آیا میدانستید چتجیپیتی را یک بنیاد خیریه ساخته است؟!
سازمانی که با شعار نجات بشریت و توسعه هوش مصنوعی برای همگان متولد شد، اکنون در چرخشی تاریخی به یک غول تجاری تبدیل شده است که میان آرمانهای اخلاقی و وسوسه سودآوری بیکران دست و پا میزند.
خلاصه خبر
گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس - در سال ۲۰۱۵ میلادی، سازمانی به نام اوپن ای آی در قلب سیلیکون ولی متولد شد که هدف اصلی آن توسعه هوش مصنوعی عمومی به نفع تمام بشریت بود.این سازمان در ابتدا به عنوان یک بنیاد غیرانتفاعی ثبت شد تا اطمینان حاصل شود که پیشرفتهای علمی تحت تأثیر منافع مالی قرار نمیگیرند.بنیانگذاران این مجموعه بر این باور بودند که این فناوری نباید در انحصار قدرتهای بزرگ باقی بماند و باید به صورت مسئولانه در دسترس همگان باشد. این وعده ساده در واقع منشور اخلاقی مؤسسان بود که میخواستند بدون نیاز به بازگشت سرمایه، مرزهای دانش را در جهت خیر عمومی جابهجا کنند.با این حال، پیش از آنکه این مأموریت بشردوستانه به ثمر برسد، واقعیتهای سخت دنیای فناوری خود را به این سازمان تحمیل کرد.توسعه مدلهای پیشرفته هوش مصنوعی به منابع محاسباتی عظیم، سرمایههای هنگفت و مشارکتهای پیچیده نیاز داشت که از توان یک بنیاد خیریه ساده خارج بود.همین نیاز مبرم به منابع مالی، آرمانهای اولیه را تحت فشار شدید قرار داد و مدیران را با یک چالش بنیادین روبرو ساخت. آنها باید میان وفاداری به مأموریت غیرانتفاعی و پذیرش واقعیتهای اقتصادی که برای بقا ضروری بود، یکی را به عنوان مسیر اصلی انتخاب میکردند.
تغییر ساختار در سال ۲۰۱۹ نبرد سود را کلید زد
فقط ۴ سال پس از تأسیس، اوپن ای آی تصمیم گرفت برای اولین بار در ساختار مدیریتی خود بازنگری کلی انجام دهد و یک واحد انتفاعی ایجاد کند. هدف از این اقدام جذب سرمایههای کلان برای توسعه مدلهای بزرگ زبان بود که هزینههای نگهداری و آموزش آنها به میلیاردها دلار میرسید.ساختار جدید که سود محدود نامیده میشد، به سرمایهگذاران اجازه میداد در ازای تأمین منابع، سود اقتصادی دریافت کنند اما برای این بازده سقف مشخصی تعیین شده بود.این راهکار ابداع شد تا کنترل مأموریت اصلی همچنان در دست بنیاد غیرانتفاعی باقی بماند و از انحراف کامل جلوگیری شود.این نخستین برخورد جدی میان اهداف بشردوستانه و نیازهای واقعی اقتصادی در تاریخ این شرکت به شمار میآمد که مسیر آینده را تغییر داد. این ساختار ترکیبی از همان ابتدا بازتابدهنده کشاکش میان یک آرمانگرایی رویایی و مسیر عملیاتی سختی بود که پول و محاسبات عظیم را طلب میکرد.منتقدان در آن زمان هشدار دادند که ورود پول به رگهای این سازمان میتواند به تدریج اولویتهای اخلاقی را به حاشیه براند.با این حال، مدیران اصرار داشتند که بدون این منابع مالی، رسیدن به هوش مصنوعی عمومی و رقابت با غولهای دیگر فناوری عملاً ناممکن خواهد بود.
مشارکت با مایکروسافت قدرت محاسباتی را تضمین کرد
در همان سال ۲۰۱۹ میلادی، اوپن ای آی یک شریک راهبردی بسیار قدرتمند به نام مایکروسافت یافت که معادلات قدرت را به کلی تغییر داد.این غول دنیای فناوری نه تنها میلیاردها دلار سرمایهگذاری کرد، بلکه ابرکامپیوترها و خدمات ابری خود را نیز در اختیار این سازمان گذاشت.همکاری با مایکروسافت به نقطه عطفی تبدیل شد که به اوپن ای آی امکان داد مدلهایی را توسعه دهد که اجرای آنها برای سایر رقبا غیرممکن بود. این رابطه استراتژیک در عمل به عنوان نیروی محرک اصلی برای تجاریسازی فعالیتهای تحقیقاتی این شرکت عمل کرد و آنها را به بازار نزدیکتر نمود.این سطح از همکاری و وابستگی به زیرساختهای یک شرکت خصوصی، گامی بزرگ به سمت عمومی شدن محصولاتی بود که پیشتر در آزمایشگاهها محصور بودند.نتیجه این مشارکت، خلق سرویسهای جهانی نظیر چت جی پی تی بود که در مدت کوتاهی دهها میلیون کاربر فعال در سراسر جهان پیدا کرد.گزارشهای منتشر شده توسط سی ان بی سی نشان میدهد که این وابستگی فنی و مالی، هویت سازمان را از یک مرکز تحقیقاتی به یک بازیگر تجاری تغییر داد. هرچند این همکاری باعث پیشرفت سریع فناوری شد، اما همزمان سایه سنگین منافع شرکتی را بر تصمیمات اخلاقی و بشردوستانه این مجموعه انداخت.
