آرتور میلر و واکنش به جنگ ویتنام
از آرتور میلر، نمایشنامهنویس و نویسنده شهیر آمریکایی که بسیاری از آثارش شهرتی جهانی دارند، کتابهای زیادی به فارسی ترجمه شده که یکی از آنها نمایشنامهای است با عنوان «قیمت» که با ترجمه حسن ملکی در نشر بیدگل به چاپ رسیده است.
به گزارش گروه رسانهای شرق،
شرق: از آرتور میلر، نمایشنامهنویس و نویسنده شهیر آمریکایی که بسیاری از آثارش شهرتی جهانی دارند، کتابهای زیادی به فارسی ترجمه شده که یکی از آنها نمایشنامهای است با عنوان «قیمت» که با ترجمه حسن ملکی در نشر بیدگل به چاپ رسیده است.
«قیمت» نمایشنامهای با چهار شخصیت است که اسامی آنها عبارت است از: ویکتور فرانتس که گروهبان پلیس است، استر فرانتس که همسر ویکتور است، گرگوری سولومون و والتر فرانتس. نمایش دو پرده دارد و مکان وقوع نمایش در نیویورک است. «قیمت» اولین بار در سال 1968 روی صحنه رفت و نامزد دو جایزه تونی و برنده جایزه حلقه منتقدان شد. میلر با به تصویر کشیدن رابطه پرکشمکش دو برادر و تلاش آنها برای متقاعدکردن همدیگر، بار دیگر به کندوکاو در مضمونهای آشنای آثارش میپردازد، ازجمله عذاب وجدان و احساس مسئولیت در قبال خود و دیگران. میلر خود گفته بود که «قیمت» را در واکنش به پیامدهای جنگ ویتنام و نمایشهای آوانگارد آن زمان نوشته؛ مسئلهای که در شخصیتپردازی و دیالوگهای واقعگرایانه میلر مشهود است. وحدت زمان و مکان و پیوستگی کنش نمایشنامه نیز آن را به یکی از زندهترین و سرگرمکنندهترین آثار میلر بدل کرده است.
«قیمت»، روایتی است جذاب و مسحورکننده از پیوندهای خانوادگی، ایثار و تقلا برای کنارآمدن با گذشته، گذشتهای مملو از تصمیماتی که نتایجشان چندوچون وضع حال را رقم زده است. ویکتور و والتر، دو برادر که سالهاست به دلیل اختلافات خانوادگی ارتباطی نداشتهاند، پس از مرگ پدرشان برای فروش داراییهای او با هم دیدار میکنند. تصمیمگیری درباره اثاثیه خانه پدر، آنها را یاد خاطراتشان میاندازد و زخم رنجشها و خصومتهای کهنه دوباره سر باز میکند. ویکتور، که پس از دوران رکود بزرگ برای نگهداری از پدرش ترک تحصیل کرده، حالا باید با عواقب این فداکاری دستوپنجه نرم کند. در یکی از دیالوگهای والتر در این نمایش میخوانیم: «تو دنبال یه زندگی واقعی بودی. همچو چیزی هم قیمتش بالاست. گرون تموم میشه. میدونم که حرفهام ممکنه بهشدت نپخته به نظر بیان، اما هنوز هم هرچی به نظرم مهم بیاد میگمش. راستش، به این دلیل این هفته تلفنهات رو جواب ندادم که میترسیدم. مدتها زور زدهم تا فهمیدهم کیام و چیام، و مطمئن نیستم بتونم طوری بگمش که باور کنی».
میلر، نمایشنامهنویس و نظریهپرداز برجسته آمریکایی است که در سال 1915 در شهر نیویورک متولد شد. این نویسنده برای قریب به شصت سال، با نوشتن نمایشنامههای بسیاری، به شخصیتی بحثبرانگیز در جامعه ادبی آمریکای قرن بیستم تبدیل شد و نقش برجستهای در ادبیات و سینمای آمریکا داشت. نمایشنامه «مرگ فروشنده»، معروفترین اثر میلر، بارها در صحنههای مختلف اجرا شده است و در میان 10 اثر برتر نمایشی فهرست شده است. میلر در میانه دهه پنجاه تا شصت میلادی موفق به کسب جایزه پولیتزر درامنویسی و بسیاری جوایز معتبر دیگر شد. این نویسنده در سال ۲۰۰۵ چشم از دنیا فروبست.
