صالحی: رسانههای ما باید در کشورهای دشمن نفوذ کنند
دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم با بیان اینکه رسانههای ما باید در کشورهای دشمن نفوذ کنند، گفت: ما نباید فقط در زمین خودمان با دشمن بجنگیم؛ باید زمین طراحی کنیم و در زمین دشمن وارد نبرد شویم.
خلاصه خبر
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، احسان صالحی دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم در ویژه برنامه بزنگاه با موضوع «فرهنگ و رسانه در آرایش تهاجی» که از شبکه افق پخش شد درباره داشتن نقشه راه فرهنگی برای کشور، گفت: بحث خوبی شروع شد و آسیبشناسی مناسبی هم مطرح شد. در مقام بیان، کارهایی که در حوزه فرهنگ انجام شده، مشخص است. نهادهایی مثل شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش مهندسی فرهنگی دارند و اسناد مختلفی در این حوزه تدوین شده، اما سوال اینجاست که آیا این نهادها خروجی واقعی دارند؟ در حوزه فرهنگ، اثربخشی به این معناست که نتیجه کار را ببینیم و ببینیم که هزینهای که برای این کارها شده، نتیجهای هم در پی داشته یا نه.وی افزود: یک مثال در حوزه رسانه میزنم: اگر من یک رسانه خصوصی داشته باشم، تمام جوانب کار را میشناسم؛ از نیروی انسانی تا منابع و هزینهها. هدفگذاری مشخصی دارم. اما در حوزه فرهنگ اینطور نیست. در حوزه نفت و گاز، خروجی قابل اندازهگیری است، اما فرهنگ یک حوزه کیفی است و اندازهگیری آن بهصورت کمی کار سختی است. ممکن است نهادی چندین سال کار کند، اما نتایج آن در کوتاهمدت قابل اندازهگیری نباشد.دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم گفت: به نظر من، در این شرایط نهادهای فرهنگی دولتی بیشتر به خودشان توجه دارند و کمتر به جامعه. در حالی که گروههای مردمی که وارد این حوزه شدهاند، با تعداد کمتر و ساختار سادهتر، تأثیرات بیشتری دارند. مثلا در نمایش خانگی، با وجود مشکلاتی که در تنظیمگری وجود دارد، خروجی کار این گروهها بسیار موفقتر بوده و جامعه هم استقبال کرده است.
صالحی تصریح کرد: حوزه فرهنگ باید به سمت این برود که نهادهای دولتی در نقش تنظیمگر و ناظر باشند و کار اجرایی باید به گروههای مردمی سپرده شود. این گروهها اگر کار مؤثری انجام دهند، اثر آن به وضوح دیده میشود و جامعه هم از آن استقبال میکند. اینطور میشود که کار فرهنگی اثربخش و قابل اندازهگیری خواهد بود.عملیات رسانهای علیه ایران امروز بیسابقه استوی بیان کرد: در حوزه فرهنگ، ما سابقه «انقلاب فرهنگی» و هشدارهای مکرر رهبر انقلاب درباره تهاجم فرهنگی را داریم که به اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ برمیگردد. طبیعی هم هست؛ چون این انقلاب اساساً یک انقلاب فرهنگی است. استقلالخواهی و اسلامخواهی، هویت فرهنگی اسلامی ـ ایرانی ماست و دقیقاً همین هویت، محل طمع و هجوم دشمن است. اگر این پایهها تضعیف شود، راه برای سلطه باز میشود؛ گاهی این ضربه در سطح باورهاست، گاهی در ارادهها و گاهی در رفتارها و کنشهای اجتماعی.دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم اظهار کرد: به همین دلیل میبینیم که حجم عملیات رسانهای علیه ایران امروز بیسابقه است؛ حتی در مقایسه با دوران جنگ سرد. غرب با کشورهایی مثل روسیه و چین هم درگیر است، اما شدت و طراحی عملیات رسانهای علیه ایران، نشان میدهد که ریشه این تقابلها فرهنگی است و مستقیماً باورهای جامعه ایرانی را هدف گرفته است.
