سیبزمینی بدون خاک، ۲ برابر محصول با یکسوم آب
یک زمین کوچک کشاورزی، محصولی که با مصرف یکسوم آبِ زمینهای سنتی تولید میشود، بدون خاک، بدون کود شیمیایی و بدون آسیب به گیاه و میزان برداشت آنها تقریباً ۲ برابر محصول کشت سنتی است؛ این تصویر واقعی یک نوآوری کشاورزی در پارک علم و فناوری چهارمحال و بختیاری است.
خلاصه خبر
خبرگزاری فارس، چهارمحال و بختیاری| کشاورزی سنتی با چالشهایی از جمله مصرف بالای آب، نیاز به کود شیمیایی فراوان، بیماریهای ریشه و محصول غیر یکنواخت مواجه است. در این میان، فناوری نوین آیروپونیک یا کشت هواکشت نویدی برای آیندهای پایدار ارائه میدهد.در این روش، ریشههای گیاهان نه در خاک، بلکه در هوا معلق هستند و محلول غذایی حاوی تمامی مواد مغذی مستقیماً به ریشهها میرسد. این کنترل کامل روی شرایط رشد گیاه باعث تولید محصولی یکنواخت، با کیفیت بالا و آماده بازار میشود و مصرف منابع طبیعی به شکل چشمگیری کاهش مییابد.سیستم آیروپونیک، ریشهها را در هوا معلق نگه میدارد و محصولی سالم، یکنواخت و آماده بازار تولید میکند؛ روشی که میتواند آینده کشاورزی ایران را متحول کنددر گلخانهای در چهارمحال و بختیاری، ریشههای سیبزمینی نه در خاک، بلکه در هوا معلق هستند. زهرا آزاده، مجری طرح، سیستم آیروپونیک توضیح میدهد: در این سیستم، ریشهها در محفظهای بسته و به شکل لوپ معلق میشوند. محلول غذایی شامل تمام عناصر مورد نیاز گیاه به صورت ذرات ریز و قابل جذب در اختیار ریشهها قرار میگیرد. آزاده میگوید: در نتیجه انرژی گیاه صرف رشد برگ، گلدهی و تولید غده میشود، نه جستجوی مواد مغذی در خاک. این باعث شده رشد گیاه تا ۳۰ درصد سریعتر و محصول یکنواختتر باشد.او ادامه میدهد: یکی از مزایای کلیدی این سیستم، دسترسی راحت به غدهها است، یعنی بدون آسیب به گیاه، میتوانیم سیبزمینیها را در سایز دقیق برداشت کنیم؛ همان اندازهای که بازار نیاز دارد.
۳۰۰ لیتر آب برای یک هفته کشت؛ عددی که معادلات را بههم میزند
آزادی با بیان اینکه در این روش مصرف آب نیز به شدت کاهش یافته است؛ ما در هفته تنها ۳۰۰ لیتر آب مصرف میکنیم، در حالی که برای تولید همین محصول در کشاورزی سنتی به بیش از ۹۰۰ لیتر نیاز است.به گفته مجری طرح آیروپونیک با افزایش تراکم کشت در این سیستم، بهرهوری زمین چند برابر شده و رشد سریعتر گیاه با جذب بیشتر مواد مغذی تضمین میشود. ریشهها در معرض اکسیژن بیشتری هستند و محیط بسته مانع تجمع مواد زائد و پاتوژنها میشود. این ترکیب، محصولی سالم، یکنواخت و تجاری تولید میکند و نیاز به سموم و کود شیمیایی را کاهش میدهد.سهیلا اکبری، مدیر مرکز رشد پارک علم و فناوری چهارمحال و بختیاری، میگوید: پارک از طرحهای دانشبنیان حمایت میکند؛ از حمایتهای مالی و زیرساختی گرفته تا توانمندسازی و برندینگ. تیمهایی که وارد مرکز رشد میشوند، ابتدا مراحل ارزیابی دقیقی را پشت سر میگذارند تا هم قابلیت فناورانه طرح و هم امکان تجاریسازی آن بررسی شود.یاسر رحیمیان، نماینده پژوهش و فناوری سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری، نیز درباره مزایای کشت آیروپونیک توضیح میدهد: این روش را میتوان برای همه محصولات کشاورزی اجرا کرد و حداقل سه بار در سال برداشت داشت. وی بیان میکند: مواد غذایی مستقیماً به ریشهها میرسند، بنابراین کل انرژی گیاه صرف تولید محصول میشود. رشد سریعتر، کیفیت بالاتر و کاهش بیماریهای ریشه، همه نتیجه همین کنترل کامل محیط کشت است.
