‌اند.
این مرکز همچنان یکی از ستون‌های اصلی جامعه شیعی در کانادا است؛ مرکزی که با فعالیت‌های مستمر خود نشان می‌دهد چگونه می‌توان در دل یک شهر مدرن و چندفرهنگی، هویت دینی را زنده نگه داشت.
