حمله اسرائیل به جنوب لبنان همزمان با خوشبینی بیروت به تکمیل فاز اول خلع سلاح حزب‌الله

منبع تصویر، Getty Images

اسرائیل از حمله‌ای جدید به مواضع حزب‌الله در جنوب لبنان خبر داده است؛ این حمله یک روز پس از آن صورت می‌گیرد که نخست‌وزیر لبنان اعلام کرد که روند خلع سلاح حزب‌الله در جنوب تقریبا تکمیل شده است.

ارتش اسرائیل در پستی در شبکه ایکس اعلام کرد که دو عضو حزب‌الله را در منطقه یاطر در جنوب لبنان هدف قرار داده است.

از زمان آتش‌بس اسرائیل و حزب‌الله که از هفتم آذر ۱۴۰۳ اجرا شد، اسرائیل دائما تلاش‌های ارتش لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله را زیر سوال برده و مرتب حملاتی را به جنوب لبنان و حتی در مواردی بیروت انجام داده است.

این دیدگاه اسرائیل در دیدار امروز یک سناتور جمهوری‌خواه با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، بار دیگر بازتاب یافت.

لیندزی گراهام، سناتور آمریکایی، که به اسرائیل سفر کرده است امروز در ملاقات با آقای نتانیاهو گفت که «حماس در حال خلع سلاح نیست بلکه در حال تجدید سلاح است.»

لیندزی گراهام گفت که به نظر او «حزب‌الله هم در تلاش برای ساختن سلاح بیشتر است.»

آقای نتانیاهو در ویدئویی که دفتر نخست‌وزیری اسرائیل منتشر کرد در پاسخ گفت که آقای گراهام در هر دو مورد درست می‌گوید.

دفتر نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، دیروز در بیانیه کوتاهی گفت: «مرحله اول جمع‌آوری سلاح در جنوب رودخانه لیطانی در چند روز آینده تکمیل می‌شود» و حکومت لبنان «آماده» است که مرحله دوم یعنی «توقیف سلاح در شمال رودخانه لیطانی را بر اساس طرح ارتش لبنان طبق دستور دولت» آغاز کند.

ارتش لبنان برای عملی کردن طرح خلع‌ سلاح حزب‌الله تماس‌هایی بین المللی هم داشته است.

رودولف هیکل، فرمانده ارتش لبنان، چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته پیش به پاریس سفر کرد و با مقام‌های فرانسه و عربستان سعودی درباره طرح خلع سلاح تمام گروه‌ها در لبنان، دیدار کرد.

به گفته دفتر ریاست جمهوری فرانسه، این سه کشور توافق کردند تا یک گروه ضربت تشکیل دهند و در سال آینده میلادی برای حمایت از ارتش لبنان برای خلع سلاح کنفرانسی برگزار کنند.

دولت لبنان مصمم است خلع سلاح حزب‌الله را پیش ببرد و جز ارتش سلاح در دست هیج گروهی نباشد هر چند نعیم قاسم، رهبر حزب‌الله بارها گفته است که سلاح را زمین نخواهند گذاشت.

ایران هم که مقام‌هایش بارها با خلع سلاح حزب‌الله مخالفت کرده‌اند، دیروز یک بار دیگر در این مورد موضع گرفت.

احمد وحیدی، جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، گفت: «مدت‌هاست می‌نشینند و برمی‌خیزند و صحبت می‌کنند که حزب‌الله باید خلع سلاح شود اما جرأت چنین کاری را ندارند چون می‌دانند اگر وارد جنگ زمینی شوند، بی‌تردید نتیجه به نفع حزب‌الله خواهد بود، چرا که حزب‌الله آنها را در زمین منکوب کرده است.»

دولت لبنان مواضع مقام‌های ایران در مورد خلع سلاح حزب‌الله را «دخالت در امور داخلی» خوانده و روابط دو طرف بر سر این موضوع تیره شده است.

