به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ دارل هاف در این کتاب نشان میدهد که آمار، برخلاف تصور رایج، همیشه زبان حقیقت نیست. اعداد میتوانند دقیق بهنظر برسند، اما اگر بهدرستی انتخاب، تحلیل یا روایت نشوند، تصویری کاملا تحریفشده از واقعیت بسازند.
نویسنده با زبانی طنزآمیز و مثالهای ساده و روزمره توضیح میدهد چگونه شرکتها، سیاستمداران، رسانهها و حتی پژوهشگران میتوانند آگاهانه یا ناآگاهانه از آمار برای فریب مخاطب استفاده کنند.
کتاب فقط درباره «دروغگویی عمدی» نیست؛ بلکه به خطاهای رایجی میپردازد که بدون سوءنیت رخ میدهند: نمونههای کوچک و غیرنماینده، انتخاب گزینشی دادهها، یا تعمیمهای نادرست که نتایجی قانعکننده اما غلط تولید میکنند.
هاف تفاوت میان میانگین، میانه و نما را توضیح میدهد و نشان میدهد چگونه انتخاب هرکدام میتواند پیام کاملا متفاوتی منتقل کند؛ موضوعی که در گزارشهای اقتصادی، اجتماعی و رسانهای بسیار تعیینکننده است.
یکی از بخشهای جذاب کتاب، نقد نمودارها و نمایشهای بصری است؛ دستکاری مقیاسها، حذف صفرها، بزرگنمایی یا کوچکنمایی اختلافها و بازی با محورهای نمودار که میتواند برداشت مخاطب را بهکلی تغییر دهد.
نویسنده همچنین هشدار میدهد که درصدها، اگر بدون مقایسه با جمعیت پایه یا بازه زمانی ارائه شوند، میتوانند بهشدت گمراهکننده باشند؛ حتی زمانی که خودِ دادهها درستاند.
«چگونه با آمار دروغ بگوییم» کتابی کوتاه، سادهنویسیشده و سرشار از طنز هوشمندانه است. هدف آن آموزش مفاهیم پیچیده به زبان غیرتخصصی است، بهطوری که حتی خوانندگانی بدون هیچ پیشزمینه آماری هم بتوانند از آن استفاده کنند.
«چگونه با آمار دروغ بگوییم» در ۱۶۵ صفحه با ترجمه «حسین راهداری» توسط انتشارات «دنیای اقتصاد» با قیمت ۱۷۰ هزار تومان منتشر شده است. معرفی صوتی این کتاب را با صدای «پریا شهبازی» از همکاران بخش آنلاین «دنیای اقتصاد» میشنوید.
