به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در شانزدهمین کنفرانس بینالمللی فناوری اطلاعات و دانش (IKT ۲۰۲۵) که امروز در دانشگاه امیرکبیر برگزار شد، با تأکید بر ضرورت سیاستگذاری مبتنی بر علم و داده، اظهار کرد: آنچه در طول سالهای گذشته کمک کرده کشور با وجود فشارهای متعدد پابرجا بماند، نگرشی بوده که به دانش و علم وجود داشته است و هرجا با خروجی نامطلوب مواجه شدهایم، ناشی از آن بوده که رفتارها مبتنی بر علم درست شکل نگرفته است.
سیاستگذاری علمی؛ مسیر کاشت آینده کشور
بنابر روایت ایسنا، وی با بیان اینکه سالهاست در حوزه سیاستگذاری، تأکید بر سیاستگذاری مبتنی بر دانش، علم و در نگرشهای جدیدتر مبتنی بر داده است، افزود: پیشرفت کشور در حوزههایی مانند علوم همگرا، نتیجه سیاستگذاری درست بوده است. سیاستگذاری به ما نشان میدهد چه میکاریم؛ آیا درخت گردو میکاریم یا صرفاً حرف میزنیم.
دانشگاهها، نهاد اصلی علم در نگاه دولت
این مقام مسئول با اشاره به جایگاه دانشگاهها تصریح کرد: توجه به دانشگاهها بهعنوان نهاد اصلی تولید علم، یکی از موضوعات جدی دولت است. وقتی گفته میشود دولت دوم تشکیل میدهیم، من این موضوع را کاملاً جدی میگیرم و از آن خوشحالم، چراکه معتقدیم نگاه پزشکیان نیز مبتنی بر علم است و بدون نگاه علمی نمیتوان مسائل کشور را حل کرد.
مهاجرانی با بیان اینکه کشور با مسائل متعدد، جدی و پیچیدهای مواجه است، اظهار کرد: همین پیچیدگیها ما را ملزم میکند که با اتکا و ارتفاع علم حرکت کنیم. علم در موضوعاتی مانند ناترازی برق، ناترازی آب، مسائل بودجهای و فشارهای جهانی راهگشاست و به ما میآموزد چگونه باید رفتار کنیم. رویکرد و تصمیمگیری مبتنی بر داده، امروز بیش از هر زمان دیگری به کمک ما میآید.
هوش مصنوعی و پیوند دیسیپلینهای علمی
وی با اشاره به نقش هوش مصنوعی گفت: امروز موضوعاتی مانند هوش مصنوعی باعث شده نگاه ما از دیسیپلینهای کاملاً مجزا عبور کند. بسیاری از رشتهها امروز به هم مرتبط هستند و رویکردهای بینرشتهای و فرارشتهای در همه دانشگاههای دنیا به رسمیت شناخته شده و در کشور ما نیز همینگونه است.
سخنگوی دولت با تشریح سیر تاریخی این حوزه بیان کرد: از دهه ۱۹۵۰ که دادهپردازی وارد دانشگاهها و سپس اقتصاد شد و از بدنه نظامی جدا شد، تا شکلگیری سیستمهای پردازش، سیستمهای اطلاعات مدیریت، سیستمهای پشتیبان تصمیم، سیستمهای دانشمحور و اکسپرت سیستمها، همه اینها امروز با کمک هوش مصنوعی تقویت شدهاند و در همه حوزهها قابل استفاده هستند.
وی افزود: باید تفاوت میان BI و AI بهدرستی درک شود، چراکه لغزش واژگانی در این حوزه رایج است. دانشگاه جای چنین خطاهایی نیست و ما نسبت به این موضوع وقوف داریم. تمیز دادن این مفاهیم و وارد کردن آنها به سیستمهای سیاستگذار و تصمیمساز، موضوعی بسیار مهم است.
مهاجرانی با اشاره به اقدامات دولت گفت: ستاد هوش مصنوعی ذیل معاونت اول ریاستجمهوری مدتهاست بهصورت جدی فعالیت میکند و با دبیری معاونت علمی ریاستجمهوری، تقسیم کار ملی در این حوزه انجام شده است. بر اساس تصمیم دولت، هر وزارتخانه باید یک دستیار هوش مصنوعی داشته باشد که طراحی آن به دانشگاههای دارای ظرفیت سپرده شده است.