صالحی اضافه کرد: عرض من این بود که همانطور که در مواجهه با تهاجم نظامی در دفاع مقدس، به سمت مردمیسازی دفاع رفتیم، در حوزه فرهنگ هم باید همین مسیر را طی کنیم. دفاع فرهنگی به معنای انفعال نیست؛ اتفاقاً تولید فعال و کنشگرانه مهمترین اقدام در این حوزه است. مردمیسازی فرهنگ یعنی باز کردن میدان برای تولید مردمی. وقتی نهادهای رسمی تولیدکننده اصلی باشند، تولید مردمی امکان رقابت پیدا نمیکند؛ درست شبیه اقتصاد.وی افزود: البته تنظیمگری ضروری است. مشکل ما این است که معمولاً پدیدهها وارد میشوند، آسیبهایشان هم میآید، بعد تازه مینشینیم فکر میکنیم چه قانونی لازم است. آن هم با قوانین دهههای ۶۰ و ۷۰ که دیگر پاسخگو نیست. امروز بسیاری از پدیدههای فرهنگی، از جمله در فضای مجازی همچون حوزه نمایش خانگی، عملاً بدون قانون مشخص اداره میشوند و با ابلاغیههای موقت جلو میروند.دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم تصریح کرد: شبکههای اجتماعی قواعد خودشان را به جامعه تحمیل میکنند و ما تازه بعد از گسترش کامل آنها به فکر قانونگذاری میافتیم. این ابهامها دقیقاً همان فضایی است که به جریانهای مخرب اجازه فعالیت میدهد و مانع شکلگیری کار درست و سالم فرهنگی میشود.صالحی خاطرنشان کرد: قاعدهگذاری شفاف و بهروز، متناسب با واقعیتهای جدید، شرط لازم برای مردمیسازی موفق فرهنگ است؛ تا تولیدکننده، مصرفکننده و کنشگر فرهنگی بدانند دقیقاً در چه چارچوبی فعالیت میکنند.
وی ادامه داد: البته باید توجه داشت که برخی از دستگاهها ناگزیرند خودشان هم وارد تولید فرهنگی شوند؛ بهویژه در حوزه کارهای فاخر و پرهزینه که اساساً بخش خصوصی توان ورود به آنها را ندارد. این موضوع شبیه اقتصاد است؛ دولت در پروژههایی ورود میکند که بخش خصوصی امکان یا صرفه ورود به آنها را ندارد، اما این به معنای کنار زدن بخش خصوصی نیست.ما در یک جنگ جاری قرار داریم که اشکال مختلفی به خود گرفته استدبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم گفت: در حوزه فرهنگ هم همین منطق حاکم است. در برخی پروژههای بزرگ و راهبردی، صدا و سیما و دیگر دستگاههای فرهنگی وظیفه تولید دارند. اما وظیفه اصلی آنها باید تنظیمگری، نظارت و هدایت باشد. اگر اشکالی وجود دارد، به نظر من اشکال اصلی دقیقاً در همین بخش است؛ یعنی جایی که باید سیاستگذاری، نظارت و هدایت درست انجام شود، دچار ضعف هستیم.صالحی بیان کرد: ادبیات «جنگ تبلیغاتی» و «آرایش جنگی» سابقه طولانی در بیانات رهبر انقلاب دارد، بهویژه در هفتهشت سال اخیر و بعد از آغاز جنگ اقتصادی. بهطور مشخص، در مهر ۹۷ و در سخنرانی ورزشگاه آزادی، ایشان فرمودند کارزاری که علیه جمهوری اسلامی آغاز شده، دو بال دارد: جنگ اقتصادی و جنگ روانی ـ تبلیغاتی. این یعنی ما در یک جنگ جاری قرار داریم که اشکال مختلفی به خود گرفته است.
وی ادامه داد: هدف این جنگ در سالهای اخیر روشن است: به ستوه آوردن ملت، عصبانی و ناامید کردن مردم و القای این گزاره که راهی جز تسلیم وجود ندارد و جمهوری اسلامی باید از هویت خود تخلیه شود. وقتی این مسیر به نتیجه نرسید، دشمن به فاز نظامی فکر کرد؛ در حالی که نقطه اصلی جنگ همچنان «امید»، «زندگی» و «هویت انقلاب اسلامی» است. این الگو در مقاطع مختلف تاریخی بازتولید شده و امروز هم با همان منطق ادامه دارد.دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم اضافه کرد: در این شرایط، نهادهای مختلف وظایف مشخصی دارند. یکی از کارهای دشمن در این سالها، راهاندازی حجم انبوهی از رسانههای فارسیزبان برای عملیات روی ذهن جامعه ایرانی بوده است. آرایش جنگی ما در این وضعیت، یک بخشش این است که تناقضات جبهه مقابل و دشمن را برای مخاطب ایرانی روشن کنیم.صالحی عنوان کرد: اما سطح مهمتر و دشوارتر کار، ورود به میدان رسانهای جهانی است؛ ایجاد رسانههای انگلیسیزبان، عربیزبان و عبریزبان، نه به شکل رسانههای رسمی و حکومتی که سریع تحریم و بیاثر میشوند، بلکه رسانههایی که بتوانند جامعه مخاطب خودِ آن کشورها را درگیر کنند. ما نباید فقط در زمین خودمان با دشمن بجنگیم؛ باید زمین طراحی کنیم و در زمین دشمن وارد نبرد شویم.
