یک مقام آمریکایی به خبرگزاری العربیه گفته است که واشنگتن بر این باور است ارتش لبنان «بهترین تلاش ممکن» خود را برای مهار حزبالله انجام میدهد، اما با وجود این، همچنان «دلایل جدی برای تشدید نگرانی» وجود دارد.
این مقام آمریکایی گفته است جمهوری اسلامی ایران، همچنان موفق میشود تا سلاح و منابع مالی چشمگیری را به حزبالله در لبنان منتقل کند که همین امر، موجب بیثباتی گسترده و تضعیف امنیت و ثبات در این کشور شده است.
او همچنین تاکید کرده است که اولویت واشینگتن، «حمایت و پیگیری گفتوگو میان همه طرفها» و پایبندی به سازوکارهای تعیینشده میان لبنان و اسرائیل است؛ سازوکارهایی که در نهایت باید به خلع سلاح حزبالله منجر شوند.
به گفته این مقام، ایالات متحده همچنان بر اجرای همین سازوکارهای مورد توافق میان طرفهای لبنانی و اسرائیلی اصرار دارد و معتقد است این چارچوبها فرصتی در اختیار لبنان میگذارد تا به مطالبات میدانی رسیدگی کند.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که منابع خبری اعلام کردهاند اسرائیل خود را برای رویارویی نظامی با حزبالله، آن هم در آستانه ضربالاجل پایان سال برای خلع سلاح این گروه در جنوب رودخانه لیتانی، آماده میکند. روزنامه یدیعوت آحرونوت، به نقل از مقامهای اسرائیلی گزارش داده است که از دید تلآویو، رویارویی با حزبالله «اجتنابناپذیر» شده، چرا که این گروه به باور اسرائیل «با سرعتی فزاینده در حال بازیابی و تقویت توان خود است.»
این روزنامه همچنین نوشته است که اسرائیل به واشنگتن اطلاع داده ارتش لبنان وظایف محوله را آنگونه که انتظار میرود انجام نمیدهد. توافق آتشبسی که در نوامبر ۲۰۲۴ منعقد شد، به جنگی بیش از یک ساله میان حزبالله و اسرائیل پایان داد. با این حال، اسرائیل همچنان حملات هوایی خود را به مناطق مختلف لبنان ادامه میدهد و میگوید هدف از این حملات، جلوگیری از بازسازی توان نظامی حزبالله پس از خسارتهای سنگینی است که در جریان جنگ متحمل شد.
بر اساس مفاد توافق آتشبس، طرفها متعهد شدند عملیات نظامی را متوقف کنند، حزبالله به شمال رودخانه لیتانی عقبنشینی کند و روند خلع سلاح این گروه در سراسر لبنان آغاز شود. همچنین قرار بود ارتش اسرائیل از مواضعی که در جریان جنگ اخیر به آنها پیشروی کرده بود، عقبنشینی کند.
اما اسرائیل همچنان پنج موضع راهبردی را در داخل خاک لبنان حفظ کرده است و حزبالله نیز از خلع سلاح خودداری میکند. این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران، میگوید توافق آتشبس صرفا ناظر بر منطقه شمال لیتانی در نوار مرزی است.
در همین حال، مقامهای لبنانی در ماه اوت طرحی را برای خلع سلاح حزبالله در چارچوب اجرای توافق تصویب کردند که ارتش لبنان اجرای آن را آغاز کرده است. قرار است مرحله نخست این طرح که مناطق مرزی با اسرائیل در جنوب لیتانی را در بر میگیرد، تا پایان سال جاری میلادی به پایان برسد.
از سوی دیگر و همزمان با بالا گرفتن فشارهای دیپلماتیک، امروز ۲۷ آذرماه، خبرگزاری رویترز گزارش داده است که مقامهای آمریکا، فرانسه و عربستان در پاریس با فرمانده ارتش لبنان دیدار کردهاند تا «نقشه راه» و سازوکاری برای پیشبرد خلع سلاح حزبالله و تقویت توان ارتش لبنان را نهایی کنند؛ تلاشی که در چارچوب آتشبس مورد حمایت آمریکا و با مشارکت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل (یونیفل) بهعنوان بخشی از مکانیزم نظارتی دنبال میشود.
رویترز همچنین نوشته است این رایزنیها در حالی انجام میشود که اسرائیل با ادامه حملات هوایی، لبنان را به ناکامی در اجرای تعهدات متهم میکند و در مقابل، بازیگران خارجی میکوشند از تشدید تنش و بازگشت به جنگ جلوگیری کنند.
از سوی دیگر، گزارشهای اخیر نشان میدهد که اجرای میدانی خلع سلاح در جنوب لیتانی، علاوه بر چالشهای امنیتی، با محدودیتهای سیاسی و لجستیکی هم روبهرو است، که فشارهای داخلی، نگرانی از واکنشهای اجتماعی و فرسایش توان ارتش لبنان در بستر بحران اقتصادی چندساله، از جمله عوامل اصلی آن محسوب میشوند.
در همین زمینه، آسوشیتدپرس امروز در گزارشی به افزایش فشار آمریکا برای استقرار موثر ارتش در منطقه مرزی تا پایان سال و همچنین ادامه حملات اسرائیل اشاره کرده و رویترز نیز از دشواریهای عملیاتی ارتش لبنان در انهدام انبارهای تسلیحاتی و حرکت روی «طناب باریک» سیاسی برای پیشبرد این برنامه خبر داده است.
یوسف رجی، وزیر خارجه لبنان، روز جمعه ۲۱ آذر در مصاحبه با شبکه الجزیره قطر سیاستهای جمهوری اسلامی ایران را «منبع بیثباتی» در خاورمیانه توصیف کرد و نقش تهران در لبنان و منطقه را «بسیار منفی» دانست. او تاکید کرد که دولت کنونی لبنان که گرایش آشکاری به غرب دارد، باب گفتگو با جمهوری اسلامی را بهطور کامل نبسته، اما این گفتگو تنها در صورتی ممکن خواهد بود که تهران حمایت مالی از «یک سازمان غیرقانونی» در لبنان را متوقف کند و از مداخله در امور داخلی این کشور دست بردارد؛ تعبیری که بهروشنی به حزبالله اشاره دارد.
