به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «فیلمسازی در شرایط بحران» در جشنواره «سینماحقیقت» با حضور مستندسازانی چون امین قدمی، رشید مشهراوی و محسن اسلامزاده برگزار شد.
امین قدمی در این نشست اشاره کرد که مستندسازی در بحران با شرایط عادی قابل اجرا نیست و گاهی فرصت تفکر نیز وجود ندارد.
وی با طرح تجربه شخصی خود در انفجار میدان تجریش، بر اهمیت انتخاب لحظهای سوژههایی که بیشترین اهمیت را در آینده خواهند داشت، تأکید کرد.
اولویت حفظ جان در مناطق جنگی
رشید مشهراوی مستندساز فلسطینی، بزرگترین بحران فلسطین را رژیم صهیونیستی دانست و بیان کرد که برخلاف دیگر کشورها که دنبال بحران میروند، در فلسطین خودِ فیلمساز هدف است. بنابراین، اولین و اصلیترین تلاش، نجات جان برای تداوم پروژه فیلمسازی است.
وی اشاره کرد که در سالهای گذشته، تجهیزات سنگین مانع حرکت سریع میشد و گاهی برای حفظ جان، دوربین را جلوی صورت نگه میداشتند.
اهمیت اصالت و فراتر رفتن از قومیت
مشهراوی با مرور تجربیاتش، تأکید کرد که در ساخت مستند، ابتدا باید هدف مشخص باشد و نکته مهم، دور شدن از مفهوم قومیت در روایت است.
وی معتقد است که مرگ برای مردهها دردناک نیست، بلکه برای زندگان اهمیت دارد و تمرکز باید بر افرادی باشد که زنده میمانند و برای زندگی مبارزه میکنند.
این مستندساز با اشاره به ساخت ۳۲ فیلم پس از واقعه هفتم اکتبر، اذعان کرد که فیلمهای او با کمترین امکانات به جشنوارههایی چون کن و اسکار راه پیدا کردهاند.
تغییر تمرکز از مرگ به امید و زندگی
مشهراوی هدف اصلی مستندسازی در شرایط بحرانی را «مستند کردن مردن» ندانست، بلکه تمرکز را بر «امید دادن و انگیزه دادن برای زندگی» تعریف کرد.
وی با ذکر مثالهایی مانند داستان یک جوان عاشق زیر آوار، اشاره کرد که سینما باید به جای تمرکز بر سیاست و بمباران، به سمت بیان انسان بیگناهی برود که همه چیز خود را از دست میدهد.
این فیلمساز فلسطینی تأکید کرد که اگر مسئلهای انسانی مطرح شود، همه انسانها در آن شریک هستند.
سوژههای انسانی و دور شدن از گزارش خبری
محسن اسلامزاده، مستندساز ایرانی، تجربه مشابهی از بحران غزه را مطرح کرد و گفت که در بحران، تکتک انسانها سوژه هستند. او هشدار داد که فیلمسازی غیربومی در مناطق بحرانی، بدون شناخت کافی، میتواند اثر را به یک گزارش خبری تقلیل دهد.
وی در تجربیاتش در لبنان، به سراغ سوژههایی با حرفی برای گفتن رفته و نتیجه کارش را در راستگویی و صداقت دانست که باعث شنیده شدن پیامش شد.
اهمیت صداقت و زبان سینمایی
هر ۲ مستندساز بر این نکته تأکید کردند که شعار در سطح جهان اهمیتی ندارد. مشهراوی معتقد است سینما ابزار خطرناکی است و فرمول خاصی برای موفقیت وجود ندارد؛ نکته اصلی رفتن به قلب مسئله و داشتن صداقت است.
وی خود را پیش از آنکه فلسطینی معرفی کند، یک سینماگر میداند. اسلامزاده نیز توصیه کرد که نباید در زمینی که آن را نمیشناسی فیلم ساخت و باید به دنبال انسانهایی بود که داستانهای عمیقی برای بیان دارند.
