اگر یکی از اولویتهایتان مراقبت از قلبتان است، احتمالا میدانید که باید با نمک محتاطانه برخورد کنید. به گفته انجمن قلب آمریکا، بیشتر آمریکاییها بسیار بیشتر از حد سالم، سدیم مصرف میکنند.
نکته فریبنده درباره نمک این است که بسیار بیش از آنچه تصور میکنیم در انواع غذاها پنهان است. شاید هنگام آشپزی حواستان به نمکدان باشد، اما آمار انجمن قلب آمریکا نشان میدهد بیش از ۷۰ درصد سدیمی که مردم آمریکا دریافت میکنند، نه از غذاهای خانگی، که از غذاهای بستهبندیشده و رستورانی است.
وبسایت پرید مینویسد که نمک تنها متهم ماجرا نیست. یک ماده آشنای دیگر هم هست که اگر بیحساب مصرف شود سبب بالا رفتن سطح فشار خون میشود: کره. درست مانند نمک، بسیاری بهراحتی کره را به غذا میافزایند و بسیاری از غذاهای رستورانی هم با کره پخته میشوند.
کره و فشار خون؛ ارتباطی که معمولا نادیده گرفته میشود
دکتر سم ستاره، متخصص قلب در مرکز قلب و عروق بورلیهیلز، میگوید گه دلیل اصلی تاثیر منفی کره بر فشار خون و سلامت قلب میزان بالای چربی اشباع آن است. او میگوید: «چربیهای اشباع با افزایش فشار خون مرتبطاند، بهویژه وقتی به مقدار زیاد مصرف شوند.» به گفته او، رژیم غذایی پرچرب باعث تجمع چربی در سلولها میشود و وقتی سلولها بیش از حد چرب شوند، میزان نیتریکاکسید، که مادهای حیاتی برای گشاد شدن رگها در بدن است، کاهش مییابد. همزمان مسیرهای التهابی فعال و شریانها سفت میشوند و در پی آن فشار خون افزایش مییابد.
دکتر ستاره تاکید میکند که اثر چربیهای اشباع بر فشار خون کاملا متفاوت از چربیهای غیراشباع است. در واقع، پژوهشهای علمی نشان دادهاند اگر غذاهای سرشار از چربی اشباع را جایگزین منابع چربی غیراشباع کنیم، فشار خون پایین میآید.
تاثیرات کره فوری نیست، اما ماندگار است
اگر به شکل منظم غذاهای پرکره میخورید، احتمالا بلافاصله تغییری در فشار خونتان احساس نمیکنید، اما در درازمدت تاثیر آن را خواهید دید. دکتر ستاره میگوید: «کره باعث افزایش ناگهانی فشار خون نمیشود، اما مصرف مداوم چربی اشباع در طول زمان به سفتی شریانها، اختلال عملکرد عروق و افزایش خطر بیماریهای قلبیعروقی منجر میشود.» اگر کره نمکدار باشد، اوضاع وخیمتر هم میشود. او توضیح میدهد: «کره نمکدار، سدیم را به غذایی میافزاید که خودش سرشار از چربی اشباع است؛ ترکیبی دوگانه که فشار خون را بالا میبرد.»
برای افرادی که فشار خون بالا دارند یا به نمک حساساند، حتی مقادیر متوسط سدیم هم فشار خون را افزایش میدهد. از آنجا که انجمن قلب آمریکا و کالج قلب آمریکا توصیه میکنند مصرف سدیم روزانه بین ۱.۵ تا ۲ گرم محدود شود، کره نمکدار میتواند به میزان معناداری بار سدیم روزانه را بالا ببرد، بهویژه وقتی با غذاهای فراوریشده و رستورانی ترکیب شود.
چه جایگرینی مناسب است؟
واضح است که مصرف زیاد کره به نفع فشار خون نیست. اما «زیاد» دقیقا یعنی چقدر؟ دکتر ستاره میگوید برخلاف نمک، عدد قطعی و کلی برای کره وجود ندارد، اما پیشنهاد میکند مصرف روزانه آن به ۵ تا ۷ گرم محدود شود، یعنی حدود ۱ تا ۱.۵ قاشق چایخوری. او توضیح میدهد: «واکنش بدن افراد به چربی اشباع بسته به سن، وزن، ژنتیک، میزان مصرف نمک و الگوی کلی تغذیه متفاوت است. یک راهنمای عملی این است که کل چربی اشباع کمتر از ۶ درصد کالری روزانه باشد و کره فقط گاهی استفاده شود، نه به عنوان چربی اصلی آشپزی.»
پس چه چیزی را میتوان جایگزین کره کرد که به جای آسیب زدن به قلب به آن کمک کند؟ دکتر ستاره میگوید روغنهای گیاهی بهترین انتخاباند، ازجمله روغن زیتون فرابکر، کانولا و سویا. این روغنها از چربیهای غیراشباع سرشارند و برای سلامت قلب بسیار مفیدند. او میافزاید: «مطالعات نشان دادهاند اگر به جای تنها ۱۵ گرم کره، یعنی حدود یک قاشق غذاخوری، روغنهای گیاهی مصرف کنیم، چربی خون بهبود و حتی خطر مرگومیر کلی کاهش مییابد.»
برای پختوپز، روغن زیتون و روغن آووکادو گزینههای خوبیاند. در شیرینیپزی هم میتوان به جای بخشی از کره از ماست یا پوره میوههایی مثل سس سیب استفاده کرد، بدون اینکه به بافت و میزان رطوبت آسیب برسد.
