کودکان تهرانی قربانی «آسم» میشوند
به گفته یک متخصص ریه آمار ابتلا به بیماریهای ریوی در کلانشهر تهران بسیار پایین آمده است، به طوری که افراد زیر ۳۰ سال به سرطان ریه و کودکان به آسم مبتلا میشوند.
خلاصه خبر
خبرگزاری فارس _ گروه سلامت: «تهران از ابتدای سال ۱۴۰۴ تا به امروز فقط ۶ روز هوای پاک داشته است.» این آماری است که شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ثبت کرده است.این آمار نشان میدهد که مردم تهران در طول سال محکوم به تنفس هوای آلوده هستند و وارونگی هوا تأثیر زیادی در تشدید آن ندارد.
براساس اعلام وزارت بهداشت سال گذشته ۵۸ هزار ایرانی بخاطر استنشاق هوای آلوده جان خودشان را از دست دادهاند.«مرگ» شاید یکی از بهترین نتایج زندگی در هوای آلوده باشد، زیرا به گفته وزارت بهداشت و متخصصان، ذرات موجود در هوای تهران میتواند در طولانی مدت از دستگاه تنفسی فوقانی عبور کرده و وارد خون و سلولهای بدن شود که عوارض جبران ناپذیری برای شهروندان خواهد داشت.سرطان و ابتلای به بیماری تنفسی در سن کودکی و نوجوانی یکی از عوارض تنفس در هوای آلوده است. بیماریهایی که مبتلا به آنها میتوانند روزی هزار بار بمیرند و زنده شوند.برای بررسی عوارض تنفس و زندگی در هوای آلوده به سراغ سید علی جواد موسوی فوق تخصص ریه رفتهایم و به صورت مفصل به گفتوگو نشستهایم.در ادامه جزئیات این مصاحبه را میخوانید:
براساس اعلام وزارت بهداشت در سال گذشته بیش از ۵۸۰۰۰ نفر در اثر آلودگی هوا فوت کردند، آلودگی هوا با سلامتی انسان چه میکند؟بر اساس برآوردها، حدود ۹۹ درصد از جمعیت جهان بهنوعی در معرض آلودگی هوا قرار دارند. آلودگی هوا از عوامل بسیار مهم مرگومیر در دنیا به شمار میرود؛ بهگونهای که طبق گزارشهای منتشرشده در سالهای گذشته، سالانه در سطح جهان حدود ۷ میلیون نفر به دلیل پیامدهای ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند.از میان این آمار نگرانکننده، حدود ۳۰۰ هزار تا ۴۰۰ هزار نفر را کودکان تشکیل میدهند که هر ساله بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند.
آلودگی هوای تهران در تشدید بیماریهای ریوی و افزایش آمار به ابتلا به آن چه نقشی دارد؟آلودگی هوا قطعاً در ایجاد و تشدید بیماریهای ریوی نقش دارد، اما اینکه این تأثیر دقیقاً چه میزان است، نیازمند انجام مطالعات بسیار گسترده و وسیعی است. همانطور که شما هم اشاره کردید، این عدد بر اساس اعلام وزارتخانه مطرح شده و برای تعیین سهم دقیق آلودگی هوا در بروز بیماریهای ریوی، بررسیهای علمی جامعتری لازم است.
اگر بخواهم بهعنوان یک نظر فردی و بر اساس مشاهدات شخصی صحبت کنم، شاید دقت آماری بالایی نداشته باشد، اما بهطور کلی اگر منظور شما کاهش سن شیوع بیماریهای ریوی باشد، بله، ما بیماریهای ریوی را در افراد جوان هم مشاهده میکنیم. حتی در کودکان نیز بیماریهای ریوی دیده میشود که بیشترین آنها مربوط به آلرژیهای دستگاه تنفسی فوقانی است؛ مانند حساسیتها یا آسم. در دستگاه تنفسی فوقانی بیشتر آلرژیهایی را میبینیم که اصطلاحاً به آن رینیت گفته میشود و در دستگاه تنفسی تحتانی هم بیشتر موارد آسم مشاهده میشود.در مورد شیوع سرطانها نیز باید گفت که به دلیل افزایش مواد محرک موجود در هوا، این عوامل در ایجاد بیماریهای ریوی نقش دارند که آلودگی هوا یکی از آنهاست. ما کاهش سن بروز سرطان را هم مشاهده میکنیم؛ بهطوری که سرطان ریه حتی در افراد ۳۰ ساله و در دهه دوم و سوم زندگی نیز دیده میشود. یکی از دلایل این موضوع میتواند کاهش سن مصرف سیگار باشد و قطعاً آلودگی هوا هم میتواند در بروز این بیماریها نقش داشته باشد.