مقالات علمی جهان درباره آیروپونیک چه میگویند؟
مطالعات علمی منتشرشده در نشریات تخصصی نشان میدهد که سیستمهای آیروپونیک نسبت به کشاورزی سنتی و دیگر روشهای بدون خاک مزایای قابلتوجهی دارند؛ بهطور مثال، در یک بررسی منتشرشده در International Journal of Research in Agronomy راندمان مصرف آب در سیستم آیروپونیک برای تولید محصولات تا حدود ۶۶.۷ کیلوگرم محصول به ازای هر متر مکعب آب گزارش شده، در حالی که راندمان همین متریک در روشهای سنتی حدود ۶.۱ کیلوگرم به ازای هر متر مکعب آب بوده است، که نشاندهنده بهرهوری بسیار بالای مصرف آب در آیروپونیک است. همچنین مطالعات مقایسهای در International Journal of Plant & Soil Science که به بررسی نقاط قوت و ضعف سیستمهای هیدروپونیک و آیروپونیک پرداختهاند، نشان میدهند آیروپونیک به دلیل تعلیق ریشهها در هوا و اسپری مستقیم محلول غذایی میتواند رشد سریعتر، تأمین بهتر اکسیژن ریشه، و بهینهتر شدن مصرف منابع را نسبت به روشهای دیگر فراهم کند، اگرچه نیازمند سرمایهگذاری فنی بالاتر است.
کشاورزی بدون زمین؛ محصولی که در هوا شکل میگیرد
رحیمیان معتقد است: یکی از نکات ملموس این سیستم، کنترل دقیق شرایط رشد است. رطوبت محفظه ریشهها همواره در حد ایدهآل نگه داشته میشود و با اسپری مداوم محلول غذایی و آب، ریشهها همیشه فعال و سالم هستند. نماینده پژوهش و فناوری سازمان جهاد کشاورزی استان میگوید: محیط مرطوب میتواند مکان مناسبی برای رشد قارچ و باکتری باشد، اما با استفاده دورهای از محلول هیدروژن پراکسید، این تهدیدات کنترل میشوند. نتیجه نهایی، محصولی سالم، یکنواخت و تجاری است.در این سیستم، هر جریب زمین کوچک میتواند به اندازه دو جریب زمین سنتی محصول بدهد، با مصرف آبی یکسوم و محصولی با کیفیت و قابلیت عرضه مستقیم به بازار.
آیروپونیک؛ مسیر تازه کشاورزی ایران
در این گلخانه، سیبزمینیها بدون تماس با خاک و بدون آسیب به گیاه برداشت میشوند؛ غدههایی هماندازه، سالم و آماده بازار. مصرف آب به ۳۰۰ لیتر در هفته رسیده، در حالی که همین میزان تولید در کشاورزی سنتی به چند برابر این مقدار آب نیاز دارد.تراکم کشت افزایش یافته و محصولی که پیش از این سالی یکبار برداشت میشد، حالا امکان برداشت چندباره در سال را دارد.اینجا زمین کوچک است، اما خروجی بزرگ؛ مدلی که نشان میدهد کشاورزی میتواند هم پربازده باشد، هم کممصرف و هم تجاری. سیبزمینیهایی که در هوا رشد میکنند، فقط یک تجربه آزمایشگاهی نیستند؛ نشانهای از مسیری تازه برای کشاورزی که ناچار است با کمآبی، هزینه بالا و بازار رقابتی کنار بیاید.
07:25 - 1 دی 1404
نظرات کاربران
