دکتر سید محمود مهدی‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به شیوع بیماری شپش در جوامع بشری، اظهار کرد: شپش‌ها حشرات انگلی خارجی بدن انسان هستند که به سه دسته شپش سر، شپش بدن و شپش زهار تقسیم می‌شوند. شپش سر شایع‌تر بوده و قابلیت انتقال بیشتری دارد.
وی افزود: تخم شپش سر کوچک و شبیه شوره سر است که توسط ترشحاتی محکم به تارهای موی سر می‌چسبند و با ذره‌بین قابل مشاهده هستند. پس از باز شدن تخم، لاروی از آن خارج می‌شود که شبیه شپش بالغ ولی کوچک‌تر است.
مهدی‌نیا افزود: شپش‌های بالغ با چشم غیرمسلح قابل مشاهده بوده و در لابلای موهای سر حرکت می‌کنند. این حشرات برای تغذیه و تخم‌گذاری با گزیدن و مکیدن خون سر انسان، باعث خارش شدید و واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا آلودگی به شپش مختص افرادی است که به بهداشت فردی اهمیت نمی‌دهند، یادآور شد: آلوده بودن به شپش سر الزاماً به این معنا نیست که افراد بهداشت را رعایت نکرده یا زندگی آلوده‌ای دارند؛ هرچند رعایت موازین بهداشتی و شست‌وشو و استحمام کافی در پیشگیری از انتقال شپش‌ها بسیار مؤثر است.
این دانشیار دانشگاه با اشاره به علائم اولیه و تشخیص شپش سر، تصریح کرد: نخستین نشانه‌های آلودگی، خارش سر و واکنش‌های حساسیتی است. همچنین مشاهده تخم‌ها و شپش‌های بالغ از علائم بالینی ابتلا به شپش سر محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: تفاوت این عارضه با انواع بیماری‌های پوستی باید توسط متخصصان پوست و مو تشخیص داده شود.
مهدی‌نیا درباره راه‌های انتقال شپش سر گفت: شایع‌ترین راه انتقال، تماس مستقیم با سر افراد آلوده یا استفاده از وسایل شخصی آنان مانند شانه، کلاه، شال، هدفون و بالشت است. این انتقال معمولاً در مهدکودک‌ها، پیش‌دبستانی‌ها و مدارس ابتدایی به دلیل تراکم جمعیت و فعالیت‌های کودکان اتفاق می‌افتد.
وی به موضوع خوددرمانی مبتلایان به شپش سر اشاره و تأکید کرد: روش‌های مختلفی برای درمان وجود دارد، اما بهترین راه مراجعه به متخصصان پوست و مو است. همچنین می‌توان از داروهای بدون نسخه مانند کرم یا شامپوهای پرمترین ۵ درصد استفاده کرد.
مهدی‌نیا به نکته مهمی در استفاده از این داروها اشاره کرد و گفت: از آنجا که تخم شپش‌ها مقاوم‌تر هستند، ممکن است در نوبت اول مصرف دارو از بین نروند. بنابراین توصیه می‌شود ۹ تا ۱۰ روز پس از مصرف نوبت اول، دارو طبق دستورالعمل مجدداً استفاده شود. تأخیر در مصرف نوبت دوم می‌تواند باعث تکامل شپش‌ها و تخم‌گذاری مجدد آنان شود.
وی در پاسخ به این سوال که اگر یکی از اعضای خانواده شپش داشته باشد آیا بقیه نیز باید درمان شوند، گفت: درمان تنها برای افراد آلوده ضروری است، زیرا شپش‌ها قادر به پرواز نبوده و از طریق هوا منتقل نمی‌شوند. بقیه اعضای خانواده باید موازین بهداشتی را رعایت کنند.
مهدی‌نیا درباره تأثیر درمان‌های خانگی مانند استفاده از سرکه یا روغن زیتون، یادآور شد: برخی مطالعات نشان داده‌اند که روغن‌های گیاهی مانند رزماری، نارگیل و زیتون به تنهایی یا همراه سرکه سفید در از بین بردن شپش‌ها مؤثر هستند، اما مقایسه این روش‌ها با داروی پرمترین ۵ درصد نشان داده که اثر پرمترین بیشتر است. با این حال، در موارد آلودگی شدید، مراجعه به متخصص پوست و مو توصیه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه برخی شپش را خطرناک می‌دانند، توضیح داد: شپش بدن می‌تواند در انتقال بیماری‌های خطرناکی مانند تیفوس اپیدمیک نقش داشته باشد، اما شپش‌های سر در انتقال بیماری‌های خطرناک نقشی ندارند و تنها باعث خارش شدید، واکنش‌های آلرژیک و برجستگی‌های قرمز رنگ روی پوست سر می‌شوند.
مهدی‌نیا درباره راه‌های پیشگیری از بازگشت شپش، گفت: عدم تماس مستقیم با سر افراد آلوده، عدم استفاده از وسایل شخصی آنان، رعایت بهداشت فردی، شست‌وشوی لباس‌های آلوده در دمای ۷۰ درجه سانتی‌گراد و کوتاه کردن موهای سر در پیشگیری از شپش بسیار مؤثر است.
انتهای پیام