سپردن پروژههای ملی به دانشگاهها
وی ادامه داد: برای نمونه، طراحی دستیار هوش مصنوعی وزارت راه و شهرسازی به دانشگاه صنعتی امیرکبیر سپرده شده است، چراکه معتقدیم ظرفیت دانشی دانشگاهها متعلق به کل کشور است و باید در حل مسائل نقشآفرین باشد.
بحران آب و نگاه دوباره به دانشگاه
سخنگوی دولت با اشاره به ناترازی آب گفت: امروز در حوزه آب که یکی از ناترازیهای جدی کشور است و ششمین سال خشکسالی را پشت سر گذاشتهایم، همچنان نگاه ما به دانشگاههاست. با وجود بارشهای مقطعی شدید که در مدت کوتاه معادل بارش یکساله رخ میدهد، به دلیل مشکلات در سیستمهای جمعآوری آبهای سطحی، امکان بهرهبرداری مناسب وجود ندارد و اینجاست که نقش علم و دانشگاه بیش از پیش اهمیت پیدا میکند.
سخنگوی دولت، با تأکید دوباره بر نقش دانشگاهها در حل مسائل کشور، گفت: همچنان معتقدیم جایی که باید برای کشور راهحل تولید کند، دانشگاهها هستند و یقین داریم راهحلها باید توسط جوانان ما ساخته شود. این مسیر زمانی محقق میشود که دانشگاهها در تماس مستقیم با نظام مسائل واقعی کشور قرار بگیرند.
دانشگاه؛ خاستگاه تولید راهحلهای ملی
وی با بیان اینکه ارتباط دانشگاه با مسائل عینی کشور یک ضرورت است، افزود: ما آمادگی داریم مسائل کشور را با جامعه دانشگاهی و دانشجویی به اشتراک بگذاریم، پاسخها و راهکارهای آنان را بشنویم و پس از بررسی، از این ایدهها در فرآیند تصمیمسازی و اجرا استفاده کنیم.
مهاجرانی با اشاره به ماهیت فناوریها تصریح کرد: همه فناوریها ساخته دست انسان هستند و باید بسیار مراقب باشیم که در فرآیند توسعه آنها، ارزشهای انسانی و اخلاقی نادیده گرفته نشود. اگر مراقبت نکنیم، ممکن است انسان بهتدریج به برده ابزارهایی تبدیل شود که خودش آنها را ساخته است.
وی ادامه داد: بسیاری از ما، ناخواسته برده ماشین، خانه یا سایر ابزارهای زندگی شدهایم. این مسائل به دلیل جذابیتهایی است که دارند و میتواند منجر به لغزشهای ذهنی شود؛ لغزشهایی که برای همه انسانها ممکن است رخ دهد، هرچند جامعه دانشگاهی معمولاً از فرهیختگی لازم برای پرهیز از این دامها برخوردار است.
سخنگوی دولت با اشاره به اهمیت خدمت ماندگار بیان کرد: انسانها میروند، اما رد پای خدمت آنها باقی میماند. مهم این است که به گونهای کار کنیم که آثار مثبت کارهایمان باقی بماند و منشأ اثر برای نسلهای بعدی باشد.
مهاجرانی با هشدار نسبت به آسیبهای فکری و فرهنگی گفت: باید مراقب باشیم در این دنیای پرتلاطم، آلودگیهای فکری و ذهنی به زیبایی ذهن انسان آسیب نزند و بر سر ارزشهای اصیل انسانی و کرامتهای اخلاقی بایستیم، نه بر سر موضوعات صرفاً مادی.
وی در پایان با تأکید بر هویت ملی و ارزشی تصریح کرد: ما عاشق ایران، عاشق مردم و عاشق ارزشهای انسانی مکتب اسلام هستیم و امیدوارم جای خداوند در دل تکتک ما برقرار باشد.
۲۹۲۱۸
