بازار فولاد در شرایطی قرار گرفته که همزمان با افزایش هزینههای تولید، نشانههای روشنی از کاهش معاملات و افت عرضه در بورس کالا مشاهده میشود. براساس ابلاغ شرکت مدیریت شبکه برق ایران، فولادسازان از ابتدای دیماه موظف به کاهش ۴۰ درصدی مصرف برق شدهاند، این در حالی است که محدودیت گاز نیز تا سقف ۵۰ درصد همچنان اعمال میشود. تداوم این محدودیتهای انرژی، عملا تولید را با اختلال مواجه کرده و بر حجم عرضه محصولات فولادی در بازار و بورس کالا اثر منفی گذاشته است.
علاوهبر فشارهای تولید، انتشار اخبار غیررسمی درباره حذف ارز از تالار اول و انتقال آن به تالار دوم، فضای بازار را متشنجتر کرده است. هرچند این موضوع هنوز از سوی مراجع رسمی تایید نشده، اما گفته میشود ریشه آن به سیاستهای جدید دولت در بودجه ۱۴۰۵ و اصلاح فرمول قیمتگذاری خوراک گاز صنایع پتروشیمی و فولادی برمیگردد. تغییر فرمولی که تاکنون بخشی از آن مبتنی بر قیمتهای اروپایی بوده، میتواند هزینهها را واقعیتر کند. هرچند مشخص نیست این تغییر به کاهش یا افزایش بهای تمامشده منجر شود. همچنین زمزمههایی درباره حذف بهره مالکانه معادن و برخی تخفیفات صنایع فولادی مطرح است که در مقابل، امکان عرضه کامل ارز صادراتی در تالار دوم را فراهم میکند.
صرفنظر از تحقق یا عدم تحقق این سیاستها، انتظارات تورمی در بازار فولاد تشدید شده است. با نزدیک شدن به ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۵ و همزمانی آن با موضوعاتی همچون افزایش دستمزد و رشد کرایه حمل، فشار هزینهای بر صنعت فولاد در سهماهه پایانی سال افزایش خواهد یافت. نتیجه طبیعی این روند، رشد قیمت محصولات فولادی و کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان است. در چنین شرایطی، معاملات بورس کالا با کاهش تقاضای واقعی و افزایش عرضههای مطالباتی مواجه شده و شکاف قیمتی میان بورس و بازار آزاد، بهویژه به دلیل کمبود نقدینگی، عمیقتر شده است. اگرچه عقبنشینی قیمتی برای فولاد مورد انتظار نیست، اما تداوم گرانی میتواند به کوچکتر شدن بازار و رکود بیشتر معاملات منجر شود.
رشد قیمتها در سایه افت تقاضا
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس کالای ایران در بازه زمانی ۲۹ آذر تا سوم دیماه نشان میدهد این بازار روز یکشنبه ۳۰ آذرماه میزبان عرضه ۵۱ هزار تن آهن اسفنجی بود که باتوجه به ثبت تقاضای ۱.۱ برابری نسبت به عرضه، ۵۱ درصد از عرضهها مورد معامله قرار گرفت. قیمت میانگین موزون هر کیلوگرم آهن اسفنجی در معاملات اخیر نسبت به هفته گذشته ۰.۵ درصد کاهش داشت و به ۱۸ هزار و ۷۴۱ تومان بهازای هر کیلوگرم رسید. قیمت میانگین موزون معاملات آهن اسفنجی در هفته گذشته ۱۸ هزار و ۸۳۷ تومان بهازای هر کیلوگرم بود.
