میانبُر تهران–مسکو، آمریکا را حساس کرد
تجاری شدن کریدور بینالمللی شمال–جنوب فقط یک خبر حملونقلی نیست؛ مسیری که میتواند روسیه را از بنبست مسیرهای دریایی دور بزند و ایران را به چهارراه ترانزیت اوراسیا تبدیل کند، حالا آنقدر مهم شده که واشنگتن رسماً میگوید تحولاتش را «با دقت» رصد میکند.
خلاصه خبر
گروه اقتصادی خبرگزاری فارس؛ فعال شدن کریدور بینالمللی حملونقل شمال–جنوب (INSTC) بار دیگر نام ایران را به عنوان یک بازیگر کلیدی در نقشه ترانزیت اوراسیا برجسته کرده است؛ مسیری که فراتر از یک پروژه زیرساختی، به «گذرگاه راهبردی» برای اتصال اروپا و روسیه به جنوب آسیا و هند تبدیل میشود. گزارش تحلیلی نشریه آمریکایی «نیوزویک» نشان میدهد این کریدور اکنون به یکی از اولویتهای تهران و مسکو بدل شده و همزمان نگرانی ایالات متحده را نیز برانگیخته است.به روایت این گزارش، کریدور شمال–جنوب یک شبکه چندوجهی است که بخشهای ریلی، جادهای و دریایی را به هم پیوند میدهد و شمال اروپا را از مسیر روسیه، آسیای مرکزی و ایران به جنوب آسیا متصل میکند. اهمیت این مسیر زمانی پررنگتر میشود که روسیه، در پی جنگ اوکراین و تحریمهای غرب، با محدودیتهای روزافزون در مسیرهای سنتی حملونقل مواجه شده و به دنبال راههای جایگزین برای تجارت خارجی خود است.بر اساس گزارش نیوزویک، بخش قابل توجهی از صادرات روسیه تا پیش از این از مسیرهایی مانند دریای سیاه، کانال سوئز و دریای سرخ انجام میشد؛ مسیرهایی که هم طولانیتر و پرهزینهتر هستند و هم در برابر بحرانهای ژئوپلیتیکی آسیبپذیرند.
در مقابل، کریدور شمال–جنوب یک «راهِ میانبُر» ارائه میدهد: انتقال محمولهها از طریق شبکه ریلی به جمهوری آذربایجان، عبور از شمال ایران و رسیدن به بنادر جنوبی از جمله بندرعباس؛ سپس ارسال کالا به هند و سایر بازارهای جنوب آسیا.در این میان، راهآهن رشت–آستارا به عنوان حلقه مفقوده کریدور، نقش تعیینکنندهای دارد. این مسیر ریلی ۱۶۲.۵ کیلومتری قرار است اتصال پیوسته شبکه ریلی روسیه و قفقاز به شبکه ریلی ایران و در نهایت به آبهای آزاد را ممکن کند؛ موضوعی که عملاً زمان و هزینه ترانزیت را کاهش میدهد و مسیر را برای جریان پایدارتر بار هموار میسازد.اهمیت این پروژه به اندازهای توصیف شده که بنا بر گزارش، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، در گفتوگوی مستقیم با مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، به طور مشخص درباره آخرین وضعیت اجرای راهآهن رشت–آستارا پرسوجو کرده است. همچنین رئیسجمهور ایران از پیگیری هفتگی این پروژه خبر داده؛ نشانهای از آنکه تکمیل این حلقه، از سطح یک پروژه عمرانی صرف فراتر رفته و به موضوعی راهبردی تبدیل شده است.کارشناسان معتقدند که برای ایران، کریدور شمال–جنوب «فقط ترانزیت» نیست؛ بلکه ابزاری برای تبدیل جغرافیا به قدرت اقتصادی و سیاسی است: درآمد ارزی پایدار، افزایش نقش ایران در زنجیره لجستیک منطقه و تقویت نفوذ در شبکه حملونقل اوراسیا.
همین ابعاد راهبردی باعث شده واکنش واشنگتن نیز آشکار شود. مقامهای آمریکایی اعلام کردهاند که تحولات این کریدور را زیر نظر دارند و نسبت به افزایش نقش ایران در آن ابراز نگرانی کردهاند؛ زیرا این مسیر میتواند بخشی از فشار تحریمها را کماثر کند و موازنه نفوذ در منطقه را تغییر دهد.در جمعبندی گزارش نیوزویک آمده است که کریدور شمال–جنوب در افق بلندمدت میتواند به مسیرهای شرق–غرب متصل به چین و اروپا نیز گره بخورد و یک شبکه یکپارچه حملونقل اوراسیایی بسازد؛ شبکهای که اگر تثبیت شود، نهتنها مسیرهای تجاری را جابهجا میکند، بلکه به یکی از پروندههای حساس غرب در مواجهه با ایران و روسیه تبدیل خواهد شد.#کریدور_شمال_جنوب#روسیه#آذربایجان#آمریکا #اقتصاد_غیرنفتی
22:47 - 2 دی 1404
نظرات کاربران
