با افزایش تنشها میان کاراکاس و واشنگتن، مسئولیت حفاظت از نیکلاس مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا را نیروهای دستگاههای اطلاعاتی کوبا بر عهده گرفتهاند. این درحالی است که آمریکا روز یکشنبه اعلام کرد که سومین نفتکش مرتبط با دولت ونزوئلا را در دریای کارائیب توقیف کرده است.
اکنون روزنامه والاستریت ژورنال گزارش داده است که نیروهای ضدجاسوسی کوبا با تدابیر امنیتی سختگیرانه و بهصورت شبانهروزی، کنار مادورو حضور دارند و حتی افراد حاضر در حلقه نزدیک او از به همراه داشتن موبایل یا هرگونه دستگاه الکترونیکی دیگری منع شدهاند.
این روزنامه به نقل از توماس شانون، دیپلمات پیشین آمریکایی، نوشت: «آنها از نیکلاس مادورو و کسانی که ممکن است بلافاصله پس از او جانشین شوند، بهخوبی مراقبت میکنند. کوباییها بیسروصدا ناپدید نخواهند شد.»
ناظران هشدار میدهند که توقیف نفتکشها میتواند به بحرانی شدید در کوبا منجر شود، زیرا این کشور بهشدت به نفت ونزوئلا وابسته است. در همین حال، کوبا طی هفتههای اخیر و همزمان با انتقادهای تند دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، از دولت مادورو، افزایش حضور نظامی ایالات متحده در منطقه و اعلام محاصره دریایی، حضور امنیتی خود را در ونزوئلا تقویت کرد.
نیروهای آمریکایی پیشتر یک نفتکش حامل بیش از یک میلیون بشکه نفت را که عازم کوبا بود، مصادره کرده بودند. نفتکش بلاوان با پرچم پاناما هم در حالی که برای بارگیری نفت بهسوی ونزوئلا در حرکت بود، توقیف شد.
کارشناسان هشدار میدهند در صورت قطع عرضه نفت، شبکه انرژی کوبا با خطر فروپاشی مواجه خواهد شد و قطعیهای برق در این کشور افزایش مییابد. زیرساختهای انرژی کوبا در وضعیت شکنندهای قرار دارد و این کشور پیش از این نیز با کمبود سوخت و قطعیهای گسترده برق مواجه بوده است. در نتیجه کاهش یا توقف واردات نفت از ونزوئلا میتواند «نقطه شکست» شبکه برق کوبا باشد.
دولت ایالات متحده در هفتههای اخیر دامنه فشارها بر ونزوئلا را گسترش داد و بر مسیرهای صادرات نفت این کشور بهطور ویژه تمرکز کرد. واشنگتن توقیف نفتکشها را نهتنها ابزاری برای فشار اقتصادی بر دولت مادورو، بلکه بخشی از راهبرد بازدارندگی منطقهای میداند؛ راهبردی که هدف آن، قطع منابع مالی دولت کاراکاس و همزمان هشدار به کشورهایی است که با دور زدن تحریمها با ونزوئلا همکاری میکنند. به گفته مقامهای آمریکایی، این اقدامهای «پیامی روشن» برای متحدان مادورو، از جمله کوبا، ارسال میکند.
همکاری امنیتی هاوانا و کاراکاس بیش از دو دهه سابقه دارد و از دوران هوگو چاوز آغاز شده است. این روابط نزدیک به صورت آموزش نیروهای امنیتی، تبادل اطلاعات و نفوذ عمیق در ساختارهای اطلاعاتی ونزوئلا است. به نوشته آسوشیتدپرس، برای کوبا، ونزوئلا صرفا یک متحد سیاسی نیست، بلکه شریان حیاتی تامین انرژی محسوب میشود و به همین دلیل، هرگونه تهدید علیه دولت مادورو، تهدیدی مستقیم علیه ثبات اقتصادی و اجتماعی کوبا تلقی میشود.
اکنون افزایش حضور نظامی آمریکا در دریای کارائیب، نگرانیها را از بروز یک درگیری ناخواسته بالا برده است. تمرکز ناوهای آمریکایی بر رهگیری نفتکشها نیز خطراشتباه محاسباتی طرفین را افزایش میدهد؛ بهویژه در شرایطی که ونزوئلا و متحدانش این اقدامها را «محاصره عملی» توصیف میکنند. سیانان در گزارشی آورده که دولت مادورو در واکنش به این فشارها، بیشازپیش به حمایت امنیتی کوبا و همچنین همکاریهای اطلاعاتی با روسیه و چین متکی شده است.
مادورو که همواره موضعی ضدآمریکایی و روابطی نزدیک با جمهوری اسلامی دارد، از زمان مرگ چاوز در سال ۲۰۱۳، در قدرت است. دولت او با فروپاشی اقتصادی، مهاجرت حدود یکسوم جمعیت و وخامت شدید روابط دیپلماتیک مواجه است و تحریمهای ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سایر کشورها صنعت نفت ونزوئلا را فلج کرده است.
دولت ترامپ بارها اعلام کرده است که مادورو را رئیسجمهوری قانونی ونزوئلا نمیداند. مادورو سال گذشته مدعی پیروزی در انتخاباتی شد که آمریکا و کشورهای غربی آن را «نمایشی» خواندند و ناظران مستقل نیز اعلام کردند برنده قاطع آن مخالفان مادورو بودند.
نیکلاس مادورو و دولتش همواره تمامی اتهامهای مرتبط با قاچاق مواد مخدر را رد میکنند و میگویند ایالات متحده برای دستیابی به کنترل منابع طبیعی وسیع ونزوئلا، از جمله نفت، به دنبال تغییر رژیم در این کشور است.
توقیف کشتیها همراه با تهدیدهای دونالد ترامپ درباره حمله زمینی به خاک ونزوئلا، با هدف قرار دادن شریان اقتصادی کاراکاس، فشار بر این کشور را تشدید کرد؛ فشاری که پیشتر نیز درپی اعمال تحریمهای جدید علیه بخش نفت در اوایل سال جاری بر اقتصاد ونزوئلا وارد شده بود.
