سه نسل از هنر خوشنویسی در یک تکیه
تخت فولاد اصفهان امروز نه فقط آرامگاه بزرگان که دانشگاهی زنده برای شناخت سیر تحول خط و خوشنویسی ایران است؛ موزهای بیدیوار که روایتگر عشق ایرانیان به زیبایی و هنر است.
خلاصه خبر
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، در دل شهر اصفهان، جایی که نفسهای تاریخ با نبض هنر میتپد، تخت فولاد نه فقط یک آرامستان که گنجینهای زنده از استادان خوشنویسی ایران است. اینجا هر سنگ قبر، صفحهای از دفتر هنر ایران است و هر کتیبه، روایتی از عشق به زیبایی.
سه نسل از هنر خوشنویسی در یک تکیهدر تکیه مادر شاهزاده، سه نسل از خوشنویسان نامدار در کنار هم آرام گرفتهاند، میرزا محمدعلی مسکین، پسرش میرزا عبدالرحیم افسر و نوهاش میرزا فتحالله خان جلالی.میرزا عبدالرحیم افسر، همعصر ناصرالدینشاه قاجار، در سده سیزدهم هجری در اصفهان میزیست. عبدالرحیم همچون پدرش خوشنویسی توانا بود و تخلصش «افسر» بود. وی از نامداران خوشنویسی دوران ظلالسلطان به شمار میرفت و نستعلیق را شیرین و خوشقلم مینوشت. میرزا عبدالرحیم همچنین شاگردان بسیاری پرورش داد و آثارش از نمونههای برجسته مکتب اصفهان در اواخر عهد قاجار به شمار میآیند.میرزا فتحالله خان جلالی، نوه مسکین و فرزند افسر، از خوشنویسان نامدار اواخر دوران قاجار بود. وی شاعر و نستعلیقنویسی چیرهدست و شاگرد پدرش عبدالرحیم افسر بود.در گوشهای دیگر از سرزمین تخت فولاد نام درویش عبدالمجید طالقانی میدرخشد، عارف و شاعری که خط شکستهنستعلیق را از حصار دربارها بیرون آورد و به اوج لطافت و روانی رساند. قلم او نه فقط مینوشت که روح عارفانهاش را بر کاغذ جاری میکرد.
عروس خطوط اسلامی در تخت فولاددر تکیه میرفندرسکی، کتیبههایی به خط میرعماد حسنی، استاد بیبدیل نستعلیق، خودنمایی میکند. میرعماد چنان پایههای این خط را استوار کرد که به «عروس خطوط اسلامی» شهرت یافت. آوازه آثار او در دوره صفویه تا دربارهای هند و عثمانی هم رسید.در این تکیه، آرامگاه محمدحسین عنقای اصفهانی، ادیب، شاعر و خوشنویسی از خاندان اهل علم هم قرار دارد. عنقای اصفهانی از محضر استادانی چون محمدرضا قمشهای دانش آموخت و در شعر و خط طبعی لطیف و ذوقی عارفانه داشت. وی بنیانگذار انجمن ادبی عنقا بود و اشعار ناب و عرفانی از او بهیادگارمانده است.همچنین نام میرزا عبدالجواد خطیب، عالم، شاعر و خوشنویسی توانا متخلص به «خطیب» و ملقب به «لسانالدین» هم در اینجا بهیادگارمانده است. عبدالجواد در خط نسخ و نستعلیق مهارت داشت و از شاگردان برجسته میرزا عبدالرحیم افسر و میرزا فتحالله خان جلالی بود. آثار ماندگار میرزا خطیب، از جمله اشعار ورودی آبانبار تکیه کازرونی، با بسمالله الرحمن الرحیم آغاز شده و در ادامه سلام بر امام حسین علیهالسلام و نفرین بر یزید را در خط نستعلیق جاودانه کرده است.
