اطلاعات نوشت: براساس اطلاعات شرکت سوییسی IQAirکه گزارش آن را فرارو منتشر کرد، تهران دیروز آلوده‌ترین شهر جهان اعلام شد. این شرکت نوشت که تهران با شاخص ۲۳۳، صدر جدول آلودگی هوا را در جهان از آن خود کرده است.رتبه دوم، به شهر بغداد اختصاص داده شده است. شهرهای دهلی، کلکته و تاشکند در رتبه های بعدی قرار داشتند.
سلامت، تحت الشعاع از هم گسیختگی مدیریتی
بی ترد ید آلودگی هوا با خود عوارض متعددی برای هر موجود زنده دارد ومردمی که در شهرهای مختلف کشور درگیر این پدیده دیرزیست وخطرناک هستند، سلامت جسم و جانشان به شدت در مخاطره است، کما این که عباس شاهسونی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی روز دوشنبه درگفتگویی از رشد سه برابری تعداد روزهای ناسالم برای همه گروه‌ها در سال جاری خبر داد و گفت: حدود ۵۴ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا ثبت شده است و آلودگی هوا جزو پنج علت اصلی مرگ در کشور به شمارمی رود .
برای آلودگی هوا یک راه حل وجود دارد
دکتر محمدرضا مسجدی، متخصص ریه هم در گفتگو با خبرنگار اطلاعات پیرامون اثرات آلودگی هوا بر سلامت با بیان اینکه برای آلودگی هوا راه حل وجود دارد که به سازمان ها و وزارتخانه های مختلف وابسته است، گفت: در سال ۱۹۹۹ سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که بیشترین مرگ و میر مربوط به بیماری های غیر واگیر یعنی بیماری های قلب و عروق شامل سکته قلبی و مغزی، سرطان، بیماری های تنفسی، دیابت و بیماری های عصبی-روانی است.
جلوگیری از پنج عامل استعمال دخانیات، مصرف الکل، غذای ناسالم، فعالیت فیزیکی ناکافی و آلودگی هوا باعث پیشگیری از بیماری های غیر واگیر می شود. اگر مردم می خواهند به بیماری های غیر واگیر مبتلا نشوند از این پنج مورد دوری کنند.
وی با بیان اینکه در کشورازهم گسیختگی مدیریتی در زمینه مباررزه با آ لودگی هوا وجود دارد، اظهار داشت: درمورد مقابله با هوای الوده بیش از ۲۰ سازمان دخیل هستند وهرکدام کار خود را می کنند و مسئولیت ها را به گردن یکدیگر می اندازند. برای مشکلاتی مثل آلودگی هوا هماهنگی مدیریتی نیاز است . اگر این کار انجام نشود آلودگی بیشتر و درنتیجه فعالیت مراکز آموزشی ودستگاهها متوقف می شود.
آلودگی هوا از دوران جنین تا تولد نوزاد خطردارد
وی در پاسخ به این سئوال که مشکلات تنفسی ناشی از آلودگی هوا بر سنین مختلف چه تاثیری دارد، گفت: از زمانی که بچه در رحم مادر است و مادر هوای آلوده را استنشاق می کند، این آلاینده از طریق خون و جفت به بچه منتقل می شود. آلودگی هوا می تواند سبب سقط جنین و زایمان زودرس شود و همچنین سبب این شود که نوزاد با وزن کم متولد شود. به همین ترتیب وقتی به دنیا بیاید هر قدر بیشتر در شرایط آلودگی هوا قرار بگیرد احتمال مبتلا شدن او به آسم و عفونت تنفسی بیشتر است.
این متخصص ریه درباره مضر ترین آلاینده ها هم گفت: مازوت به لحاظ آلایندگی خیلی مضر است اما چون میزان مصرفش در مقایسه با بنزین عادی خیلی کمتر است در مجموع آنقدر هم تاثیر گذار نیست ، اما سوخت بنزینی همیشه وجود دارد.
ماسک بی فایده است
وی در پاسخ به این سئوال که بهترین راه مبارزه با آلودگی هوا چیست، تصریح کرد: ماسک معمولی فایده ندارد، مگر ازنوع N۹۵ استفاده شود که به دلیل گرانی عرضه عمومی نمی شود، ضمن این که مردم با ان راحت نیستند و احساس خفگی می کنند.