آقای دکتر، اگر تنفس این آلودگیهای محیطی مانند آلودگی هوا ادامه پیدا کند، در چند سال آینده چه تأثیراتی میتواند بر سلامت افراد داشته باشد؟مهمترین اثر آلودگی هوا بر سلامت انسان، بروز و تشدید بیماریهای ریوی است، اما پیامدهای آن تنها به ریهها محدود نمیشود و دستکم سه ارگان اصلی بدن شامل مغز، قلب و ریه را بهطور مستقیم تحت تأثیر قرار میدهد. آلودگی هوا در مغز میتواند زمینهساز سکتههای مغزی شود، در قلب خطر سکتههای قلبی را افزایش دهد و در ریهها موجب بروز یا تشدید انواع بیماریهای تنفسی گردد.در حوزه بیماریهای ریوی، این اثرات میتوانند بهصورت حاد یا مزمن ظاهر شوند. در حالت حاد، آلودگی هوا بهویژه برای افرادی که از پیش دچار بیماریهای زمینهای ریوی هستند، باعث تشدید بیماری میشود و علائمی مانند تنگی نفس، سرفه، افزایش خلط و خسخس سینه را به دنبال دارد.در برخی موارد، همین تشدیدهای مکرر میتواند باعث شود بیماری زمینهای به شکل مزمن تبدیل شود. اثرات مزمن آلودگی هوا شامل افزایش شیوع سرطان ریه، آسم و برونشیت مزمن در سطح جامعه است و سلامت عمومی را بهطور جدی تهدید میکند.در مورد میکرونایلونها، هنوز پیامدهای بلندمدت آنها بهطور کامل شناخته نشده است، زیرا این ذرات پدیدهای نسبتاً نوظهور محسوب میشوند. با این حال، شواهد علمی موجود نشان میدهد که حتی در کوتاهمدت نیز این ذرات میتوانند نقش مهمی در بروز سکتههای مغزی و قلبی و همچنین ایجاد یا تشدید حساسیتها و بیماریهای ریوی داشته باشند.
آیا آلودگی هوا فقط محدود به فضای بیرون است یا آلودگی هوای داخل منازل هم میتواند مشکلساز باشد؟آلودگی هوا به داخل خانه هم نفوذ میکند و گاهی حتی آلودگی هوای داخل منزل از فضای بیرون بدتر است. اگر شهری مانند تهران را در نظر بگیریم، در فضای بیرون رفتوآمد خودروها عامل اصلی آلودگی است، اما در داخل خانه علاوه بر آلودگی هوای شهری، عوامل دیگری هم وجود دارد؛ مانند پختوپز، مصرف سیگار و مصرف قلیان که هرکدام در ایجاد آلودگی هوای داخل منزل نقش دارند. در اصل میتوان گفت آلودگی هوای بیرون به داخل منزل هم نفوذ میکند. از مجموع ۷ میلیون نفری که در جهان بر اثر آلودگی هوا جان میبازند، نزدیک به ۳ میلیون نفر به دلیل آلودگی هوایِ داخل منزل فوت میشوند. بنابراین آلودگی هوا یکی از علل مهم مرگومیر و همچنین یکی از عوامل اصلی بروز بیماریهای ریوی به شمار میرود. آلودگی هوا قطعاً در بروز بیماریهای ریوی تأثیرگذار است. در سالهای اخیر آمار ابتلا به بیماریهای ریوی زیاد شده است اما نمیتوان بهطور قطعی گفت که این بیماریها فقط ناشی از آلودگی هوا هستند، چرا که بیماریهای ریوی تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارند و آلودگی هوا یکی از این عوامل به شمار میرود.