۳ MB
خوشنویسی که سنگ مزارش با خط خودش تزیین شد تکیه آقا محمدکاظم واله با معماری منحصربهفردش، تلفیقی شگفت از شعر، خوشنویسی و هنر معماری قاجار را به نمایش گذاشته است. سنگ قبر او که به خط تعلیق و به دست خودش نگارش یافته، سندی بینظیر از هنر خوشنویسی ایران است.از آثار خوشنویسی محمدکاظم واله اصفهانی میتوان به یک نسخه از شش دفتر مثنوی مولانا به قلم نستعلیق، یک نسخه از کلیات سعدی، کتابت خوش و عنوانها به قلم رقاع، کتابت عالی، با رقم: «انا العبد محمدکاظم الوالهالاصفهانی»، سنگ مزار خودش، پنج قطعه به قلم دو دانگ خوش (در کتابخانه مجلس شورای ملی) و غیره اشاره کرد.تخت فولاد را میتوان موزهای طبیعی از خطوط اسلامی دانست، از نستعلیق میرعماد و شکسته درویش عبدالمجید تا نسخ و ثلث استادان دیگر. کتیبههای سردر تکایا و بقاع، از جمله مسجد مصلی، تکیه حاج محمدجعفر آبادهای و بقعه بابا رکنالدین، هر یک نمایشگاهی از هنر خطاطی اعصار مختلف هستند.
برخی از زیباترین نمونههای نستعلیق در تکیه آغاباشی، اثر میرزا فتحالله جلالی خودنمایی میکند. این آثار نهتنها بر سنگ قبرها که بر صفحات تاریخ هنر ایران هم نقش بستهاند. کارشناسان معتقدند هنر خوشنویسی تخت فولاد تاکنون بیشتر در حاشیه مباحث کتابآرایی و تذهیب دیده شده، اما اکنون زمان آن رسیده که با نگاهی عمیقتر و تحسینبرانگیزتر، به این آفریدههای هنری نگریسته شود.تخت فولاد اصفهان امروز نه فقط آرامگاه بزرگان که دانشگاهی زنده برای شناخت سیر تحول خط و خوشنویسی ایران است؛ موزهای بی دیوار که روایتگر عشق ایرانیان به زیبایی و هنر است.#تختفولاد #هنرخوشنویسی #خطنستعلیق #بقاعمتبرکه #تکیه
08:28 - 5 دی 1404
نظرات کاربران
جباری در سودای ادامه رکورد دربیها برابر پرسپولیس- تکرار رکورد فرهاد مقابل زنان پرسپولیس
- شادی گل جنجالی خانمگل استقلالی در پرسپولیس (عکس)
لژیونر سرشناس در سودای برگشتن؛ مهاجم جدید پرسپولیس از امارات می آید؟- پیشکسوت سرخابی ها: استقلال به بلوغ تاکتیکی رسیده و متکی به هیچ بازیکنی نیست | چشمی بازیکن روزهای سخت است
- گزارش زنده: مس 0 - پرسپولیس 0
- امضای علیپور پای گل اول پرسپولیس
واکنش نماینده ولیفقیه به انتصاب احتمالی اولین استاندار زن در سمنان
منابع دیگر
- پنجمین گل نقیزاده به پرسپولیس، شاید امروز
- بعثت کرمانشاه به مصاف پارس جنوبی جم میرود
- چشم امید استقلال و پرسپولیس به تیم اخباری
- اعتراض گلگهریها به زنان پرسپولیس: وقت تلف نکنید!
- برابر سپاهان: دلخوشی اخباری به دو اصفهانی
محمدی: وعدههای اقتصادی باید در سفره مردم ملموس شود- تشویق کریم باقری پیش چشم تراکتوریها
پرسپولیس ۱-۲ گلگهر؛ زهرا قنبری هم نتوانست مانع باخت خانگی زنان پرسپولیس شود- برتری پرسپولیس مقابل مس رفسنجان در نیمه نخست
منابع دیگر
