در همین رابطه مرتضی ادیبزاده، معاون میراث فرهنگی استان تهران، گفت: در حال حاضر از جزئیات و دلایل دقیق حادثهای که برای سینما ایران رخ داد، اطلاعی نداریم. یگان حفاظت میراث فرهنگی تهران بلافاصله پس از اطلاع از وقوع حادثه به محل اعزام شد و گزارشی تهیه کرد که در حال بررسی است؛ ولی بنابر اظهارات اولیه آنها، به لحاظ سازهای، آسیبهای جدی به ساختار بنا وارد شده است.
معاون میراث فرهنگی تهران در پاسخ به این پرسش که با توجه به آسیبهای جدی واردشده به ساختمان سینما ایران، آیا امکان تخریب کامل آن وجود دارد، گفت: در حال حاضر ارزیابی دقیقی از میزان آسیبها در دست نداریم و آنچه مشاهده شده، مربوط به جداره بیرونی سینماست و تاکنون امکان ورود به داخل بنا برای ما فراهم نشده است.
او توضیح داد: نگرانیهایی نیز درباره ساختمان مجاور، موسوم به ساختمان «سینگر» که در پشت سینما و در خیابان سعدی قرار دارد، وجود داشت. این ساختمان یک اثر ثبت ملی است که خوشبختانه آتشسوزی به آن بخشها سرایت نکرده و این بنا سالم باقی مانده است.
او درباره سرنوشت ثبت «سینما ایران» توضیح داد: این سینما برای نخستینبار در سال۱۳۹۸ و از سوی شهرداری تهران مورد استعلام قرار گرفت. در آن مقطع، مالک درخواست صدور مجوز تخریب و نوسازی بنا را مطرح کرده بود. در مهرماه همان سال، در پاسخ به این استعلام، اداره کل میراث فرهنگی تهران اعلام کرد که این بنا بهعنوان یکی از بناهای ارزشمند تاریخی ـ فرهنگی شهر تهران و از جمله نخستین سینماهای خیابان لالهزار، واجد ارزش حفاظتی است و هرگونه تخریب و نوسازی آن «ممنوع» است.
ادیبزاده گفت: پس از این اعلام نظر، مالک به دیوان عدالت اداری مراجعه کرد و در نهایت در سال۱۳۹۹ رای قطعی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال مفاد نامه میراث فرهنگی صادر شد. همزمان، در همان سال، پرونده ثبتی سینما ایران در ادارهکل میراث فرهنگی تهران تهیه و برای ثبت در فهرست آثار ملی کشور به وزارتخانه ارسال شد.
معاون میراث فرهنگی تهران گفت: در شورای حریم، سینما ایران واجد شرایط ثبت ملی تشخیص داده نشد، اما بهعنوان اثری دارای ارزش فرهنگی-تاریخی و بهعنوان یکی از قدیمیترین سینماهای کشور که روایتگر بخشی از حافظه جمعی شهر تهران است، در زمره سینماهای شاخص تاریخی تهران قرار گرفت و بهعنوان «بنای واجد ارزش» شناسایی و ثبت شد. بر این اساس، مقرر شد اجرای هرگونه طرح توسعه، نوسازی و بهسازی بنا، مشروط به حفظ ارزشهای برجسته معماری، بهویژه شکل کالبدی بیرونی ساختمان و جدارههای آن، مجاز باشد. یعنی قرار بود مالک طرحی ارائه کند که این بخشهای ارزشمند بنا حفظ شوند. با این حال، در نهایت هیچ اقدامی از سوی مالک صورت نگرفت و مجددا در مکاتبهای در سال ۱۴۰۳، مراتب به شهرداری تهران اعلام شد.
ادیبزاده توضیح داد: در حوزه فرهنگ و هنر بخش مهمی از تاریخ سینماهای لالهزار را میتوان در سینما ایران مشاهده کرد. با این حال، مالکان این بنا هیچگاه بهدنبال حفظ ساختمان و نگهداشت کاربری فرهنگی آن نبودهاند.
