چه کنیم یلدا هم خوش بگذرد و هم خدا دوست داشته باشد
یلدا فقط به بلندترین شب سال بودنش نیست، به این است که در همین چند ساعت چقدر به هم نزدیک میشویم، چقدر دل کسی را شاد میکنیم و چقدر مراقبیم شادیمان از خط انصاف، اسراف و فراموشکردن خدا عبور نکند.
خلاصه خبر
گروه قرآن و فعالیتهای دینی خبرگزاری فارس: شب یلدا فقط طولانیترین شب سال نیست، شبی است که دلها اگر بخواهند، کوتاهترین فاصله را با هم پیدا میکنند. شبی که از دل تاریکیاش، نور باهمبودن طلوع میکند. ایرانیها قرنهاست این شب را بهانه کردهاند برای دیدن هم، شنیدن هم و گرمکردن دلها. اما وقتی این سنت کهن را کنار آیات قرآن و روایات اهلبیت میگذاریم، یلدا رنگ دیگری میگیرد، رنگی عمیقتر، انسانیتر و ماندگارتر.یلدا، فرصتی برای زندهکردن صله رحماولین تصویری که از شب یلدا در ذهن نقش میبندد، خانهای است پر از آدم، پدر و مادر، مادربزرگ و پدربزرگ، فرزندان و نوهها. این تصویر ساده، عین یکی از سفارشهای جدی قرآن است. خداوند در آیههای متعدد، صله رحم را در کنار ایمان به خود قرار داده است، گویی بریدن از خویشاوندان، بریدن از بخشی از ایمان است.در روایات آمده است که صله رحم عمر را طولانی میکند و رزق را افزایش میدهد. شب یلدا، بدون آنکه نامش را صله رحم بگذاریم، تمرینی جمعی برای همین دستور الهی است، تلفنزدن به آن خویشاوندی که مدتی از او بیخبر بودهایم، رفتن به خانه پدر و مادر حتی اگر خستهایم، یا دستکم یادکردن از آنها با یک پیام ساده اما صمیمی. یلدا یادمان میآورد که خانواده، هنوز هم امنترین پناه انسان است.احترام به بزرگترها، چراغی که خاموش نشوددر بسیاری از خانهها، شب یلدا بدون حضور بزرگتر خانواده معنا ندارد. همه جمع میشوند دور کسی که موهایش سفید شده، اما دلش هنوز گرم است به دیدن نسل بعد از خودش. قرآن کریم احترام به پدر و مادر را بلافاصله بعد از توحید آورده است؛ «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً».
در روایات، حتی یک نگاه مهربان به پدر و مادر عبادت شمرده شده است. شب یلدا میتواند فرصتی باشد برای همین عبادتهای ساده اما عمیق، گوشدادن به خاطرات تکراری پدربزرگ، خندیدن به شوخیهای مادربزرگ و صبوری در برابر حرفهایی که شاید بارها شنیدهایم. یلدا اگر چیزی به ما یاد بدهد، این است که نسل قبل، ستون خانه است، اگر ترک بردارد، سقف هم دوام نمیآورد.پرهیز از اسراف، یلدای ساده اما عمیقسفرههای یلدا گاهی آنقدر شلوغ میشوند که اصل ماجرا فراموش میشود. قرآن اما صریح است، «کُلوا وَاشرَبوا وَ لا تُسرِفوا». اسراف فقط دورریختن غذا نیست، گاهی چشموهمچشمی است، گاهی خریدن بیش از نیاز و گاهی تبدیلکردن یک شب صمیمی به میدان رقابت.در روایات، اسراف نشانه ناسپاسی دانسته شده است. یلدای اسلامی، یلدای ساده است، چند دانه انار، کمی هندوانه، آجیل به اندازه و دلهایی که گرم است. زیبایی این شب به تعداد خوراکیها نیست، به کیفیت باهمبودن است. گاهی کمکردن از سفره، اضافهکردن به دلهاست.تقسیم شادی، یلدایی که فقط برای خودمان نباشدیکی از زیباترین آداب فراموششده یلدا، یادکردن از نیازمندان است. در روایات آمده است که مؤمن کسی است که شادیاش را با دیگران تقسیم میکند. چه خوب میشود اگر بخشی از هزینههای یلدا، سهم کسی باشد که شب را در تنهایی یا تنگدستی میگذراند.بردن یک بسته میوه برای همسایهای تنها، کمککردن به یک خانواده نیازمند، یا حتی شادکردن دلی با یک هدیه کوچک، مصداق همان انفاقی است که قرآن بارها به آن سفارش کرده است. یلدا وقتی مبارک میشود که شادیاش از دیوار خانهمان بیرون برود. شب طولانی است، اما دلتنگی بعضیها از آن هم طولانیتر است.
شبنشینی حلال، گفتوگو به جای غیبتنشستن دور هم، حرفزدن و خندیدن، یکی از شیرینترین بخشهای یلداست. اما همین جمعها اگر مراقبت نشوند میتوانند به غیبت، تمسخر یا قضاوت دیگران آلوده شوند. قرآن غیبت را به خوردن گوشت برادر مرده تشبیه میکند، تصویری تکاندهنده برای یک گناه بهظاهر ساده.یلدای مؤمنانه یعنی مراقبت از زبان، گفتن خاطره، شعرخوانی، فال حافظ، نقل حکایتهای قدیمی و حتی گفتوگوهای عمیق خانوادگی. این شب میتواند تمرینی باشد برای اینکه یاد بگیریم شادی، بدون آسیبزدن به دیگران هم ممکن است.یاد خدا در دل شادیاسلام با شادی مخالف نیست، بلکه شادی سالم را دوست دارد. در روایات آمده است که مؤمن باید چهرهای گشاده داشته باشد. شب یلدا میتواند شاد باشد، بخندد و حتی پرهیاهو باشد، اما بیخدا نباشد.خواندن یک دعا کوتاه، یادکردن از رفتگان خانواده، یا حتی گفتن «الحمدلله» برای نعمت کنار هم بودن، یلدا را از یک شب معمولی به شبی معنوی تبدیل میکند. خدا در دل همین جمعهای ساده هم حضور دارد، اگر او را فراموش نکنیم.یلدا، تمرین انسان بودنشب یلدا اگر درست فهمیده شود، فقط یک سنت باستانی نیست، یک کلاس فشرده اخلاق است. صله رحم، احترام، قناعت، انفاق، کنترل زبان و شکرگزاری همه در دل یک شب جا گرفتهاند.
یلدا به ما یاد میدهد که تاریکی، همیشه مقدمه نور است همانطور که طولانیترین شب، به طلوع نزدیکتر است. شاید فلسفه ماندگاری یلدا همین باشد، اینکه هر سال به ما یادآوری کند انسان، بدون دیگری، بدون خانواده و بدون اخلاق، تنهاست و چه خوب اگر این شب، فقط یک شب نباشد؛ آغاز بازگشت ما به هم باشد.#یلدای_قرآنی#یلدا#شب_یلدا
15:15 - 30 آذر 1404
نظرات کاربران