معرفی چت جی پی تی آغازگر عصر تجاریسازی شد
وقتی چت جی پی تی در اواخر سال ۲۰۲۲ میلادی به صورت عمومی معرفی شد، به سرعت به یک محصول جذاب و پرطرفدار برای میلیونها نفر تبدیل گشت.این نقطه زمانی نشاندهنده خروج رسمی اوپن ای آی از فاز تحقیقات محض و ورود به عرصه رقابتهای سخت در بازارهای جهانی بود.این تحول باعث شد شرکت در جایگاه جدیدی قرار بگیرد که در آن نه فقط تحقیق میکند، بلکه محصول میفروشد و به دنبال درآمدزایی است. این وضعیت جدید نگرانیهای جدی را در میان ناظران ایجاد کرد که معتقد بودند سازمان از مأموریت اولیه خود فاصله گرفته است.اکنون اوپن ای آی با مقولاتی نظیر فشار مالی، رقابت در بازار و نیاز به راضی نگه داشتن کاربران روبرو بود که پیشتر در منشور آن جایی نداشتند.فشارهای اقتصادی باعث شد تا اولویتهای شرکت به سمت پایداری مالی و توسعه محصولاتی حرکت کند که قابلیت بازگشت سرمایه سریعتری داشتند.این تغییر جهت، شکافی میان اعضای قدیمی که به دنبال اهداف بشردوستانه بودند و تیم مدیریتی جدید که به دنبال موفقیت تجاری بود ایجاد کرد. چت جی پی تی ثابت کرد که هوش مصنوعی میتواند یک ماشین پولسازی باشد و همین موضوع، مدیریت بحرانهای درونی شرکت را دشوارتر از گذشته کرد.
بحران هیئت مدیره در سال ۲۰۲۳ شکافها را فاش کرد
در نوامبر سال ۲۰۲۳ میلادی، تنشهای پنهان میان مأموریت اخلاقی و مدیریت تجاری به نقطه انفجار رسید و هیئت مدیره تصمیم به برکناری سم آلتمن گرفت.آنها در بیانیهای رسمی اعلام کردند که دیگر به توانایی او برای رهبری این سازمان جهت رسیدن به اهداف اولیه اعتماد ندارند. این تصمیم که در ظاهر یک تغییر مدیریتی ساده به نظر میرسید، واکنشهای خشمگینانهای را در درون و بیرون شرکت به دنبال داشت که رسانههایی مانند ویکی پدیا آن را ثبت کردند. بیش از 700 نفر از کارکنان شرکت تهدید کردند که اگر مدیرعامل برکنار شده بازنگردد، همگی به صورت دسته جمعی استعفا خواهند داد.سرمایهگذاران بزرگ نیز وارد عمل شدند و با فشار بر هیئت مدیره، خواهان بازگشت ثبات به شرکتی شدند که ارزش آن به سرعت در حال رشد بود.پس از ۵ روز تنش شدید که کل دنیای فناوری را در بهت فرو برد، سم آلتمن به مقام خود بازگشت و ترکیب هیئت مدیره تغییر کرد.این رویداد به وضوح نشان داد که قدرت واقعی در دست کسانی است که به دنبال رشد تجاری و توسعه سریع محصولات هستند. بر اساس گزارشهای یورونیوز، این بحران ثابت کرد که اختلافات بر سر مأموریت اصلی و نحوه کنترل سازمان بسیار عمیقتر از آن است که با بیانیههای رسمی حل شود.
ساختار جدید سال ۲۰۲۵ تلاشی برای توازن دوباره است
در سال ۲۰۲۵ میلادی موضوع تغییر ساختار بار دیگر به تیتر اول رسانهها تبدیل شد، چرا که اوپن ای آی قصد داشت کاملاً به یک شرکت انتفاعی تبدیل شود. این اقدام با مخالفتهای شدیدی از سوی جامعه فناوری، نهادهای نظارتی و حتی برخی از بنیانگذاران سابق شرکت مواجه شد که نگران نابودی کامل مأموریت اولیه بودند. پس از مذاکرات طولانی با دادستانهای کل ایالتهای کالیفرنیا و دلاور، شرکت اعلام کرد که یک مدل ساختاری جدید و میانی را اتخاذ خواهد کرد.در این مدل، زیرمجموعه تجاری به یک شرکت عامالمنفعه تبدیل میشود که باید به صورت قانونی هم سودآوری و هم مأموریتهای اجتماعی را در نظر بگیرد. طبق اعلام رسمی اوپن ای آی، این تصمیم پس از گفتوگوهای سازنده با نهادهای مدنی اتخاذ شد تا تضمین شود که مأموریت اصلی در قلب ساختار جدید باقی میماند. بنیاد غیرانتفاعی همچنان بر فعالیتها نظارت خواهد داشت تا توازنی میان نیازهای بازار و مسئولیتهای اخلاقی در قبال بشریت ایجاد شود.این بازنگری ساختاری تلاشی است برای آرام کردن منتقدانی که معتقدند این شرکت به کلی از مسیر خود منحرف شده و تنها به دنبال قدرت است. با این حال، بسیاری همچنان تردید دارند که آیا یک شرکت با ارزش میلیاردها دلار میتواند واقعاً منافع بشریت را بر سود سهامداران خود اولویت دهد یا خیر.
