با مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاستجمهوری شیلی و پیروزی خوزه آنتونیو کست، نامزد راستگرا، این کشور به تازهترین نمونه چرخش سیاسی گستردهتر در آمریکای لاتین تبدیل شده است، که پس از سالها تجربه سیاستهای چپگرا، به محافظهکاران روی آوردهاند.
به گزارش نشریه تلگراف، رایدهندگان شیلیایی میان نامزدی کمونیست و سیاستمداری راستگرا که به نظر میرسد از دونالد ترامپ الهام گرفته است، خوزه آنتونیو کست ۵۹ ساله را انتخاب کردند. شباهتهای کست با ترامپ آشکار است: او به مهاجران غیرقانونی هشدار داده است تا روز مراسم تحلیفش «داوطلبانه کشور را ترک کنند»، وعده ساخت حصار مرزی را داده و نام حزبش «حزب جمهوریخواه شیلی» است.
پیروزی کست در شیلی در چارچوب روندی گستردهتر در سراسر آمریکای لاتین قرار میگیرد که رایدهندگان از سیاستهای چپگرا فاصله میگیرند. رشد محافظهکاری تا حد زیادی از شکستهای پرهزینه دولتهای چپ ناشی میشود، شکستهایی که در برخی کشورها به فروپاشی اقتصادی انجامیدهاند.
در بولیوی، رایدهندگان در انتخاباتی که در اکتبر برگزار شد، حزب سوسیالیست حاکم را پس از نزدیک به ۲۰ سال کنار زدند و نامزد رسمی جنبش «حرکت بهسوی سوسیالیسم» حتی به ۴ درصد آرا هم نرسید. رهبران این حزب نتوانستند در بخش گاز طبیعی، یکی از مهمترین منابع صادراتی کشور، سرمایهگذاری کنند و در نتیجه، تولید کاهش پیدا کرد و تورم به بیش از ۲۰ درصد رسید. اوو مورالس، بنیانگذار حزب، نیز در حالی که با اتهامهایی درباره رابطه جنسی با فردی زیر سن قانونی مواجه است، به یک منطقه روستایی کشت کوکا پناه برده است و اتهامها را رد میکند.
در آرژانتین و ونزوئلا نیز دولت احزاب چپگرا با بحرانهای اقتصادی عمیق توام بوده است. در ونزوئلا، ۸ میلیون نفر کشور را ترک کردهاند که بزرگترین موج مهاجرت در تاریخ نیمکره غربی است.
طی یک سال گذشته، احزاب لیبرال در انتخابات پارلمانی در آرژانتین و انتخابات ریاستجمهوری در اکوادور و هندوراس شکست خوردهاند. در سنتوینسنت و گرنادینها نیز رایدهندگان نخستوزیری را که بیش از ۲۰ سال در قدرت بود، کنار گذاشتند.
محافظهکاران همچنین در موقعیت مناسبی برای کسب قدرت در برزیل، کلمبیا و پرو در سال ۲۰۲۶ قرار دارند. در همین حال، کارزار نظامی جاری آمریکا در حوزه کارائیب میتواند در نهایت نیکلاس مادورو، رهبر چپگرای ونزوئلا، را تحت فشار برای کنارهگیری قرار دهد.
افزایش توجه کاخ سفید به منطقه نیز به این چرخش کمک کرده است. کمک مالی ۲۰ میلیارد دلاری دولت ترامپ به آرژانتین، بهعنوان ناجی اقتصادی، زمینه را برای پیروزی خاویر میلی در انتخابات پارلمانی اکتبر فراهم کرد.
رئيسجمهوری و وزیر خارجه آمریکا آشکارا از نامزدهای راستگرا در اکوادور و هندوراس حمایت کردند؛ نامزد تحت حمایت آنها در اکوادور پیروز شد و در هندوراس نیز حزب حاکم چپگرا احتمالا به رتبه سوم سقوط میکند.
تمرکز رایدهندگان بهشکل فزایندهای از موضوعهایی مانند نابرابری و فعالیت اجتماعی به مبارزه با جرم و فساد معطوف شده است، حوزههایی که محافظهکاران معمولا در آنها دست بالا را دارند.
در السالوادور، نایب بوکله با سرکوب شدید باندهای تبهکار، نزدیک به دو درصد جمعیت کشور را زندانی کرده و میزان جرایم خشن را بهشدت کاهش داده است.
بیاعتمادی گسترده به احزاب سیاسی به رشد سیاست شخصیتمحور انجامیده است. بسیاری از چهرههای راستگرا خود را بیرون از ساختارهای سنتی معرفی میکنند، لحنی تند و صریح مانند ترامپ دارند و از رسانههای اجتماعی برای بسیج هواداران استفاده میکنند.
در کلمبیا، نامزدی تازهوارد با ظاهری متمایز و شعارهای تند ملیگرایانه در نظرسنجیها پیشتاز است. با این حال، استثناهایی نیز وجود دارد، از جمله کلودیا شینبام، رئیسجمهوری چپگرای مکزیک، که از محبوبترین رهبران منطقه به شمار میرود.
اما در مجموع، پاندول سیاست در آمریکای لاتین به سمت راست نوسان کرده و هرچند ممکن است در نهایت دوباره بازگردد، در حال حاضر این محافظهکاراناند که لحظه و قدرت را در دست گرفتهاند.
