معصومه هاشمیان، در گفت و گو با ایسنا در خصوص اهمیت پژوهشهای اثرگذار در دنیای دانشگاهی گفت: این طرحها فراتر از چاپ مقالات علمی و کسب رتبههای دانشگاهی هستند و هدف اصلی آنها اتصال دانش و نوآوری به زندگی واقعی است.
وی با بیان اینکه این پژوهشها باید بتوانند باری از دوش نظام سلامت بردارند یا سیاستهای بهداشتی را اصلاح کنند، به ضرورت ترکیب خلاقیت، پشتکار و کاربردی بودن ایدهها برای ایجاد طرحهای اثرگذار اشاره و اظهار کرد: مهمتر از همه این است که به نیازهای واقعی جامعه نگاه کنیم. طرحهای اثرگذار نتیجه دغدغهمندی، نگاه اجتماعی و تعهد علمی هستند و صرفاً حاصل آزمایش و ابزار نیستند.
این استاد دانشگاه همچنین به تلاشهای صورت گرفته در دانشگاه برای ارتقای پژوهشهای اثرگذار اشاره کرد و افزود: خوشبختانه در سالهای اخیر با همت پژوهشگران و حمایتهای مدیریتی، شاهد رشد چشمگیری در سطح طرحهای اثرگذار بودهایم.
وی در خصوص تجربیات پژوهشی خود، گفت: غالب تحقیقاتی که انجام دادهام در زمینه آموزش گروههای هدف برای پیشگیری از بیماری، توانمندسازی مردم، مشارکت مردمی و ارتقای سواد سلامت بوده است.
هاشمیان در پاسخ به پرسشی درباره تفاوت طرحهای اثرگذار و کاربردی توضیح داد: پژوهشهای اثرگذار نتایجی را به همراه دارند که تأثیرات بهینهای بر عملکرد سازمان، سیستم یا نظام دارند. این پژوهشها به دنبال تغییرات واقعی و ملموس در جامعه هستند که قابل مشاهده و اندازهگیری هستند. همچنین، این تغییرات باید استمرار داشته باشند و در راستای بهبود کیفیت سیستم یا سازمان صورت گیرند.
وی همچنین با بیان اینکه هرچند این دو نوع طرح به شدت مرتبط هستند، اما در دو سطح متفاوت مطرح میشوند، اظهار کرد: طرح کاربردی نوعی پژوهش است که به یک سؤال پاسخ میدهد یا مشکلی را حل میکند؛ اما زمانی که نتایج حاصل از این تحقیقات کاربردی به طور موفقیتآمیز در جامعه پیادهسازی و تأثیر آن مشاهده شود، به طرح اثرگذار تبدیل میشود.
دانشیار آموزش و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت سبزوار، افزود: اگر طرح کاربردی با تحقیق و انتشار نتایج خاتمه یابد، طرح اثرگذار با تحقیق تا سنجش تأثیر نتایج و ارزشیابی آن ادامه مییابد. به بیان دیگر، در طرحهای کاربردی، پس از انتشار نتایج، کار پژوهشگر به پایان میرسد، در حالی که در طرحهای اثرگذار، هدف اصلی آغاز میشود و پژوهشگر باید تأثیر نتایج را در جامعه یا سیستم سنجش کند.
هاشمیان همچنین به اهمیت همکاری و هماهنگی بین پژوهشگران و ذینفعان اشاره کرد و گفت: این زنجیره همکاری و هماهنگی بسیار مهم است. اگر همکاری مؤثری وجود نداشته باشد، اجرایی شدن نتایج با چالش مواجه خواهد شد.
وی در ادامه به معرفی یکی از طرحهای اثرگذار خود پرداخت و بیان کرد: این طرح تأثیرات مثبتی در حوزه سلامت داشته و به توانمندسازی گروههای مختلف در زمینه پیشگیری از بیماریها کمک کرده است.
این استاد دانشگاه همچنین به سختترین مانع در طول اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: یکی از بزرگترین چالشها، عدم همکاری کافی بین ذینفعان و جامعه هدف بود. برای مدیریت این چالش، ما تلاش کردیم با برگزاری جلسات مشترک و ایجاد پلهای ارتباطی، ذینفعان را در فرآیند پژوهش مشارکت دهیم و اهمیت نتایج تحقیق را برای آنها تبیین کنیم.
هاشمیان، در ادامه به اهمیت همکاریهای بینبخشی در اجرای طرحهای اثرگذار اشاره کرد و توضیح داد: جوامعی که در این زمینه بیشتر کار کرده و هماهنگیهای خوبی داشتهاند، بهتر توانستهاند از طرحهای اثرگذار نتیجه بگیرند.
وی در خصوص اقدامات تیم پژوهشی خود در رابطه با بیماری سالک که در منطقه داورزن شهرستان سبزوار شایع است، اظهار کرد: با توجه به نیازسنجی انجام شده، تصمیم گرفتیم به پیشگیری و توانمندسازی مردم در خصوص این بیماری بپردازیم. زیستگاههای پشه خاکی که محل رشد و نمو لارو این پشه هستند، شامل محیطهای مخروبه، زبالههای انباشته، ساختمانهای نیمهکاره و فرسوده و همچنین وجود سگهای ولگرد است.
دانشیار آموزش و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت سبزوار، تأکید کرد: جمعآوری این عوامل به همکاری و تلاشهای شهرداری و سازمانهای محیطزیست نیاز دارد. اگر این نهادها وارد عمل نشوند و هماهنگی و همکاری لازم وجود نداشته باشد، نمیتوانیم نتایج مثبتی را کسب کنیم.
وی افزود: اقدامی که ما انجام دادیم، برگزاری جلسات متعدد با همکاران در سازمانهای برونبخشی بود و این تلاشها منجر به کاهش قابل ملاحظهای در شیوع بیماری سالک در منطقه شد.
انتهای پیام