پیش از این تعداد دیگری از نمایشنامههای میلر با ترجمه حسن ملکی در نشر بیدگل منتشر شده بودند. «بوته آزمایش» یکی از آنهاست که روایتی است از وقایع تاریخی مربوط به تعقیب و محاکمه جادوگران در سیلم ماساچوست در قرن هفدهم. این نمایشنامه براساس اتفاقات و شخصیتهای واقعی تصویری زنده و درعینحال دردناک از جامعهای پریشان و عنانگسیخته به نمایش میگذارد. در اجتماع کوچک و مذهبی شهر شایعات مبنی بر جادوگری زنان اهالی را به تبوتاب انداخته و ترسها و تردیدهای کهنهشان را از نو بیدار کرده است. برخورد بیرحمانه مسئولان و مقامات مذهبی و تلاش و اشتیاق غریب اهالی متعصب شهر برای شهادتدادن علیه همدیگر، نشان از نیروی ویرانگر خشونتی دارد که جامعه آن را جایز دانسته و حتی ترویج میکند. این نمایشنامه که در سال 1953 نوشته شد، بازتابی است از التهابهای دوره مککارتی در آمریکا و دستگیری و محاکمه گسترده افراد به جرم گرایش به کمونیسم. میلر نیز سه سال پس از انتشار نمایشنامه به خاطر امتناع از همکاری در جریان بازجوییاش به اهانت به کنگره محکوم شد. میلر در توضیحی که در ابتدای نمایشنامه «بوته آزمایش» درباره میزان دقت تاریخی این اثر نوشته، به این نکته اشاره کرده که این نمایشنامه به معنایی که تاریخدانان آکادمیک به کار میبرند، تاریخ نیست. اهداف نمایشی باعث شده گاهی چندین شخصیت تاریخی این رویداد در قالب یک شخصیت درآیند؛ شمار دخترانی که فریاد میزدند کاسته شده؛ سن ابیگیل بالاتر در نظر گرفته شده؛ و قاضیهای پرشمارِ همسنگ و همتراز به دو قاضی کاسته شدهاند. میلر میگوید با وجود این به نظرش میرسد که خواننده به سرشت اصلی این رویداد که از عجیبترین و دردناکترین فصول تاریخ انسانی است، پی میبرد. سرنوشت تکتک شخصیتها دقیقا مانند الگوی تاریخیشان است و کسی در نمایش نیست که نقشی مشابه -یا در مواردی دقیقا مطابق- نقش تاریخیاش بازی نکند. میلر میگوید از ویژگیهای شخصیتی اغلب اشخاص واقعی این رویداد چیز زیادی نمیدانیم، مختصر اطلاع ما از دل چند نامه، اسناد دادگاه، برخی انتقادهای مکتوب همان زمان و ارجاعهایی است که در منابعی با درجات مختلفی از اعتبار به اخلاق و رفتار آنان شده. پس یا به آنچه در این متن اشاره شده باید اعتماد کرد یا آنها را زاده تخیل میلر بدانیم. میلر میگوید بیشترین توانش را به کار گرفته تا آنها با آنچه از رفتارشان ثبت شده، هماهنگ باشند. اولین اجرا از «بوته آزمایش» برنده جایزه تونی شد و اجراهای پرشمار دیگری که از آن شده، این نمایشنامه را به یکی از محبوبترین آثار ادبیات نمایشی آمریکا بدل کرده است. در بخشی از این
نمایشنامه میخوانیم:
«خانم پاتنم: میدونستم! گودی آزبرن سه شکم قابله من بود. چقدر التماست کردم، تامس، یادته؟ التماسش کردم آزبرن رو صدا نکنه، چون ازش میترسم. بچههای من هر بار توی دستهای اون پژمردند!
هیل: شجاع باش، تو باید اسم همهشون رو به ما بگی. دلت چه جوری طاقت میآره رنجبردن این بچه رو تماشا کنی؟ نگاهش کن، تیتوبا. این طفل معصوم خدا رو نگاه کن؛ روحش متشنجه، باید کمکش کنیم، تیتوبا؛ شیطان اون بیرون منتظره تا مثل موجود درندهای که بالاسر بره در دام افتاده وایستاده، شکارش کنه. خدا ازت راضی میشه اگه کمک کنی».
«سقف کلیسای جامع»، «نوعی داستان عاشقانه»، «سرازیر در کوه مرگن»، «مرگ فروشنده»، «پس از سقوط»، «همه پسران من» و «چشماندازی از پل» از دیگر آثار میلر است که در این مجموعه از سوی نشر بیدگل منتشر
شده است.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.