همچنین بررسی بازار فیزیکی بورس کالای ایران طی هفته نخست دی ماه نشان میدهد که نسبت حجم معاملات به عرضه شمش از ۱۰۰ درصد در هفته گذشته به ۶۴.۵ درصد کاهش داشته است. بررسیها نشان میدهد که حجم عرضه این محصول میانی زنجیره فولاد در روز یکم دیماه ۱۴۰۴ نسبت به هفته گذشته رشد ۱۱ درصدی داشته است. بررسی معاملات نشان میدهد بورس کالای ایران میزبان عرضه ۱۹۲ هزار و ۲۰۵ تن شمش بود که با توجه به ثبت تقاضای ۱.۶ برابری نسبت به عرضه ۶۴.۵ درصد از عرضهها مورد معامله قرار گرفت. قیمت میانگین موزون شمش در معاملات روز اول دیماه ۳۶ هزار و ۳۸۴ تومان بهازای هر کیلوگرم بود و قیمت پایه تعیین شده برای عرضههای شمش در بازه ۳۳ هزار تا ۳۵ هزار و ۲۱۰ تومان بهازای هر کیلوگرم تعیین شد و میانگین قیمت پایه برای این محصول نیز ۳۴ هزار و ۱۰۰ تومان بهازای هر کیلوگرم گزارش شد که نسبت به هفته گذشته رشد ۴ درصدی را بهثبت رسانده است. همچنین بررسی رینگ فیزیکی نشان میدهد که میزان معاملات در روز مورد بررسی نسبت به هفته گذشته کاهش ۳۷درصدی داشته است.
همچنین بررسی معاملات رینگ فیزیکی در روز سوم دیماه نشان میدهد این بازار میزبان ۱۱۴ هزار و ۱۲۲ تن انواع میلگرد بود که با تقاضای ۱۰۱ هزار و ۹۲۱ تنی مواجه شد و در نهایت و با احتساب معاملات مچینگ در مجموع ۴۴ هزار و ۱۷۲ تن انواع میلگرد مورد معامله قرار گرفت. مقایسه آمار بازار فیزیکی میلگرد دو هفته متوالی نشان میدهد که حجم عرضه ۳۰ درصد افزایش داشته و میزان معاملات نیز ۶۹ درصد کاهش را به ثبت رسانده است. میانگین قیمت پایه میلگرد در معاملات روز سوم دیماه ۳۹ هزار و ۸۶۶ تومان بهازای هر کیلوگرم تعیین شد که نسبت به هفته گذشته ۹ درصد رشد نشان میدهد.
ضعف تقاضای خرید نقدی میلگرد
وضعیت معاملات میلگرد در بازار فیزیکی در روز سوم دیماه نشان میدهد که رونق و پویایی در این رینگ وجود ندارد. بررسی جریان معاملات نشان میدهد نقدینگی موثر در این بخش از بازار بهطور محسوسی کاهش یافته و همین موضوع سبب شده معاملات نقدی با استقبال ضعیفی مواجه شوند. در مقابل، معاملات اعتباری کماکان مورد توجه فعالان بازار قرار دارد، بهطوریکه خریداران برای دسترسی به این نوع معاملات رقابت قابلتوجهی از خود نشان میدهند. از سوی دیگر، بخشی از عرضههای میلگرد با قیمتهای بیشتر از سطح تعادلی بازار ارائه شد که همین عامل، بیمیلی خریداران به معاملات نقدی را تشدید کرد.
پیام معاملات روز چهارشنبه در بورس کالا نیز موید این نکته بود که بازار همراهی لازم با افزایش قیمتهای اعلامی در بورس را نداشته و در برابر رشد قیمت مقاومت نشان داده است. با این وجود، برای ارزیابی دقیقتر روند آتی بازار میلگرد، باید منتظر نتایج عرضه و معاملات شمش بلوم در هفته آینده بود. چراکه این معاملات میتواند تصویر شفافتری از سمتوسوی قیمتها و میزان تقاضای واقعی ارائه دهد. براساس گزارش برخی کارگزاریها، کمتر ۴۰ درصد از حجم عرضه میلگرد در بورس کالا معامله شده که بدیهی است بخش عمده این میزان نیز به معاملات اعتباری اختصاص داشته است، موضوعی که بار دیگر ضعف معاملات نقدی را برجسته میکند.