دکتر مسجدی درباره اینکه آلودگی هوا غیر از اعضای تنفسی بر کدام یک از اعضای بدن اثر می گذارد، اظهار داشت: آلودگی هوا بر تمام بدن، قلب و عروق اثر می گذارد. مطالعه ای در تهران انجام دادیم که نشان داده شد در زمان آلودگی هوا مراجعات به دلیل درد قلبی و حملات تنفسی به اورژانس ها افزایش پیدا می کند؛ به همین دلیل خروج از خانه افرادی که بیماری قلبی عروقی دارند در زمان آلودگی ممنوع می شود. از همه مهمتر دستگاه تنفس، قلب و عروق و سیستم عصبی است. بقیه ارگان ها کمابیش تحت تاثیر قرار می گیرند.
برای مثال بد اخلاق و بی حوصله می شویم و چشمانمان قرمز می شود. این پزشک بیماری های تنفسی درباره واکنش سیستم ایمنی بدن به آلودگی هوا، تصریح کرد: سیستم ایمنی بدن یک سیستم حفاظتی و امنیتی در مقابل عوامل خارجی است. در جایی که زورش نرسد بدتر می شود و به خودش و بدن ضرر می رساند. سلول های دفاع بدن در مقابل عوامل خارجی موادی آزاد می کنند که عموما روی دستگاه تنفس اثر بدی می گذارند؛ به همین علت افراد دچار حمله و تنگی نفس می شوند که مقداری از آن به دلیل سلول های دفاعی آزاد شده توسط بدن است.
توصیه به "درخانه ماندن" موثر است؟
دکتر مسجدی دراین باره که توصیه مسئولان به مردم برای در خانه ماندن در زمان آلودگی هوا چقدر می تواند موثرباشد، اظهار داشت: به مردم می گوییم کمتر تردد کنند اما کسانی هستند که کار و مشغله دارند. این راهبرد موفقی نیست و عملا اتفاقی نمی افتد. توصیه ما این است کسانی که بیمار هستند کمتر در چهار راهها و میادین تردد داشته باشند؛اما این مساله با واقعیت زندگی مردم سازگار نیست.
یک آمار ترسناک
مسجدی گفت: بررسی وضع کشورهای مختلف از نظر آلودگی هوا و ذرات معلق نشان می‌دهد ایران در سال ۲۰۲۲با غلظت ۳۲.۵میکروگرم بر متر مکعب در رتبه ۲۱آلوده‌ترین کشورهای جهان قرار داشته که بیش از ۶برابر دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی و بیش از ۲.۵برابر استاندارد ملی ایران بوده است.
این متخصص بیان کرد: نتایج برخی مطالعات نشان می‌دهد آ لودگی هوا تا ۳۵درصد احتمال ابتلا به سکته مغزی را افزایش می‌دهد که البته این احتمال تحت تاثیر عواملی نظیر شدت آلایندگی و نوع مواد آلاینده هم هست. سردرد میگرنی با آلودگی هوا بروز می‌کند و تشدید می‌شود و کاهش اکسیژن در بدن ، یکی از مهمترین عوارض قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هو است. مواد سمی موجود در هوای آلوده ممکن است ساختار مغز یا ارتباطات در شبکه سلول عصبی مغز را که در روند پیشرفت بیماری آلزایمر نقش دارند ،مختل کند بنابراین آ لودگی هوا خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد.
آلودگی هوا بر شخصیت افراد تاثیرگذار است
وی تاکید کرد: آلودگی هوا حتی بر شخصیت افراد هم تاثیرگذار است و باعث رفتارهایی مانند زودرنجی می‌شود. بیماری‌های روانی از جمله افسردگی، اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی و اختلالات شخصیت در افرادی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند، بیشتر است. همچنین کودکانی که در معرض سطوح بیشتری از کربن سیاه ذرات ریز معلق در هوا و آلاینده‌های تنفسی قرار دارند حافظه و ضریب هوشی کلامی و غیرشفاهی در آنها پایین‌تر از سایر کودکان است و بیشتر به مشکلات بیش فعالی و علائم اضطراب و افسردگی دچار هستند.
