حمیده سلیمانی در گفتوگو با ایسنا، با تشریح فرآیند سنجش و آموزش دانشآموزان استثنایی اظهار کرد: آموزشوپرورش استثنایی بر اساس آییننامههای ثبتنام مدارس فعالیت میکند و یکی از وظایف ذاتی آن، سنجش نوآموزان است. هر دانشآموز پیش از ورود به مدرسه باید از نظر سلامت جسمی، بینایی، شنوایی، ساختار قامتی، بهداشت و سطح هوش مورد غربالگری قرار گیرد.
وی افزود: ابزارهای سنجش مورد استفاده، ابزارهای تخصصی سازمان آموزشوپرورش استثنایی کشور هستند و همکاران ما آموزشهای لازم را دیدهاند. بر اساس نتایج این سنجشها و «نقطه برش هوشی» مشخص میشود که کودک باید در مدرسه عادی تحصیل کند یا در مدرسه استثنایی آموزش ببیند.
سلیمانی با بیان اینکه برخی دانشآموزان نیازمند ارزیابیهای تکمیلی هستند، توضیح داد: در مواردی که تشخیص اولیه نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد، کودک با استفاده از سه تا شش ابزار تخصصی و توسط متخصصان، بهصورت چندبعدی ارزیابی میشود تا جایگاه آموزشی او بهطور دقیق مشخص شود.
فرصت چندساله برای پیشرفت
رئیس اداره آموزشوپرورش استثنایی استان البرز گفت: در مواردی که دانشآموز در محدوده مرزی یا پایینتر از نقطه برش هوشی قرار داشته و شرایط مدارس استثنایی را داشته باشد، بهصورت آزمایشی وارد این مدارس میشود و به مدت یک سال بهطور مستمر مورد ارزیابی قرار میگیرد. بر اساس سطح پیشرفت و شرایط، آموزش او ادامه مییابد.
وی تأکید کرد: مدرسه استثنایی محل آموزش است و با مراکز نگهداری بهزیستی کاملاً متفاوت است. دانشآموز در این مدارس باید حداقل تواناییهای اولیه مانند کنترل ادرار و مدفوع را داشته باشد، اما در عین حال نگاه انسانی داریم و چنانچه سطحی از یادگیری در کودک وجود داشته باشد، هیچ دانشآموزی را از حق آموزش محروم نمیکنیم.
سلیمانی با اشاره به ظرفیتهای استان البرز گفت: در حال حاضر ۲۰ مدرسه استثنایی در استان فعال است که یکی از آنها غیردولتی است. همچنین ۱۶ مرکز جامع سنجش، آموزش و توانبخشی وظیفه غربالگری و مداخلات تخصصی را بر عهده دارند.
وی افزود: اگر کودکی هوش طبیعی داشته باشد، اما در برنامه سنجش دیرآموز تشخیص داده شود یا دچار اختلال یادگیری یا بیشفعالی باشد، مداخلات درمانی، توانبخشی و آموزشی از همان مراکز سنجش آغاز میشود و کودک رها نخواهد شد.
مداخله بههنگام از دو سالگی
رئیس اداره آموزشوپرورش استثنایی استان البرز با تأکید بر اهمیت مداخله زودهنگام گفت: ما از دو سالگی میتوانیم خدمات مشاورهای و آموزشی رایگان به خانوادهها ارائه دهیم. متأسفانه برخی خانوادهها به دلیل ناآگاهی، برای کودک خود اقدام نمیکنند و زمانی مراجعه میکنند که سن آموزش بالا رفته و فرصت طلایی یادگیری از دست رفته است.
سلیمانی خاطرنشان کرد: هیچ کودکی که وارد فرآیند سنجش میشود، رها نخواهد شد. کودک مورد ارزیابی تخصصی قرار میگیرد و پس از رسیدن به تشخیص، متناسب با نوع نیاز، وارد فرآیند یادگیری میشود و در مدارس نیز مداخله بههنگام انجام خواهد شد.
وی ادامه داد: ما از دوسالگی از نظر آموزشی اجازه داریم در صورت شناسایی یا معرفی کودک از سوی خانواده، خدمات مشاورهای به والدین ارائه دهیم تا نحوه پذیرش و آموزش کودک استثنایی خود را بیاموزند. برخی والدین به دلیل فقدان آگاهی و هزینههای بالا تصور میکنند کودک به دلیل معلولیت قادر به یادگیری نیست، در حالی که اگر از دوسالگی یا بدو ورود خدمات مشاوره دریافت کند و بهموقع در مسیر آموزش قرار گیرد، فرصت پیشرفت خواهد داشت.
وی بیان کرد: در این راستا با همکاری اداره کل بهزیستی استان، هر سال کودکان معلول بدو ورود مشمول مدرسه شناسایی، ارزیابی و تحت خدمات توانبخشی و آموزشی قرار میگیرند. در سال تحصیلی ۱۴۰۳–۱۴۰۴، ۱۷ کودک بازمانده از تحصیل با این همکاری وارد چرخه آموزش شدند.
سلیمانی در ادامه درباره مدارس استثنایی مناطق محروم گفت: تمام شهرهای استان دارای مدرسه استثنایی هستند. در مناطق کمجمعیت یا روستایی مانند طالقان، کلاسهای ضمیمه در مدارس عادی تشکیل شده و معلمان استثنایی به این دانشآموزان خدمات آموزشی ارائه میدهند.
وی افزود: برای دانشآموزان کمبینا، نابینا یا دارای معلولیت جسمیحرکتی که در مدارس عادی تحصیل میکنند، معلمان رابط تلفیقی اعزام میشوند تا ضمن آموزش، مناسبسازی فضا و ارائه مشاورههای لازم انجام شود.
رئیس اداره آموزشوپرورش استثنایی استان البرز با اشاره به همکاری شهرداریها گفت: برای سومین سال متوالی، شهرداریهای استان بخشی از هزینه ایابوذهاب دانشآموزان استثنایی را تقبل کردهاند که نقش مهمی در جلوگیری از بازماندگی از تحصیل کودکان داشته است.
وی خاطرنشان کرد: استان البرز جزو استانهایی است که بیشترین آمار شناسایی و جلوگیری از بازماندگی از تحصیل کودکان استثنایی را داشته و طی سه سال گذشته، ۹۸ کودک بازمانده از تحصیل به چرخه آموزش بازگردانده شدهاند.
وی همچنین از توسعه مقطع متوسطه دوم حرفهای خبر داد و گفت: امسال برای دختران و پسران، رشتههای مهارتمحور مانند خیاطی، آشپزی، کابینتسازی و کمککار اداری راهاندازی شده است تا دانشآموزان پس از پایان ابتدایی و متوسطه اول، مسیر آموزش خود را ادامه دهند.
چالش اصلی خانوادهها؛ هزینههای درمان
سلیمانی با اشاره به مشکلات خانوادههای دارای فرزند استثنایی گفت: مهمترین چالش این خانوادهها، هزینههای بالای درمان، دارو و توانبخشی است. این خانوادهها نیازمند حمایت بیمهای، روانی، اجتماعی و اقتصادی هستند و تفاهمنامهای با هلالاحمر منعقد شده که بیش از ۲۰۰ دانشآموز را تحت پوشش خدمات توانبخشی این نهاد قرار داده است.
وی تأکید کرد: آموزشوپرورش تنها نهاد پاسخگو نیست، اما تمام تلاش خود را کردهایم تا هیچ کودک واجد شرایطی از حق آموزش محروم نماند.
انتهای پیام
