در حالی که جنگل‌های الیت مرزن‌آباد در شمال ایران همچنان در آتش می‌سوزد، مسئولان جمهوری اسلامی با کم‌اهمیت جلوه دادن اهمیت این موضوع، تلاش می‌کنند از زیر بار مسئولیت و انتقادهای گسترده در شبکه‌های اجتماعی فرار کنند.
روز شنبه اول آذر تصاویری از گستردگی آتش‌سوزی در ارتفاعات الیت مرزن‌آباد، منتشر شد؛ ویدئوهایی که دل دوستداران محیط زیست را به درد آورده و با واکنش‌های گسترده مواجه شده است.
کاربران در شبکه‌های اجتماعی از جمله پلتفرم ایکس، مقامات محلی و سازمان محیط زیست را به بی‌عملی و بی‌تدبیری در پیشگیری و مقابله با آتش‌سوزی‌های جنگلی متهم کرده و اشاره کردند که این مناطق هزاران سال در برابر شرایط محیطی مختلف دوام آوردند اما جمهوری اسلامی آنها را هم به کام مرگ کشاند. برخی دیگر نیز از اختصاص ندادن بودجه لازم برای مقابله با آتش‌سوزی‌های جنگلی و تهیه هواپیماهای آب‌پاش یا سایر وسائل اطفای حریق در برابر تمام هزینه‌هایی که جمهوری اسلامی برای جنگ‌افروزی و جاه‌طلبی‌های موشکی و هسته‌ای یا حتی برنامه‌سازی برای تحمیل ایدئولوژی مدنظرش انجام می‌دهد گلایه کردند.
در مقابل، پس از ناکامی نهادهای حکومتی در مهار آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی، مقامات جمهوری اسلامی با تایید درخواست کمک از ترکیه، اعلام کردند که «حتی» از روسیه نیز درخواست کمک خواهند کرد.
محمد جعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی مسعود پزشکیان، جنگل‌های چندهزار ساله هیرکانی در ارتفاعات الیت مرزن‌آباد را «علفزار» خواند و روز جمعه در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «پیگیر آتش‌سوزی علفزارهای کوه‌های الیت منطقه چالوس هستیم. علیرغم حضور دستگاه‌های ذیربط و نیروهای مردمی و استفاده از ۶ فروند بالگرد و هواپیما هنوز مهار کامل نشده است، به دلیل عدم مهار آتش و جهت جلوگیری از گسترش آتش به جنگل‌های اطراف، هماهنگی درخواست کمک سریع از کشورهای دوست انجام گرفت.»
نادیده گرفتن اهمیت چنین منابع مهمی از سوی معاون رئیس‌جمهوری اسلامی در شرایطی است که در روزهای گذشته، بسیاری از فعالان محیط زیست و ساکنان محلی با تجهیزات اولیه و به خطر انداختن جانشان برای جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی تلاش کردند.
تصاویری که کاربران شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند، تلاش نیروهای مردمی، گروه‌های کوهنوردی و نیروهای داوطلب هلال احمر را در کمپ ۲۷۰۰ متری ارتفاعات الیت نشان می‌دهد؛ جایی که امدادگران با ایجاد خط آتش حدود ۲۴۰ متری میان روستایی الیت و دلیر برای جلوگیری از گسترش شعله‌ها کار می‌کنند.
در حالی که این آتش‌سوزی از دهم آبان آغاز شده و وارد سومین هفته شده است، پس از چند تلاش ناموفق دو هلی‌کوپتر اعزامی، تنها یک هواپیمای آب‌پاش ایلوشن صبح جمعه دو بار حدود ۸۰ تن آب بر فراز بخش‌هایی از جنگل خالی کرد که به دلیل کوهستانی بودن منطقه و ناتوانی هواپیما در نزدیک شدن به محل حادثه، این آب‌پاشی‌ها هم تاثیر چندانی در خاموش کردن آتش نداشته است.
پس از شدت گرفتن انتقادها و ادامه سکوت شینا انصاری، به عنوان مهمترین مقام محیط زیستی جمهوری اسلامی، روز شنبه سخنگوی دولت به این موضوع واکنش نشان داد و «اظهار امیدواری» کرد که آتش پایان یابد.
فاطمه مهاجرانی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «رئیس سازمان محیطزیست، هم‌اکنون در محل آتش‌سوزی است. دو هواپیمای اطفای حریق آب‌پاشی کرده‌اند، ۴۰۰ نیروی محیط‌بان، جنگل‌بان، هلال‌احمر و مرزبانی در منطقه مستقرند وامیدواریم حریق الیت به‌زودی مهار شود.»
