حسن روحانی، رئیس دولتهای یازدهم و دوازدهم، با یادآوری تماس تلفنی خود با باراک اوباما، رئیسجمهور وقت آمریکا، گفت در جریان آن گفتوگو دو طرف بر حل مرحلهای اختلافات و آغاز کار با پرونده هستهای به توافق رسیده بودند؛ تماسی که به گفته او قرار نبود پایان ماجرا باشد، بلکه آغاز مسیری بود که میتوانست به توافقهای بعدی هم منجر شود.
این اظهارات روز دوشنبه ۲۴ آذر در دیدار جمعی از معاونان وزیران و معاونان رئیسجمهور در دولتهای یازدهم و دوازدهم مطرح شد؛ نشستی که روحانی در آن، ضمن مرور تجربههای گذشته، بر ضرورت استفاده بهموقع از فرصتها در سیاست داخلی و خارجی تاکید کرد.
جزئيات تماس تلفنی با اوباما
تماس تلفنی حسن روحانی و باراک اوباما در مهرماه ۱۳۹۲، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک انجام شد و نخستین تماس مستقیم روسای جمهوری ایران و آمریکا پس از انقلاب ۱۳۵۷ به شمار میرفت. این تماس در آن زمان واکنشهای گستردهای در داخل ایران برانگیخت؛ از استقبال برخی جریانها بهعنوان گامی تاریخی، تا اعتراض تندروها که آن را نشانه «عدول از اصول» میدانستند.
روحانی با اشاره به همان مقطع گفت در گفتوگو با اوباما، سه موضوع مطرح بوده که توافق شده ابتدا پرونده هستهای حلوفصل شود و سپس به دو موضوع دیگر پرداخته شود. به گفته او، رئیسجمهور وقت آمریکا خواهان پیشبرد همزمان هر سه محور بوده، اما در نهایت استدلال روحانی برای اولویت دادن به پرونده هستهای پذیرفته شده است. روحانی تاکید کرد که «برجام قرار نبود اول و آخر داستان باشد»، بلکه نقطه شروعی برای مسیرهای بعدی تلقی میشد.
در آن زمان، علی خامنهای در سخنرانی، با حمله به کسانی که طرفدار پیشرفت در مسیر مذاکره بین ایران و آمریکا بودند، هشدار داد که برجام ۲ و ۳ در کار نخواهد بود. این در حالیست که دولت روحانی به دنبال گسترش مناسبات با ایالات متحده و شکلدهی مسیری تازه در گفتگوهای مستقیم میان تهران و واشنگتن بود.
او در ادامه، با اشاره به از دست رفتن فرصتهای بعدی، گفت دوران ریاستجمهوری جو بایدن نیز میتوانست زمان مناسبی برای احیای توافق هستهای باشد، اما این فرصت هم از دست رفت. به گفته روحانی، برخی فرصتها در سیاست خارجی تکرارپذیر نیستند و اگر در زمان مناسب از آنها استفاده نشود، ممکن است ماهها یا سالها بعد اساسا امکان چنین اقداماتی وجود نداشته باشد.
اشتباهات محاسباتی جمهوری اسلامی در حمله اسرائيل به ایران
روحانی همچنین به بحثهایی اشاره کرد که به گفته او بیش از یک دهه پیش در سطوح تصمیمسازی در ایران جریان داشته است؛ بحثهایی درباره اینکه آیا اساسا احتمال حمله نظامی آمریکا یا اسرائیل به ایران وجود دارد یا نه. او گفت برخی تحلیلگران در آن زمان معتقد بودند چنین حملهای عملا ناممکن است، چرا که هزینههای سنگینی برای مهاجمان به همراه خواهد داشت.
با این حال، روحانی تاکید کرد که خود هرگز به این تحلیلها قانع نبوده و بارها هشدار داده است که تکیه بر محاسبات خوشبینانه میتواند خطرناک باشد. به گفته او، این تصور که ایران در هر شرایطی در «امن و امان کامل» قرار دارد، میتواند زمینهساز غفلت و افزایش آسیبپذیری شود.
او در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به شرایط کنونی کشور، گفت اگر مشکلات داخلی افزایش یابد و مردم احساس نکنند که تحولی در پیش است، زمینه برای طمعورزی دشمنان خارجی هم فراهم میشود. روحانی از دولت چهاردهم خواست حداقل یک هدف بزرگ و ملموس را دنبال کند تا مردم احساس کنند تغییر جدی در راه است.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
رئیسجمهور پیشین ایران تأکید کرد که امید اجتماعی بدون طرح و تحقق اهداف بزرگ شکل نمیگیرد و اگر این امید تضعیف شود، مشکلات بهتدریج انباشته شده و کشور با چالشهای پیچیدهتری روبهرو خواهد شد.