آقای دکتر، با توجه به اینکه در شرایط فعلی ناچار به رفتوآمد در هوای آلوده هستیم، چه اقداماتی میتوان انجام داد تا از عوارض جانبی آلودگی هوا در امان بمانیم؟به نظر من هر فرد در قبال آلودگی هوا دو نوع مسئولیت دارد. یک مسئولیت فردی است که مربوط به مراقبت از خودمان میشود. اقداماتی که میتوانیم در این زمینه انجام دهیم این است که در زمانهایی که آلودگی هوا وجود دارد، اگر امکانش هست رفتوآمد را کمتر کنیم یا در ساعاتی تردد داشته باشیم که شدت آلودگی کمتر است. همچنین میتوانیم مصرف مایعات را افزایش دهیم و از ورزش کردن در هوای آلوده پرهیز کنیم. اینها اقداماتی است که در قالب حفاظت فردی میتوان انجام داد.مسئولیت دوم، مسئولیت اجتماعی ماست؛ به این معنا که هر فرد باید در کمک به دیگران و همراهی با جامعه نقش فعالی ایفا کند. دولتها و حاکمیتها بهتنهایی قادر نیستند معضل آلودگی هوا را بهطور کامل حل کنند، بنابراین ما بهعنوان اعضای جامعه موظف هستیم در کنار یکدیگر و در تعامل با دولتها، برای کاهش این مشکل تلاش کنیم.برای نمونه، میتوانیم تا حد امکان استفاده از وسایل نقلیه شخصی را کاهش دهیم و بهجای آن از حملونقل عمومی استفاده کنیم. همچنین در مسیرهای کوتاه یا قابلدسترس، دوچرخهسواری گزینه مناسبی است و یکی از اقداماتی به شمار میرود که میتوان در این زمینه انجام داد.
اقدام مهم دیگر، کاهش مصرف سیگار و سایر دخانیات است؛ زیرا این موضوع نقش قابل توجهی در ایجاد آلودگی هوای داخل منازل و محیطهای کاری دارد و سلامت دیگران را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.علاوه بر این، میتوان از سوزاندن هیزم و بهطور کلی مصرف بیرویه سوختهای فسیلی پرهیز کرد؛ برای مثال هنگام حضور در پارکها یا فضاهای سبز از روشنکردن آتش خودداری کنیم. مجموعه این اقدامات میتواند شدت آلودگی هوا را کاهش دهد و میزان آن را کمتر کند. این موارد در مجموع، بخشی از مسئولیتهای اجتماعی ما در قبال آلودگی هوا به شمار میآیند.
آقای دکتر، با توجه به شرایط موجود، آیا میتوان گفت عمده آلودگی هوای شهر ناشی از دود بنزین، کارخانهها، وسایل نقلیه غیراستاندارد و بهویژه تردد موتورسیکلتها در سطح شهر است؟در مجموع بله، بخش قابل توجهی از آلودگی هوا به همین عوامل مربوط میشود و وسایل نقلیه نقش مهمی در ایجاد آلودگی هوا دارند.یکی از عوامل مؤثر در ایجاد آلودگی هوا، اصطکاک وسایل نقلیه با آسفالت است. در اثر اصطکاک لاستیک خودروها با سطح جاده، ذرات بسیار ریزی آزاد میشود که بهصورت میکروذرات وارد هوا میشوند. این ذرات میتوانند از راههای مختلفی مانند پوست، دستگاه گوارش و یا ریه وارد بدن شوند و عوارض و پیامدهایی برای سلامت انسان ایجاد کنند.بنابراین من با شما موافقم که این فاکتورها در ایجاد آلودگی هوا نقش دارند، اما در عین حال انسانها و جوامع نیز میتوانند نقش خود را ایفا کنند. هرچند ممکن است این نقش در نگاه اول کوچک به نظر برسد، اما باید بپذیریم که همین اقدامات هم میتوانند اثرگذار باشند.
با توضیحاتی که ارائه کردید، اینطور به نظر میرسد که مردم عملاً امکان انجام اقدامات خاصی برای جلوگیری از ورود این آلودگی به دستگاه تنفسی خود ندارند و تنها میتوانند آسیبها را تا حدی کاهش دهند، درست است؟واقعیت این است که تغییرات اساسی از سوی افراد بهتنهایی امکانپذیر نیست و اقداماتی که میتوان انجام داد در همین حدی است که مطرح شد. من هم با شما موافقم که علت اصلی ایجاد آلودگی هوا وسایل نقلیه هستند، اما بهعنوان یک فرد، اگر بتوانیم در زمانهایی که آلودگی هوا وجود دارد، رفتوآمد خود را کمتر کنیم، میتوانیم نقش مؤثری در کاهش میزان آلودگی هوا داشته باشیم. بنابراین این مسئولیت اجتماعی نباید فراموش شود و همه ما در قبال آن وظیفه داریم.
16:36 - 1 دی 1404
نظرات کاربران