اما در حالی که صرفا اظهارنظر و ابراز امیدواری‌ها از ساختمان‌های دولتی در تهران انجام می‌شود، داوطلبان جانشان را کف دستشان گذاشته‌اند تا حریق‌های جنگلی بیشتر از این گسترش پیدا نکند. مجتبی خالدی، سخنگوی جمعیت هلال احمر، روز شنبه از مصدومیت پنج امدادگر در جریان عملیات اطفای حریق جنگل‌های الیت خبر داده است.
در سوی دیگر نیز برخوردهای امنیتی با منتقدان عملکرد ناکافی جمهوری اسلامی برای حفاظت از محیط زیست همچنان ادامه دارد. ایندیپندنت فارسی مطلع شده است که سینا اسفندیاری، دهیار و عضو شورای روستای الیت، پس از آن‌که در سیزدهمین روز آتش‌سوزی‌ها اعلام کرده بود «دولت هیچ کمکی برای مهار آتش‌سوزی ارائه نمی‌کند»، از سوی نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی بازداشت شده است.
به گفته اهالی، در حال حاضر بیش از ۱۰ هکتار از جنگل‌های هیرکانی این منطقه گرفتار آتش است و کمبود تجهیزات اطفای حریق، صعب‌العبور بودن منطقه و همچنین انباشت برگ و لاشه درختان خشک‌شده، موجب شده است تا در مناطقی از عرصه‌های جنگلی روستای الیت مرزن‌آباد، آتش پس از اطفا، دوباره شعله‌ور شود و دامنه آتش‌سوزی‌ها گسترش یابد.
استان مازندران بیش از یک میلیون هکتار عرصه جنگلی دارد که معادل ۵۳ درصد کل جنگل‌های شمال ایران است. آمارهای دولتی حاکی از آن‌اند که پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، ۵۰ درصد جنگل‌های هیرکانی که قدمت آنها بین ۴۰ تا ۶۰ میلیون سال براورد می‌شود، نابود شده‌اند.
اما این تنها جنگل‌های هیرکانی نیستند که در معرض تهدید قرار گرفته‌اند. گزارش‌های محلی از شهرستان هریس در استان آذربایجان شرقی هم نشان می‌دهد که حریق در جنگل‌های نَمنیق از بامداد روز شنبه، یکم آذر ماه شدت گرفته است.
به گفته منابع محلی، وزش باد شدید باعث گسترش شعله‌ها در شیب‌های جنگلی شده و کار نیروهای مردمی و امدادی برای مهار آتش را دشوار کرده است. جنگل‌های نَمیق از جنس جنگل‌های اُرس (Juniper)، بوته‌زارها و رویشگاه‌های کوهستانی نیمه‌خشک هستند.
کاهش مساحت جنگل‌ها در دهه‌های اخیر، می‌تواند در آینده نزدیک، فاجعه‌ای عظیم و جبران‌ناپذیر برای محیط زیست و ساکنان نیمه شمالی ایران رقم بزند، اما مدیران نظام جمهوری اسلامی همچنان ترجیح می‌دهند هر سال بخش عمده‌ای از درآمدهای نفتی را به جای هزینه کردن در حوزه‌های حیاتی مانند محیطزیست و منابع طبیعی ایران، به سازمان‌های نظامی و عقیدتی شیعه یا گروه‌های شبه‌نظامی خارجی اختصاص دهند.
بی‌توجهی به محیط زیست در جمهوری اسلامی تا آنجا عیان شده که علاوه بر انتقادهای داخلی، با واکنش‌های خارجی هم مواجه شده است. در روزهای گذشته، حساب وزارت خارجه آمریکا در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «بیش از دو هفته است که آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی شمال ایران را ویران و حیات‌وحش و اکوسیستم را تهدید می‌کند. این فاجعه فقط نتیجه گرمایش زمین و خشکسالی نیست، سوءمدیریت و بی‌توجهی رژیم ایران این بحران را تشدید کرده است. مسئولان اطفای حریق، مردم محلی و داوطلبان با شجاعت برای رفع این بحران می‌جنگند، اما بدون منابع کافی، تلاش‌هایشان کم‌اثر است. در حالی که ایرانیان جان خود را برای نجات کشورشان به خطر می‌اندازند، رژیم منابع کشور را صرف تروریسم و سرکوب مردم می‌کند و بار دیگر نشان می‌دهد که اولویتش هرگز مردمش نبوده است.»
