همشهری آنلاین – مریم سرخوش: مدتهاست که نوبتگیری خدمات سرپایی و کلینیکی در بیمارستانهای دولتی به معضل جدی برای بیماران بدل شده است. نبود یک سازوکار شفاف و یکپارچه برای نوبتدهی، دسترسی به خدمات درمانی را به یکی از پرچالشترین بخشهای نظام سلامت تبدیل کرده است. اما حالا با اعلام رسمی وزارت بهداشت قرار است «سامانه متمرکز نوبتدهی خدمات سرپایی» از اول زمستان این دغدغه جدی بیماران را برطرف کند.
دکتر سیدسجاد رضوی، معاون درمان وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه امکان دریافت نوبت اینترنتی خدمات سرپایی بیمارستانها و کلینیکهای دانشگاهی سراسر کشور فراهم شده و از اول دیماه ۱۴۰۴ بهصورت رسمی قابل بهرهبرداری است، گفته «این سامانهای به نشانی nobat.behdasht.gov.ir دسترسی بیماران را تسهیل خواهد کرد و هموطنان عزیز میتوانند با مراجعه به این سامانه نسبت به دریافت نوبت برای خدمات سرپایی اقدام کنند.»
۶۰ درصد نوبتها الکترونیکی میشود
او ادامه داد: در حال حاضر بیمارانی داریم که برای نوبتگیری یک پزشک به طور مکرر سفر میکنند و موفق به دریافت نوبت نمیشوند. این مساله نیاز به نظام ساماندهی داشت که نوبتگیری الکترونیک در مجموعههای درمانی دولتی اجرا شود. قرار است تا پایان سال جاری حدود ۶۰ درصد از نوبتهای اختصاص داده شده از طریق سیستم الکترونیک انجام شود که دسترسی و سهولت بیشتری برای مردم خواهد داشت. به عنوان مثال اگر در یک روز برای پزشکی در درمانگاه دولتی ۳۰ نوبت پذیرش در نظر بگیرند، ۶۰ درصد این نوبتدهی از طریق سامانه متمرکز نوبتدهی خدمات سرپایی ارائه خواهد شد؛ یعنی ۱۸ نوبت الکترونیکی و ۱۲ نوبت هم حضوری خواهد بود.
عسگری با بیان این که اکثر مراکز نسبت به افزایش این ظرفیت تا ۸۰ درصد اعلام آمادگی کردهاند، عنوان کرد: البته نباید این عدد را به ۱۰۰درصد برسانیم چون در برخی بیمارستانها که سانترال و مرکز ریفرال مراجعه مردم هستند، باید بخشی برای نوبت حضوری در نظر گرفته شود و برخی مراجعات هم اورژانسی است.
ضرورت توسعه فرهنگ نوبتگیری الکترونیک
بیشک فراهم شدن این بستر منجر به افزایش عدالت در دسترسی به نوبت و حذف مراجعات حضوری مکرر و در برخی موارد پرداختهای غیررسمی برای تسریع روند نوبتگیری خواهد شد. البته که در گذشته برخی بیمارستانهای دولتی نوبتدهی اینترنتی را ارائه میکردند اما گزارشها نشان میدهد که این روند از سامانههای اعلامی چندان هم آسان نبوده و برخی بیماران موفق به دریافت نوبت یا استفاده از چنین خدماتی نمیشدند. به همین دلیل اجرای دقیق و پایدار سامانه متمرکز نوبتدهی وزارت بهداشت یکی از ضرورتهاست و میتواند بخشی از این چرخه فرساینده را متوقف کند.
یکپارچه شدن نوبتدهی، شفاف شدن ظرفیت مراکز درمانی و حذف مراجعات غیرضروری حضوری، از جمله مزایایی است که میتواند هم فشار را از دوش بیماران بردارد و هم بار کاری و پاسخگویی مراکز درمانی را کاهش دهد.
تجربه کشورهای دیگر هم نشان میدهد که نوبتدهی الکترونیک، اگر با نظارت مستمر و پاسخگویی همراه باشد، نقش مهمی در کاهش بینظمی و نارضایتی عمومی دارد. البته کارشناسان تأکید میکنند موفقیت این طرح تنها به راهاندازی سامانه محدود نمیشود. تجربههای ناموفق گذشته نشان میدهد اطلاعرسانی گسترده، آموزش مردم، پایداری فنی سامانه و نظارت بر اجرای آن در بیمارستانها، شرط اصلی اثربخشی چنین طرحهایی است. موضوعی که معاون درمان
وزارت بهداشت هم آن را ضروری عنوان کرده و گفته «اطلاعرسانی گسترده و مؤثر به عموم مردم، نقش رسانههای ملی از جمله زیرنویس شبکههای تلویزیونی، اعلام در شبکههای رادیویی، درج اطلاعیه در سایت وزارت بهداشت و همچنین فضاهای مجازی مانند کانال وبدا در آگاهیبخشی عمومی نسبت به اجرای این طرح بسیار مهم است.»
عسگری، رئیس مرکز امور بیمارستانی و تعالی خدمات درمانی وزارت بهداشت هم در این باره به همشهری میگوید: برای توسعه فرهنگ نوبتگیری اینترنتی و کاهش بار مراجعات مردمی به بیمارستانها و مراکز درمانی اولین اقدام درست جلب اعتماد است. اینکه مردم متوجه شوند واقعا این خدمت ارائه میشود و در دسترس است. تاکنون چنین خدمتی در فضای اجرا در حوزه درمان وجود نداشته است. شاید به عنوان تسهیلاتی ارائه میشده اما به عنوان یک تکلیف مدیریتی در نظر گرفته نشده بود و اطلاعرسانی هم درباره آن صورت نمیگرفت. اکنون روابطعمومی تمام دانشگاههای علوم پزشکی همزمان با راهاندازی سامانه مکلف به اطلاعرسانی گسترده در این باره شدهاند.
به گفته عسگری، این طرح باید زودتر در سطح درمان اجرا میشد چون شأن مردم بسیار بالاتر است که بخواهند درگیر چنین مشکلاتی باشند.
این مسئول ابراز امیدواری کرد تا پایان سال جاری این وعده به طور کامل (همان هدفگذاری ۶۰ درصدی در کل کشور) محقق شود.