تضاد بنیادی میان منافع بشری و سودآوری بازار باقی است
در طول تمامی این سالها، تغییرات ساختاری و تنشهای مدیریتی هرگز صرفاً جنبههای فنی یا حقوقی نداشتهاند و ریشه در یک تضاد بزرگ دارند. پرسش اساسی این است که آیا مأموریت یک سازمان باید ابتدا بر منافع عمومی متمرکز باشد یا باید در خدمت بازارهای رقابتی و سودآوری قرار بگیرد.این تضاد در عمل به ایجاد ساختارهای مالی پیچیده و وابستگی شدید به سرمایهگذاران قدرتمند منجر شده است که هر کدام سهم خود را از آینده میخواهند. تصمیمات مدیریتی که در این سالها اتخاذ شده، همگی نشاندهنده حرکت به سمت مسیری است که در آن اقتصاد بر اخلاق پیشی گرفته است.نقدهای تندی از سوی ناظران مستقل مطرح شده که معتقدند اوپن ای آی با مسیر فعلی به کلی از مأموریت اصلی خود فاصله گرفته است.این دیدگاهها که در منابعی نظیر اوپن ای آی فایلز منتشر شده، نشان میدهد که بحث بر سر هویت واقعی این سازمان در جامعه نخبگان همچنان داغ است.هر گام جدیدی که این شرکت برمیدارد، سوالات بیشتری را درباره آینده هوش مصنوعی و نقش انحصارات بزرگ در شکلدهی به زندگی انسانها ایجاد میکند. واقعیت این است که در دنیای امروز، مرز میان بشردوستی و تجارت به قدری باریک شده که تشخیص یکی از دیگری به امری دشوار تبدیل گشته است.
آینده اوپن ای آی آزمونی برای اخلاق در دنیای فناوری است
اوپن ای آی اکنون در سال ۲۰۲۵ میلادی با ساختاری فعالیت میکند که میکوشد میان دو مسیر دشوار یعنی مأموریت اخلاقی و نیروی بازار تعادل ایجاد کند. ترکیبی از کنترل نهاد غیرانتفاعی و شرکت تجاری به وجود آمده تا هر دو سمت این داستان پرفراز و نشیب را به نوعی پوشش دهد.اما آنچه روشن است، این است که مسیر تحولی این سازمان هنوز به پایان نرسیده و چالشهای بزرگتری در راه توسعه هوش مصنوعی عمومی وجود دارد. سؤال اصلی همچنان بدون پاسخ باقی مانده است که آیا یک سازمان میتواند همزمان هم خادم بشریت باشد و هم در بازار جهانی رقابت کند.پاسخ به این پرسش نه تنها برای آینده اوپن ای آی، بلکه برای کل سرنوشت هوش مصنوعی و جوامع بشری در قرن حاضر از اهمیت حیاتی برخوردار است.اگر این مدل شکست بخورد، امیدها برای توسعه مسئولانه فناوریهای قدرتمند توسط بخش خصوصی به شدت آسیب خواهد دید و راه برای انحصارات مطلق بازتر خواهد شد.این گزارش نشاندهنده یک تغییر پارادایم در دنیای فناوری است که در آن آرمانها در برخورد با واقعیتهای اقتصادی صیقل میخورند یا به کلی خرد میشوند. سرنوشت اوپن ای آی نشان خواهد داد که قدرت نهایی در دست الگوریتمهاست یا در دست کسانی که کدهای اخلاقی را برای آنها تعریف میکنند.#هوش_مصنوعی#اوپن_ای_آی#سم_آلتمن#اخلاق_فناوری#تجارت_دیجیتال
07:10 - 4 دی 1404
نظرات کاربران
احمدی نژاد: وزش باد شدید و بارش پراکنده در برخی نواحی ایلام حاکم است
بقال سر کوچه هم در مورد قرارداد من با پرسپولیس میپرسد | گفتند من حرامخوار هستم!- قدرت الله صالحی چهره ماندگار مرمت آثار تاریخی کاشان درگذشت
- اعتکاف؛ محور تربیت نسل تمدنساز و تقویت جبهه فرهنگی انقلاب
استقلال با این سلاح نفس بحرینیها را برید
حرفهای تند هاشمیان علیه هیئتمدیره!
منابع دیگر
