به گزارش ایسنا، فاطیما احمدی، روزنامهنگار در مروری بر مجموعه «تاریخ فشرده» نوشته است: مجموعه «تاریخ فشرده» فراتر از یک مجموعه کتاب، یک پروژه روشنگرانه است که در زمانه ما، دانش تاریخی را دموکراتیزه میکند. این مجموعه یک راهنما برای هر کسی است که میخواهد بهطور جامع و درعینحال مختصر با تاریخ کشورهای مختلف آشنا شود. از این مجموعه تاکنون ۱۰ عنوان مربوط به تاریخ فشرده کشورها و یک قاره عرضه شده که همگی از سوی مترجمان مختلف از سوی نشر مرکز منتشر شده است.
این مجموعه حاصل کار جمعی از نویسندگان سرشناس و متخصص است. نویسندگانی چون جیمز هاوز، جان زوبرژیتسکی، جرمی بلک، نورمن استون، جان هرست، کریستوفر دوگان، ویلیام دی فیلیپس، جی.آر و کارلا راهن فیلیپس با رویکردهای تحلیلی و دیدگاههای منحصربهفرد خود، به روایت تاریخهای مختلف پرداختهاند.
هدف اصلی مجموعه «تاریخ فشرده» بر اصل «حداکثر اطلاعات در حداقل کلمات» استوار است. این کتابها برای مخاطبانی نگاشته شدهاند که یا زمان کافی برای مطالعه تاریخهای چندجلدی ندارند و یا به دنبال یک مقدمه قوی و منسجم پیش از ورود به مطالعات عمیقتر هستند. هر کتاب از این مجموعه، بهجای سردرگمکردن خواننده با جزئیات صرف، بر نقاط عطف، شخصیتهای کلیدی و روندهای پایهای که مسیر تاریخ یک ملت را شکل دادهاند، تمرکز میکند. این رویکرد تحلیلی، خواننده را قادر میسازد تا درک کند که چگونه تحولات گذشته، وضعیت کنونی آن کشور را رقم زده است. این خود بزرگترین اهمیت مجموعه در بافتار تاریخنگاری عمومی است: ارائه یک نقشه راه معتبر و خوشخوان از یک سرزمین.
تاریخ فشرده هند: این کتاب روایتگر تاریخ هند از دوران باستان و تمدن دره سند تا عصر معاصر است. نویسنده بهخوبی نشان میدهد که چگونه هند، با تنوع بینظیر فرهنگی، زبانی و مذهبی، توانسته است هویت واحد خود را حفظ کند. این اثر علاوه بر پرداختن به دوران طلایی امپراتوریهای مائوریا و مغول، تمرکز ویژهای بر چالشهای ناشی از استعمار بریتانیا، جنبشهای استقلالطلبانه به رهبری گاندی و نهرو، و تحولات پس از تجزیه در سال ۱۹۴۷ دارد. نویسنده تلاش میکند تا جایگاه ویژه هند بهعنوان بزرگترین دموکراسی جهان و یک قدرت نوظهور آسیایی را به تصویر بکشد.
تاریخ فشرده آلمان: کشور آلمان، با تاریخ پیچیده و پرفرازونشیب خود، همواره قلب تپنده اروپا بوده است. نویسنده در این اثر، تحولات عظیم آلمان را از عصر امپراتوری مقدس روم و عصر اصلاحات دینی، تا تشکیل دولت ملی توسط بیسمارک و فاجعههای دو جنگ جهانی و دوران حکومت نازیها تحلیل میکند. تمرکز کتاب بر مفهوم Sonderweg (مسیر ویژه آلمان به مدرنیته) و همچنین تأثیرات عمیق تقسیم آلمان در دوران جنگ سرد و چالشهای اتحاد مجدد پس از ۱۹۹۰ است. این کتاب بهخوبی نشان میدهد که چگونه آلمان، از یک قدرت مخرب به ستون اصلی صلح و اقتصاد اتحادیه اروپا تبدیل شد.
تاریخ فشرده فرانسه: کشور فرانسه بهعنوان مهد انقلابها و جریانهای فکری، همواره نقشی محوری در تاریخ غرب داشته است. نویسنده کتاب، تاریخ فرانسه را از دوران سلطنتهای قدرتمند، تا انقلاب کبیر ۱۷۸۹، ظهور و سقوط ناپلئون، تشکیل جمهوریهای مختلف و چالشهای معاصر بررسی میکند. این کتاب بر اهمیت فرانسه در عرصههای فکری، فلسفی (عصر روشنگری)، هنری و دیپلماسی جهانی تأکید دارد و نشان میدهد که میراث فکری این کشور چگونه بر کل جهان تأثیر گذاشته است.
