بخت به تالاب بختگان رو کرد
پس از بارشهای اخیر، تالاب بختگان شاهد بهبود نسبی وضعیت آبی است و آبگیری بخشهایی از این پهنه طبیعی، شرایط زیستمحیطی منطقه را نسبت به دوره خشکی گذشته تا حدی بهتر کرده است.
خلاصه خبر
گروه اجتماعی خبرگزاری فارس، تصاویر ماهوارهای نشان میدهند که پس از بارشهای اخیر، وضعیت تالاب بختگان بهبود یافته و بخشهایی از آن آبگیری شده است. بختگان در فاصله حدود ۱۳۰ تا ۲۲۰ کیلومتری شرق شیراز، در گسترهای به طول ۱۲۰ کیلومتر و در میان شهرستانهای نیریز، استهبان، بختگان، خرامه و ارسنجان قرار داشت. مساحت این تالاب بیش از ۸۵ هزار هکتار برآورد میشد و برای پایداری اکولوژیک خود، به حدود یک میلیارد مترمکعب حقآبه سالانه نیاز داشت.این پهنه آبی، نه فقط یک دریاچه، بلکه قلب تپنده زیستمحیطی منطقه بود؛ قلبی که با رودخانه کُر و شاخههایش میتپید و حیات را به دشتها، مزارع و زیستگاههای پیرامون میرساند.در گذشته، بختگان پناهگاه امن هزاران پرنده مهاجر بود؛ پرندگانی که هر سال از سرزمینهای سردسیر روسیه و دشتهای سیبری، مسیرهای طولانی را طی میکردند تا زمستان را در آرامش این دریاچه سپری کنند. فلامینگوها با بالهای صورتی، درناها با گامهای آرام، کبوترهای دریایی، آبچلیکها، مرغابیها و غازها، بخشی از تنوع زیستی کمنظیری بودند که بختگان را به یکی از مهمترین زیستگاههای پرندگان مهاجر در ایران بدل کرده بود. حضور این پرندگان، نهتنها نشانه سلامت اکوسیستم تالاب، بلکه عاملی برای پویایی زنجیره غذایی، کنترل آفات و غنای زیستی منطقه به شمار میرفت.
اما این چرخه طبیعی، از دهههای گذشته بهتدریج دچار اختلال شد. نقطه عطف این تغییر، ساخت سد درودزن در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی بود؛ سدی که اگرچه با هدف تأمین آب کشاورزی و شرب ساخته شد، اما بهطور مستقیم ورودی آب رودخانه کُر به دریاچه بختگان را کاهش داد. این آغاز مسیری بود که در سالهای بعد، با احداث سد سیوند بر روی رودخانه سیوند در تنگه بلاغی و سپس ساخت سد ملاصدرا در تنگ براق و در بالادست سد درودزن، ادامه یافت. با این پروژهها، نهتنها جریانهای دائمی، بلکه حتی سیلابهای فصلی نیز دیگر به بختگان نرسیدند و شریانهای حیاتی دریاچه یکی پس از دیگری مسدود شدند.نتیجه این مداخلات، خشکیدگی تدریجی دریاچه بود؛ خشکیدگیای که پیامدهای آن فراتر از کاهش سطح آب یا از بین رفتن یک جاذبه طبیعی است. با خشک شدن بستر تالاب، لایههای نمکی نمایان شد و زمین سفیدپوشی شکل گرفت که بهجای جذب گرما، نور خورشید را بازتاب میدهد. به گفته علیاکبر صفایی، این افزایش بازتاب نور باعث بالا رفتن دمای سطح زمین و کاهش صعود هوای مرطوب میشود؛ فرآیندی که در نهایت به کاهش بارشهای محلی، تشدید بیابانزایی و افت شدید تابآوری اکوسیستم منطقه میانجامد.
22:05 - 2 دی 1404
نظرات کاربران