وزیر خارجه لبنان ۱۱ روز پیش گفت که دعوت برای سفر به تهران را نپذیرفته و بجایش پیشنهاد کرده که مذاکرات در یک کشور «ثالث و بی‌طرف» انجام شود. یوسف رجی بدون اینکه به جزئیات بیشتری اشاره کند «شرایط فعلی» را دلیل نپذیرفتن دعوت دولت ایران ذکر کرده بود.

به گزارش خبرگزاری رسمی لبنان، آقای رجی گفته بود که بیروت آماده است تا باب جدیدی از روابط سازنده با ایران را باز کند اما به این شرط که کاملا بر اساس احترام متقابل باشد و هر دو کشور استقلال و حاکمیت ملی طرف دیگر را به رسمیت بشناسند و در هیچ حالتی در امور داخلی یکدیگر مداخله نکند.

لبنان البته بعد از عباس عراقچی برای سفر به آن کشور دعوت کرد و وزیر خارجه ایران هم از این دعوت استقبال کرد.

تقریبا یک سال بعد از توافق آتش‌بس نوامبر ۲۰۲۴ که به جنگ حزب‌الله و اسرائیل پایان داد، دولت نواف سلام متعهد شد طرح ملی خلع سلاح را اجرا کند و همه سلاح‌ها را در جنوب زیر کنترل کامل دولت قرار دهد اما برخلاف خواست آمریکا، ضرب‌الاجلی برای اجرای آن اعلام نشد.

نعیم قاسم، رهبر حزب‌الله، هشدار داده است که «راضی کردن» آمریکا و اسرائیل خطر «درگیری داخلی» را به دنبال خواهد داشت و تاکید کرده است که سلاح‌های حزب‌الله برای دفاع از لبنان در برابر اسرائیل ضروری است.

اسرائیل بارها موثر بودن اقدامات ارتش لبنان را در جمع‌آوری سلاح زیر سوال برده است.

با این حال هفته پیش ارتش اسرائیل حمله به محلی در جنوب لبنان را که آن را یکی از زیرساخت‌های نظامی حزب‌الله می‌دانست لغو کرد تا ارتش لبنان محل را بازرسی کند تا معلوم شود که آیا فعالیت حزب‌الله در آنجا نقض توافق آتش‌بس هست یا نه.

اسرائیل و حزب‌الله یکدیگر را بارها به نقض توافق آتش‌بس متهم کرده‌اند.

بخش بزرگی از مفاد آتش‌بس پارسال اسرائیل و حزب‌الله بر اساس قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل متحد تنظیم شده است که در سال ۲۰۰۶ با هدف حل‌وفصل جنگ لبنان تصویب شد.

نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان، یونیفیل، مسئولیت نظارت بر اوضاع دو طرف خط آبی، مرز موقت اسرائیل و لبنان و همچنین نظارت بر اجرای این قطعنامه را به عهده دارند.

کندیس آردیل، سخنگوی یونیفل سه هفته پیش به نفیسه کوهنورد، خبرنگار ارشد خاورمیانه بی‌بی‌سی گفت: «از ۲۷ سپتامبر پارسال، ما شاهد بیش از ۱۰ هزار تخلف از قعطنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل بودیم و درباره‌شان گزارش کردیم. ما به دو طرف مدام توصیه می‌کنیم از هر تخلفی که شرایط را بی‌ثبات کند، خودداری کنند.»

او گفت بیشتر تخلف‌ها از جنوب رودخانه لیطانی یعنی از سمت اسرائیل بوده است، «مثل پرواز جنگنده‌ها و پهپادها بر فراز لبنان و شلیک بیش از هزار گلوله توپ به این طرف خط آبی» اما «بزرگترین تخلف، ادامه استقرار نیروهای ارتش اسرائیل در خاک لبنان در پنج نقطه است که در آنجا پایگاه ساختند.»