بنا به اظهارات منابع یاد شده روس‌ها این سند را که شامل شرایط مسکو برای پایان جنگ بود اواسط اکتبر، پس از دیدار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با ولودیمیر زلنسکی، همتای اوکراینی وی در واشنگتن، در اختیار مقام‌های ارشد آمریکایی قرار دادند.
این سند که در عرف دیپلماتیک «غیررسمی» یا (non-paper) خوانده می‌شود، شامل همان مفاد و پیشنهادهایی بود که پیش‌تر روسیه بر سر میز مذاکره مطرح کرده بود؛ از جمله این خواسته‌ها می‌توان به امتیازدهی‌هایی نظیر واگذاری بخش قابل توجهی از قلمرو شرقی خود که اوکراین پیش‌تر آنها را رد کرده بود، اشاره کرد.
بنا به گزارش رویترز، این نخستین باری است که تأیید می‌شود سند روسی ارائه شده در ماه اکتبر به واشنگتن، یکی از منابع کلیدی در تدوین طرح صلح ۲۸ ماده‌ای بوده است.
وزارت خارجه آمریکا و سفارتخانه‌های روسیه و اوکراین در واشنگتن به درخواست اظهار نظر پاسخ نداده‌اند.
کاخ سفید هنوز به طور صریح درباره این «یادداشت غیررسمی» اظهارنظری نکرده اما به گفته‌های ترامپ اشاره داشته که نسبت به پیشرفت کار بر روی طرح صلح ۲۸ ماده‌ای ابراز خوش‌بینی کرده بود.
در این مطلب آمده بود: «به امید نهایی کردن این طرح صلح، به فرستاده ویژه‌ام استیو ویتکاف دستور داده‌ام که در مسکو با رئیس‌جمهور پوتین دیدار کند و همزمان، دن دریسکول، وزیر ارتش، با مقام‌های اوکراینی ملاقات خواهد داشت.»
منابع آگاه افزوده‌اند که هنوز مشخص نیست چرا و چگونه دولت ترامپ تصمیم گرفت برای تدوین طرح خود از سند روسی بهره گیرد. شماری از مقام‌های ارشد آمریکایی از جمله مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده این سند را بررسی کرده و بر این باور بودند که خواسته‌های مطرح‌شده از سوی مسکو به احتمال زیاد از سوی اوکراینی‌ها به‌کلی رد خواهد شد.
تردیدها نسبت به نفوذ روسیه
به گفته منابع، آقای روبیو پس از دریافت سند، تماسی تلفنی با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه برقرار کرد و طی آن درباره مفاد سند بحث شد.
آقای روبیو هفته جاری طی سخنانی در ژنو تأیید کرده بود که «تعداد زیادی یادداشت غیررسمی کتبی و مواردی از این دست» را دریافت کرده است، بی‌آنکه وارد آنها جزئیات شود.
از زمانی که «اکسیوس» هفته گذشته برای اولین بار خبر این طرح صلح را منتشر کرد، شک و تردید در میان مقامات و قانون‌گذاران آمریکایی افزایش یافته است؛ بسیاری از آنها این طرح را نه یک پیشنهاد جدی، بلکه فهرستی از مواضع روسیه می‌دانند.
با این حال، ایالات متحده بر اوکراین فشار آورده و هشدار داده است که در صورت امضا نکردن طرح، احتمال دارد کمک‌های نظامی به کی‌یف را محدود کند.
این طرح حداقل تا حدی در جریان دیداری که ماه گذشته در میامی بین جرد کوشنر (داماد ترامپ)، استیو ویتکاف (فرستاده ویژه) و کریل دیمیتریف (رئیس یکی از صندوق‌های ثروت ملی روسیه) برگزار شد، تدوین گردیده است. دو منبع آگاه به رویترز گفتند که افراد اندکی در وزارت خارجه و کاخ سفید از این دیدار مطلع بودند.
روز سه‌شنبه خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد که ویتکاف به یوری اوشاکوف، مشاور ارشد کرملین درباره چگونگی گفت‌وگوی پوتین با ترامپ مشورت داده بود.
بر اساس متن تماس‌هایی که این خبرگزاری به دست آورده است، دو طرف در ۱۴ اکتبر به «طرح ۲۰ ماده‌ای احتمالی» اشاره کرده بودند که دامنه آن بعدتر و در گفت‌وگوهای بعدی با دیمیتریف گسترش یافت.
بازنگری طرح پس از واکنش‌های منفی جهانی
پیشنهاد آمریکا که مقامات واشنگتن و اروپا را غافلگیر کرد موجی از تکاپوی دیپلماتیک را در سه قاره به راه انداخت. طبق گزارش «ای‌بی‌سی نیوز»، طرح اولیه از آن زمان تاکنون تغییرات چشمگیری داشته است. بنا به این گزارش، پس از مذاکرات میان مقامات ارشد آمریکا و اوکراین، ۹ مورد از ۲۸ بند اصلی حذف شده‌اند.
گروهی فراحزبی از سناتورهای آمریکایی روز شنبه اعلام کردند که مارکو روبیو به آنها گفته است طرح ۲۸ ماده‌ای، یک طرح آمریکایی نیست، بلکه «لیست آرزوهای روسیه» است؛ هرچند کاخ سفید و وزارت امور خارجه به شدت تکذیب کردند که آقای روبیو چنین توصیفی از طرح داشته باشد.
در گفت‌وگوهای بعدی، هیئت ارشد آمریکایی به سرپرستی وزیر خارجه توافق کرد تا در جریان نشست‌های ژنو با مقام‌های اروپایی و اوکراینی، برخی از بندهای آشکارا همسو با روسیه را حذف یا بازنگری کند.
دن دریسکول، وزیر ارتش ایالات متحده در حال حاضر مشغول مذاکره با هیئتی از روسیه در ابوظبی است و هیئتی از اوکراین نیز برای گفت‌وگو با هیئت آمریکایی در امارات حضور دارد.
به گفته یک مقام آمریکایی، مقام‌های اوکراینی روز سه‌شنبه اعلام کردند که از چارچوب اصلاح‌شده توافق صلح که حاصل آخرین گفتگوهاست حمایت می‌کنند، اما تأکید کردند که حساس‌ترین مسائل، به‌ویژه موضوع واگذاری اراضی که بسیار بحث‌برانگیز است باید در دیدار احتمالی میان زلنسکی و ترامپ حل و فصل شود.