وی خاطرنشان کرد: رهبر انقلاب بارها تأکید کردهاند که انقلاب اسلامی حرف نو و جهانی دارد و مخاطب جهانی هم آماده شنیدن آن است. اشکال ما در «حلقه واسط انتقال پیام» است. نمونه روشن آن جنگ غزه است؛ یک ابررویداد غیرقابل سانسور که پیام ظلمستیزی، مقاومت و مظلومیت را به جهان رساند. نتیجهاش را هم دیدیم: اعتراضات گسترده حتی در دانشگاههای آمریکا. این یعنی جنگ رسانهای جواب داده و افکار عمومی، دشمن را وادار به تغییر رفتار کرده است.باید مطالبهگری امیدآفرین داشته باشیمدبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم تأکید کرد: دشمنی که هیچ حد و مرزی در کشتار ندارد، نه با اخلاق، بلکه با فشار افکار عمومی متوقف میشود. این نشان میدهد ارتباط درست رسانهای چقدر تعیینکننده است. البته زبان فارسی محدودیت ایجاد میکند، اما این مانع نباید ما را متوقف کند. اگر قرار است آرایش جنگی واقعی بگیریم، باید از این مانع عبور کنیم و پیام انقلاب را به زبان جهانی منتقل کنیم.صالحی بیان کرد: کارکردهای رسانه روشن است؛ از سرگرمی گرفته تا اطلاعرسانی، آموزش، فرهنگسازی و گفتمانسازی. اما یک کارکرد جدی وجود دارد که اگر نباشد، اساساً رسانهای در کار نیست: مطالبهگری. رسانه اگر مسئله نداشته باشد و موضوعی را پیگیری نکند، فلسفه وجودیاش زیر سؤال میرود؛ بهویژه در شرایط امروز که مردم منتظر اعلام یک خبر ساده نیستند، بلکه انتظار پیگیری و به ثمر رساندن مسائل را دارند.وی افزود: اما اینجا یک مرز بسیار مهم وجود دارد. یک مدل مطالبهگری این است که مسئله را مطرح کند، اما در نهایت مردم را به این نتیجه برساند که مسئله قابل حل است، راهحل دارد و این راهحل در داخل کشور وجود دارد. این مدل، امیدآفرین است.
دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم عنوان کرد: در مقابل، مدلی وجود دارد که رسانههای دشمن بهویژه از بعد ۱۴۰۱ روی آن تمرکز کردهاند: القای انباشت بحرانها، نبود راهحل داخلی و بنبست کامل. خروجی این مدل، ناامیدی مطلق است؛ ناامیدیای که جامعه را به سمت آشوب، وندالیسم و هرجومرج سوق میدهد.صالحی خاطرنشان کرد: به نظر من، مسئله اصلی روش است. اگر نقطه پایان مطالبه درست تشخیص داده نشود، ناخواسته در زمین دشمن بازی میکنیم. ممکن است کاری با نیت خیر انجام شود؛ کسی فریاد بزند تا مسئله دیده شود، اشکالی هم ندارد، اما فریاد بدون نشان دادن راهحل، یا با القای بنبست، مسئله را حل نمیکند.وی ادامه داد: حتی بعضی وقتها راهحل در ظاهر «داخلی» معرفی میشود، اما در مرحله اجرا به این نتیجه میرسد که دولت یا ساختار موجود اساساً توان حل مسئله را ندارد و باید کنار برود. این دقیقاً همان نقطهای است که دشمن دنبال میکند: بیثباتسازی، بیدولتی و فروپاشی نظم اجتماعی.دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم اضافه کرد: به تعبیر رهبر انقلاب، الگوی مطلوب آمریکا برای منطقه یا حکومتهای دیکتاتوریِ وابسته است، یا اگر آن ممکن نباشد، بیدولتی و هرجومرج. رسانهای که به این نقطه ختم شود، حتی ناخواسته، در همان مسیر حرکت کرده است.صالحی اظهار کرد: سفره مردم و معیشت، مسئلهای بسیار مهم است و بارها مورد تأکید رهبر انقلاب قرار گرفته است. امروز هم در موضوع تأمین نهادهها با مشکلاتی مواجهایم؛ هم مشکلات ارزی وجود داشته و هم در اجرا ضعفهایی بوده است. این یک مسئله جاری و واقعی است و طبیعتاً رسانه باید به آن بپردازد.
