پایان بهار تونسی
پانزده سال پیش، یک دستفروش تونسی به نام محمد بوعزیزی، که از فساد رسمی و خشونت پلیس ناامید شده بود، به مرکز شهر زادگاهش سیدی بوزید رفت، خود را به آتش کشید و منطقه را برای همیشه تغییر داد. بسیاری از امیدهایی که این عمل برانگیخت، اکنون از بین رفته است. انقلابهایی که پس از آن در تونس، لیبی، مصر و سوریه رخ داد، جان دهها هزار نفر را گرفت و در برخی موارد به هرجومرج یا بازگشت استبداد منجر شد.
به گزارش گروه رسانهای شرق،
پانزده سال پیش، یک دستفروش تونسی به نام محمد بوعزیزی، که از فساد رسمی و خشونت پلیس ناامید شده بود، به مرکز شهر زادگاهش سیدی بوزید رفت، خود را به آتش کشید و منطقه را برای همیشه تغییر داد.
الجزیره در گزارشی نوشته است: بسیاری از امیدهایی که این عمل برانگیخت، اکنون از بین رفته است. انقلابهایی که پس از آن در تونس، لیبی، مصر و سوریه رخ داد، جان دهها هزار نفر را گرفت و در برخی موارد به هرجومرج یا بازگشت استبداد منجر شد.
به نظر میرسید که این تنها تونس است که وعده بهار عربی را محقق کرده. بسیاری از افراد از سراسر جهان موفقیت دموکراتیک تونس را ستایش میکردند و شکستهای اقتصادی و سیاسی را که باعث نارضایتی شده بود، نادیده میگرفتند.
امروز، بسیاری از دستاوردهای پساانقلابی تونس، پس از قدرتگیری دراماتیک رئیسجمهور قیس سعید در ژوئیه ۲۰۲۱، کنار گذاشته شده است. مخالفان، روی کار آمدن قیس سعید را کودتا نامیدند و این اقدام راه را برای حاکمیت سختگیرانه جدید در تونس گشوده است.
در سالهای پس از آن، قیس سعید علاوه بر تعطیلی موقت پارلمان که بعدها در مارس ۲۰۲۳ دوباره بازگشایی شد، قانون اساسی را بازنویسی و سرکوب بیامان منتقدان و مخالفان را مدیریت کرد.
در سپتامبر، سعید گفت اقداماتش ادامه انقلابی است که خودسوزی بوعزیزی آن را آغاز کرد. او خود را مرد مردم جلوه داد و علیه لابیگران نامعلوم و حامیانشان که جاهطلبیهای مردم را ناکام میگذارند، مواضعی تند گرفت.
با این حال، در حالی که بسیاری از تونسیها با سرکوب سعید به سکوت واداشته شدهاند، از شرکت در انتخابات خودداری کردهاند.
در سال ۲۰۱۴، در اولین انتخابات ریاستجمهوری پس از انقلاب کشور، حدود ۶۱ درصد واجدان شرایط برای رأی، شرکت کرده بودند. تا انتخابات سال گذشته، مشارکت به نصف کاهش پیدا کرده بود.
پس از انقلاب، در سراسر تونس بسیاری به دنبال مشارکت در ساخت هویت ملی جدیدی بودند که احساس میکردند در حال شکلگیری است.
تعداد سازمانهای جامعه مدنی افزایش چشمگیری پیدا کرد و هزاران سازمان برای لابی علیه فساد یا ترویج حقوق بشر، عدالت انتقالی، آزادی مطبوعات و حقوق زنان تشکیل شدند.
اما در سال ۲۰۲۵، هم عفو بینالملل و هم دیدهبان حقوق بشر سرکوب فعالان و سازمانهای غیردولتی در تونس را محکوم کردند.
عفو بینالملل در بیانیهای پیش از محاکمه شش کارمند انجیاو و مدافع حقوق بشر در شورای پناهندگان تونس در اواخر نوامبر، به تعلیق فعالیت ۱۴ سازمان تونسی و بینالمللی توسط دادگاه در چهار ماه گذشته اشاره کرد. دهها چهره سیاسی از دولتهای پساانقلابی دستگیر شدهاند.
در آوریل ۲۰۲۳، حتی راشد غنوشی ۸۴ ساله، رهبر بزرگترین بلوک سیاسی تونس یعنی حزب النهضه، به اتهام توطئه علیه امنیت دولت دستگیر شد. به گفته دخترش یسرا، او حالا با ۴۲ سال زندان رو به روست. در همان سال، منتقد اصلی غنوشی، عبیر موسی، رهبر حزب آزاد دستوری هم به اتهامات مختلف زندانی شد.
منتقدان میگویند معیار دستگیری، پتانسیل فرد برای بسیج افکار علیه سعید است.
غنوشی و موسی، همراه با دهها قانونگذار سابق انتخابشده، همچنان در زندان هستند. احزاب سیاسی که زمانی برای قدرت در پارلمان رقابت میکردند، عمدتا صحنه را خالی کردهاند.
به جای آنها، از زمان قانون اساسی بازنویسیشده ۲۰۲۲ سعید که پارلمان را تضعیف کرد، نهادی وجود دارد که دیگر تهدیدی برای رئیسجمهور نیست.
امیدها به اینکه سیستم قضایی بتواند مانعی برای سعید باشد، نقش بر آب شده است. رئیسجمهور به بازسازی قوه قضائیه به سلیقه خود ادامه داده و ۵۷ قاضی را طی یک سال برکنار کرده است و امیدی بر چیزی که حالا تنها روی کاغذ وجود دارد، نیست.
آخرین اخبار جهان را از طریق این لینک پیگیری کنید.