افزایش ۱۵درصدی ماموریت‌های اورژانس
همزمان با افزایش غلظت الاینده ها ،مراکز مسئول تامین سلامت ازجمله اورژانس استان تهران تمهیداتی را برای مراقبت از شهروندان قائل شده اند .این سازمان اعلام کرد که ماموریت‌های مرتبط با مشکلات تنفسی در هفته گذشته ۱۵درصد و موارد قلبی ۳درصد افزایش داشته است. اورژانس استان با هشدار نسبت به تشدید خطر برای بیماران قلبی و تنفسی اعلام کرد: افراد در معرض آسیب از جمله مبتلایان بیماری‌های زمینه‌ای، باید در روزهای آلوده از حضور در مکان‌های عمومی و انجام فعالیت‌های ورزشی در فضای باز به‌ویژه در ساعات اولیه روز خودداری کنند .
تهران درمحاصره دشت های خشک
حسن عباس نژاد،مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران درگفتگوبا ایرنا با اشاره به تشدید آلودگی هوای پایتخت درسال جاری گفت: بر اساس آماروارقام موجود امسال شدت آلودگی هوا بیشتر شده است و بخشی از این مساله به کاهش بارش‌ها باز می‌گردد. وی افزود: همچنین تهران به‌دلیل قرار گرفتن در کنار دشت‌های خشک، با کوچکترین وزش باد با ورود حجم بالایی از گرد و غبار روبرو می‌شود و این مساله شدت آلودگی را چند برابر می‌کند .
عباس نژاد با اشاره به تعطیلی مدارس در این ایام گفت: تعطیلی مدارس و آموزش غیرحضوری راه‌حل اصلی نیست بلکه باید با «مهندسی تعطیلات» و مدیریت علمی زمانبندی درست آموزشی، هم سلامت دانش‌آموزان و هم پایداری آموزش را حفظ کرد. وی گفت: معتقدم تعطیلی‌های پی‌درپی تبعات اجتماعی، آموزشی و تربیتی گسترده ای به دنبال دارد و تجربه دوران کرونا نشان داد که این وقفه‌ها منجر به افت جدی سطح علمی دانش‌آموزان می‌شود.
عباس نژاد اظهار داشت: سلامت دانش‌آموزان در اولویت است، اما می‌توان با اقدامات پیشگیرانه بخشی از این نگرانی را کاهش داد چراکه بنابر اعلام نماینده وزارت بهداشت؛استفاده صحیح از ماسک می‌تواند تأثیرجدی درکاهش مواجهه دانش‌آموزان با آلودگی هوا و ذرات معلق داشته باشد.یعنی دانش آموزان با ماسک زدن می توانند تا ۵۰تا ۶۰درصد از استنشاق آلودگی هوا جلوگیری کنند و لازم نیست حتما مدارس تعطیل شوند. حتی می‌توان زمان شروع سال تحصیلی را کمی تغییر داد تا دانش‌آموزان در دوره‌های کم‌آ لودگی بیشتر از آموزش بهره‌مند شوند یعنی شروع کار مدارس به جای اول مهر از ۱۵شهریور آغاز شودو ۱۵تیرماه پایان پذیرد.
جلسه مجلس درباره آلودگی هوا
اسدالله چراغی، نماینده دهلران و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم در گفتگو با خبرنگاراطلاعات با بیان اینکه آلودگی هوا مساله ای چند منظوره است، گفت: در این باره بارها و بارها مسائل آن را در کمیسیون تخصصی مجلس بیان کردیم. بنا شد یکشنبه هفته آتی از مسئولان دعوت کنیم که پای کار بیایند و راهکارهای ضروری کاهش آلودگی را که قسمتی از آن عوامل انسانی و قسمتی هم عوامل زیست محیطی است ، پیگیری کنیم تا اجراشودو حتما در این جلسه تصمیمات مهمی گرفته خواهد شد.
وی تاکید کرد: در مورد آلودگی هوا هشدارهای پیاپی و تعطیلی ها کاری را از پیش نمی برد؛ فقط کشور را به تعطیلی می کشاند و نارضایتی عمیقی در مردم ایجاد می کند. همه در کنار حوزه سلامت باید دست به دست هم شفاف بیان کنند که متولی امر کیست و متولیان را پاسخگو کنیم. تا زمانی که در حوزه اجرا درست عمل نکنیم، مشکل به قوت خود باقی است.