تاریخ فشرده ترکیه: نویسنده در این کتاب، تاریخ پرشکوه امپراتوری عثمانی تا ظهور جمهوری مدرن ترکیه را روایت میکند. محوریت این اثر بر گذار ترکیه از یک امپراتوری چندفرهنگی و چندملیتی به یک دولت ملی تحت رهبری مصطفی کمال آتاتورک است. کتاب به تفصیل به اصلاحات رادیکال آتاتورک در عرصههای سکولاریسم، حقوق زنان و مدرنسازی میپردازد و چالشهای ترکیه در مقام پلی میان شرق و غرب، و نقش آن در تحولات سیاسی قرن بیستم و معاصر را بهخوبی تحلیل میکند.
تاریخ فشرده ایتالیا: نویسنده در این کتاب به ریشههای باستانی ایتالیا (امپراتوری روم) و سپس دوران پرفرازونشیب تقسیم سیاسی در قرون وسطی میپردازد. محور اصلی کتاب، روند پیچیده و اغلب ناموفق ریسورجیمنتو یا جنبش وحدت ایتالیا در قرن نوزدهم است. نویسنده با ظرافت به شکاف عمیق میان شمال صنعتی و جنوب کشاورزی، ظهور فاشیسم به رهبری موسولینی، مشارکت ایتالیا در جنگ جهانی دوم و گذار به جمهوری پس از جنگ میپردازد. این اثر بهخوبی نشان میدهد که چگونه ایتالیا، علیرغم تاریخ مشترک بسیار طولانی، دیر به وحدت ملی رسید و همچنان با چالشهای منطقهای دستوپنجه نرم میکند.
تاریخ فشرده اسپانیا: این کتاب که توسط زوج مورخ برجسته نگاشته شده، روایتی جذاب از تاریخ شبهجزیره ایبری است. اسپانیا با تاریخی غنی که شامل تأثیر عمیق تمدن اسلامی (آندلس)، عصر طلایی و پایهگذاری یک امپراتوری جهانی در قرون جدید است، از اهمیت ویژهای برخوردار است. نویسندگان تحولات کلیدی از جمله «بازپسگیری» مسیحی، اخراج یهودیان و مسلمانان، و عظمت و انحطاط امپراتوری اسپانیا را بررسی میکنند. تمرکز قابل توجهی نیز بر فاجعه جنگ داخلی اسپانیا در دهه ۱۹۳۰ و گذار موفقیتآمیز به دموکراسی پس از دوران ژنرال فرانکو وجود دارد.
تاریخ فشرده اروپا: تاریخ اروپا، عملاً تاریخ شکلگیری دنیای مدرن است. نویسنده در این کتاب، سیر تحول این قاره را از دوران یونان و روم باستان، قرون وسطی، رنسانس، تا انقلاب صنعتی و عصر روشنگری بررسی میکند. تأکید ویژه این اثر بر نقش اروپا در استعمار جهانی، دلایل وقوع دو جنگ ویرانگر جهانی، و درنهایت، مسیر دشوار اما موفقیتآمیز اتحاد سیاسی و اقتصادی در قالب اتحادیه اروپا پس از جنگ سرد است.
مجموعه «تاریخ فشرده» با موفقیت، دو عنصر بهظاهر متضاد، یعنی جذابیت و دقت تاریخی را در کنار یکدیگر قرار داده است. اهمیت کلیدی این مجموعه در سه بخش خلاصه میشود:
یکم: دسترسی و رفع مانع زمان: فشردهسازی باعث میشود که موانع معمول مطالعه تاریخهای حجیم از میان برداشته شود. این کتابها به خواننده اجازه میدهند تا در کمترین زمان، شالوده اصلی تاریخ یک کشور را فراگیرد. این امر برای دانشجویان رشتههای غیرتاریخ، روزنامهنگاران، سیاستمداران و مسافران اهمیت حیاتی دارد.
دوم: اعتبار و عمق تحلیل: با وجود فشردگی، نویسندگان برجسته این مجموعه هرگز از عمق تحلیل و استانداردهای علمی دست نکشیدهاند. این کتابها صرفاً خلاصهای از وقایع نیستند، بلکه تحلیلی متمرکز بر «چگونگی» و «چرایی» تحولات مهم تاریخی ارائه میدهند. مثلاً، چرایی ظهور فاشیسم در ایتالیا یا اهمیت دوران عثمانی برای ترکیه مدرن، با دقت و وسواس علمی بررسی شده است.
سوم: یکدستی روایی و ترجمه روان: سبک نگارش ساده و روان کتابها باعث شده که حتی افراد بدون تخصص تاریخی نیز بتوانند بهراحتی مطالب را درک کنند. این یکدستی روایی، مدیون انتخاب دقیق نویسندگان و همچنین تلاش مترجمان فارسی در نشر مرکز است که متون تخصصی را به شکلی سلیس و قابل فهم به زبان فارسی برگرداندهاند و نقش پُل ارتباطی میان مخاطب فارسیزبان و این آثار معتبر را ایفا کردهاند.
انتهای پیام
