به گزارش همشهری آنلاین، نتایج یک تحقیق گسترده نشان داد اسپرم یک اهداکننده که بدون آگاهی او حامل یک جهش ژنتیکی افزایشدهنده چشمگیر خطر سرطان است، برای لقاح آزمایشگاهی دست کم ۱۹۷ کودک در اروپا به کار رفته است. برخی از کودکانی که حاصل لقاح اسپرمهای این اهداکننده بودهاند پیش از این فوت کردهاند و فقط شمار اندکی از افراد که این جهش ژنتیکی را به ارث میبرند، در طول زندگی خود از سرطان رهایی مییابند.
این تحقیق که بوسیله شبکه روزنامهنگاری تحقیقی اتحادیه پخشکنندگان اخبار اروپا انجام شده است، نشان داد این اسپرم از مردی ناشناس گرفته شده است که از سال ۲۰۰۵ با دریافت پول به این کار اقدام کرده بود.
خود این اهداکننده سالم است و آزمایشهای غربالگری برای اهدای اسپرم را با موفقیت از سر گذرانده بود. اما DNA برخی از سلولهای این مرد پیش از تولدش جهش یافته بود و این جهش به ژن TP53 آسیب رسانده است که نقش حیاتی در جلوگیری از سرطانی شدن سلولهای بدن دارد.
ژن جهشیافتهای که باعث سرطان در سنین کودکی میشود
بیشتر سلولهای بدن این اهداکننده حاوی شکل خطرناک و جهشیافته ژن TP53 نیستند، اما تا ۲۰ درصد از اسپرمهای او حاوی این ژن هستند.
عارضه ناشی از این ژن جهشیافته با نام «نشانگان لی فرامنی» شناخته میشود که با احتمال ابتلا به سرطان، به ویژه در دوران کودکی و همچنین سرطان پستان در مراحل بعدی زندگی تا ۹۰ درصد موارد، همراه است.
افراد دچار این نشانگان به تصویربرداری امآرآی سالانه از بدن و مغز و نیز سونوگرافی شکم برای تشخیص زودرس تومورهای سرطانی نیاز دارند. زنان اغلب برای کاهش خطر ابتلا به سرطان، برداشتن سینههای خود را انتخاب میکنند.
بانک اروپایی اسپرم دانمارک که این اسپرم را فروخته است، اعلام کرده است که خانوادههای آسیبدیده «عمیقترین مراتب همدردی» خود را ابراز میکنند و اذعان دارد که از این اسپرم برای تولید شماری زیادی از نوزادان در برخی کشورها استفاده شده است.
بر اساس بیانیه این بانک، «خود اهداکننده و اعضای خانوادهاش بیمار نیستند» و چنین جهشی را نمیتوان «با غربالگری ژنتیکی به صورت پیشگیرانه تشخیص داده داد» و به محض کشف مشکل در اسپرم اهداکننده استفاده از آن کنار گذاشته شده است.
پزشکانی که کودکان مبتلا به سرطان مرتبط با این اهدای اسپرم را ویزیت کردهاند، امسال در انجمن ژنتیک انسانی اروپا نگرانیهایی در این باره را مطرح کردند.
آنها گزارش دادند که از بین ۶۷ کودک شناخته شده ایجاد شده با این اسپرم در آن زمان، ۲۳ کودک را با این نوع ژن پیدا کردهاند. ده نفر از آنها قبلاً به سرطان مبتلا شده بودند.
۱۹۷ کودک با اسپرم دارای ژن معیوب ایجاد شدهاند
بررسی بیشتر روزنامهنگاران تحقیقی نشان داد که رقم کودکان ایجاد شده با این اسپرم دست کم ۱۹۷ کودک است، اما ممکن است این تعداد نهایی نباشد زیرا دادهها از همه کشورها به دست نیامده است. همچنین مشخص نیست که چه تعداد از این کودکان این نوع خطرناک را به ارث بردهاند.
دکتر ادویگ کاسپر، متخصص ژنتیک سرطان در بیمارستان دانشگاه روئن در فرانسه، که دادههای اولیه در این باره ارائه داد، گفت: «ما کودکان زیادی داریم که قبلاً به سرطان مبتلا شدهاند. ما کودکانی داریم که قبلاً به دو سرطان مختلف مبتلا شدهاند و برخی از آنها در سنین بسیار پایین فوت کردهاند.»
بررسی نشان داد که اسپرم اهداکننده بوسیله ۶۷ کلینیک باروری در ۱۴ کشور مورد استفاده قرار گرفته است. گرچه برخی از کشورهای اروپایی محدودیتهایی درباره تعداد استفاده از اسپرم اهدایی برای ایجاد جنین آزمایشگاهی دارند، اما حتی چنین کاری نمیتواند خطر به ارث بردن بیماریهای ژنتیکی نادر را از بین ببرد.
منبع: بیبیسی