رسانه نباید اضطراب بسازد؛ باید راهحل نشان دهدوی افزود: اما نحوه پرداختن بسیار مهم است. یک مدل این است که رسانه مدام تیتر بزند «نهاده نرسیده، دو ماه دیگر قحطی میشود»؛ این مدل، فقط التهاب اجتماعی و اضطراب عمومی ایجاد میکند و مردم را به این جمعبندی میرساند که اوضاع هر روز بدتر میشود.دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم اضافه کرد: مدل دیگر این است که رسانه با نشست، گفتوگو، ارائه پیشنهاد و بررسی راهحلها وارد شود؛ اینکه چه کارهایی قبلاً میشده انجام داد، الان چه اقداماتی ممکن است، کجا گره وجود دارد و کدام مسئول باید چه کاری انجام دهد. اینجا پیگیری رسانهای دلسوزانه بسیار مهم است.صالحی بیان کرد: اصل ماجرا این است که رسانه نشان دهد مسئله راهحل دارد و مهمتر از آن، راهحل در داخل کشور وجود دارد. پرداختن به معیشت لازم است، اما باید به شکلی باشد که در کنار بیان مشکل، امید، امکان حل و مسیر اصلاح هم برای مردم روشن شود.وی در ادامه گفت: اولاً اگر بناست بحث کارآمدی و تنظیمگری مطرح شود، این مطالبه باید نسبت به همه دستگاههای دولتی باشد، نه فقط نهادهای فرهنگی. مگر بقیه دستگاهها کاملاً چابک و مثل ساعت دقیق کار میکنند؟ طبیعتاً نه. پس ارزیابی اثربخشی باید متناسب با بودجهای که هر دستگاه میگیرد، درباره همه آنها انجام شود.
دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم ادامه داد: نکته دوم اینکه در حوزه فرهنگ، حتی در همین بودجه محدود هم ممکن است زیادهرویها یا ناکارآمدیهایی وجود داشته باشد. وقتی از بودجه فرهنگ حرف میزنیم، باید توجه کنیم که مثلاً بخش مهمی از بودجه آموزشوپرورش هم اساساً فرهنگی و تربیتی است. معلم حقوق پایینی میگیرد، اما مجموع بودجه آموزشوپرورش کم نیست؛ سؤال این است که خروجی چیست؟ دانشآموز با چه کیفیتی از مدرسه خارج میشود؟ اینها دقیقاً همان جاهایی است که باید بررسی شود.صالحی اظهار کرد: بحث اصلی، دعوای «بودجه زیاد یا کم» نیست؛ این یک بحث انحرافی است. مسئله این است که به نسبت خروجی فرهنگی که میگیریم، چقدر هزینه میکنیم و آیا این نسبت منطقی است یا نه. اگر نیست، باید اصلاح شود.دبیر شورای اطلاعرسانی دولت سیزدهم در پایان گفت: این همان تأکید رهبر انقلاب بر اثربخشی است. ممکن است ساختارهای فعلی با این نیازها همخوان نباشد و نیاز به بازآفرینی داشته باشد. در این بازآفرینی طبیعی است که بودجهها هم متناسب با ساختار جدید بازتنظیم شوند؛ جایی کم شود، جایی افزایش پیدا کند، اما همهچیز بر اساس خروجی و اثر واقعی، نه صرفاً برچسب «فرهنگی بودن».
17:58 - 4 دی 1404
نظرات کاربران
۶ بازیکن در لیست خروج پرسپولیس- ثبت سه اثر طبیعی قزوین در فهرست آثار ملی
- اعضای هیأت اجرایی انتخابات شوراها در قزوین انتخاب شدند
واکنش سریع حفاظت منابع طبیعی سوادکوه از آتشسوزی گسترده جلوگیری کرد- قهرمانی یزدانی، سوادکوهی و گلیج در انتخابی تیم ملی کشتی آزاد
- چند خبر کوتاه از ورزش قزوین
پایان سلطنت ۱۳ هفتهای استقلال در بسکتبال!
منابع دیگر