خبرگزاری رویترز به نقل از دو منبع آگاه که یکی از آنها از بازیگران کلیدی دیپلماسی اقتصادی عاصم منیر است، نوشت که این ژنرال قرار است در هفتههای آینده برای سومین بار در شش ماه گذشته به واشنگتن پرواز کند و با رئیسجمهور دونالد ترامپ دیدار داشته باشد؛ دیداری که به احتمال زیاد بر موضوع نیروی تثبیت غزه متمرکز خواهد بود.
ترامپ در طرح ۲۰ مادهای برای غزه خواستار تشکیل نیرویی از کشورهای مسلمان شده است تا بر بازسازی و احیای اقتصادی این سرزمین فلسطینیِ جنگزده در دوره گذار نظارت کند؛ سرزمینی که در پی بیش از دو سال بمباران نظامی اسرائیل بهشدت ویران شده است. بسیاری از کشورها نسبت به مأموریت خلع سلاح گروه اسلامگرای حماس در غزه محتاطند؛ ماموریتی که میتواند آنها را به درگیری بکشاند و خشم جمعیتهای طرفدار فلسطینیها را برانگیزد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
با این حال، منیر با ترامپ پیشبینیناپذیر رابطهای نزدیک برقرار کرده تا سالها بیاعتمادی میان واشنگتن و اسلامآباد را ترمیم کند. او در ماه ژوئن با صرف ناهار در کاخ سفید مورد تقدیر قرار گرفت. این نخستین بار بود که یک رئیسجمهور آمریکا، فرمانده ارتش پاکستان را بهتنهایی و بدون حضور مقامات غیرنظامی میزبانی میکرد.
مایکل کوگلمن، پژوهشگر ارشد مسائل آسیای جنوبی در اندیشکده «شورای آتلانتیک» در واشنگتن در این زمینه گفت: «عدم مشارکت (در نیروی تثبیتکننده غزه) میتواند ترامپ را آزرده کند؛ و این برای دولتی مانند پاکستان که بهنظر میرسد مشتاق است در نظر او جایگاه مطلوبی داشته باشد، بهویژه برای جذب سرمایهگذاری آمریکا و کمکهای امنیتی، مساله کوچکی نیست.»
فشار برای اقدام عملی
پاکستان، تنها کشور مسلمانِ دارای سلاح هستهای در جهان، ارتشی آزموده در میدان نبرد دارد؛ ارتشی که سه بار با رقیب دیرینهاش هند وارد جنگ شده و تابستان امسال نیز درگیر نبردی کوتاه با کشور همسایهاش بوده است.
این کشور همچنین با شورشها در مناطق دورافتاده خود مقابله کرده و در حال حاضر درگیر جنگی سخت با شبهنظامیان اسلامگراست که به گفته اسلامآباد از درون افغانستان فعالیت میکنند.
عایشه صدیقه، نویسنده و تحلیلگر امور دفاعی نیز به رویترز گفت: «قدرت نظامی پاکستان به این معناست که فشار بیشتری بر منیر وجود دارد تا ظرفیت خود را بهکار بگیرد.»
رویترز مینویسد که ارتش پاکستان، وزارت خارجه و وزارت اطلاعرسانی این کشور به پرسشهای این خبرگزاری در این زمینه پاسخ ندادهاند. کاخ سفید نیز به درخواست این خبرگزاری برای اظهار نظر واکنشی نشان نداده است.
اسحاق دار، وزیر خارجه پاکستان، ماه گذشته گفت که اسلامآباد میتواند مشارکت در نیروهای حافظ صلح را بررسی کند، اما افزود: «خلع سلاح حماس وظیفه ما نیست.»
قدرتی بیسابقه
منیر اوایل ماه جاری میلادی بهعنوان رئیس نیروهای دفاعی منصوب شد تا همزمان بر نیروی هوایی و نیروی دریایی نیز نظارت داشته باشد و مأموریتش تا سال ۲۰۳۰ تمدید شد.
او عنوان سپهسالاری را برای همیشه حفظ خواهد کرد و همچنین بر اساس اصلاحات قانون اساسی که دولت غیرنظامی پاکستان اواخر ماه گذشته از پارلمان گذراند، از مصونیت مادامالعمر در برابر هرگونه تعقیب کیفری برخوردار است.
کوگلمن افزود: «افراد کمی در پاکستان از این امتیاز برخوردارند که بتوانند به اندازه منیر ریسک کنند. او قدرتی مهارنشده دارد و اکنون حتی قانون اساسی نیز از او محافظت میکند. در نهایت، همه چیز به تصمیم عاصم منیر بستگی دارد و فقط اوست که مسیر را تعیین میکند.»
خطر در جبهه داخلی
در هفتههای گذشته، بنا بر بیانیههای ارتش، منیر با رهبران نظامی و غیرنظامی کشورهایی چون اندونزی، مالزی، عربستان سعودی، ترکیه، اردن، مصر و قطر دیدار کرده است؛ دیدارهایی که به گفته صدیقه احتمالا شامل مشورتهایی درباره نیروی غزه بوده است.
اما نگرانی اصلی در داخل این است که حضور نیروهای پاکستانی در غزه ذیل طرحی با حمایت آمریکا، بار دیگر اعتراضات احزاب اسلامگرای پاکستان را شعلهور کند؛ احزابی که بهشدت مخالف آمریکا و اسرائیلند.
اسلامگرایان پاکستان از توان بسیج خیابانی برای گردآوردن هزاران نفر برخوردارند.
یک حزب اسلامگرای قدرتمند و خشونتگرا که بهخاطر دفاع از قوانین فوقسختگیرانه توهین به مقدسات در پاکستان فعالیت میکند، در ماه اکتبر غیرقانونی اعلام شد.
مقامات میگویند در جریان سرکوبی ادامهدار، رهبران این حزب و بیش از هزار و ۵۰۰ نفر از هوادارانش بازداشت و داراییها و حسابهای بانکی آن مصادره شده است. با این حال ایدئولوژی و تفکر این حزب همچنان زنده است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
حزب نخستوزیر پیشین زندانی، عمران خان که هوادارانش بیشترین کرسیها را در انتخابات ملی ۲۰۲۴ به دست آوردند و از حمایت گسترده مردمی برخوردارند، نیز کینهای جدی از عاصم منیر به دل دارد.
عبدالباسط، پژوهشگر ارشد وابسته به مدرسه مطالعات بینالمللی اس. راجارتنام در سنگاپور، گفت اگر پس از استقرار نیروی غزه وضعیت نامساعد شود، مشکلات بهسرعت بروز خواهد کرد. او گفت: «مردم خواهند گفت “عاصم منیر مجری خواست اسرائیل است” و سادهلوحانه است که واکنش را پیشبینیناپذیر بدانیم.»
