ذرات پلیمری کوچک، بلای جان طبیعت
میکروپلاستیکها ذرات جامد و نامحلول پلیمری کوچکتر از ۵ میلیمتر هستند که منابع انتشار متعددی برای آنها کشف شده؛ از فاضلابهای خانگی و صنعتی گرفته تا روان آبهای کشاورزی و شهری، سایش تایر خودروها و لنت ترمز و... همه می توانند باعث انتشار میکروپلاستیکها در محیط شود.
خلاصه خبر
به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، روند افزایشی مصرف انسان از پلاستیک ها آسیب بسیار جدی به محیط زیست و حتی خود انسان وارد می کند.تبدیل پلاستیک به میکروپلاستیک هایی که می تواند به ذرات جامد و نامحلول پلیمری تبدیل شود امروزه یکی از خطرناک ترین مواد در جهان و تهدیدی جدی برای سلامتی موجودات زنده به حساب می آید. میکروپلاستیک چیست؟ هاشم آرام، کارشناس اداره کل حفاظت محیط زیست فارس در گفتگو با خبرگزاری فارس در پاسخ به این سوال گفت: میکروپلاستیکها ذرات جامد و نامحلول پلیمری کوچکتر از ۵ میلیمتر هستند که به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم میشوند. ذرات اولیه عمداً در ابعاد میکروسکوپی تولید میشوند (مانند میکروبیدها در محصولات شستوشو و اسفنجها یا الیاف مصنوعی جدا شده از منسوجات در هنگام شستشو)ذرات ثانویه حاصل تخریب فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی پلاستیکهای بزرگتر در محیط (مانند کیسهها، بطریها و تورهای ماهیگیری رها شده) هستند. منابع اصلی انتشار آنها در طبیعت شامل فاضلابهای خانگی و صنعتی، روانابهای کشاورزی و شهری، تخلیه پسماند، سایش تایر خودروها و لنت ترمز، گرد و غبار حاوی الیاف مصنوعی و تجزیه زبالههای پلاستیکی در محیطهای دریایی و خاکی است.
میکروپلاستیکها تهدیدی چندوجهی برای محیط زیست و سلامت انسان ایجاد میکنند.برای موجودات زنده (به ویژه آبزیان)، این ذرات میتوانند باعث انسداد فیزیکی دستگاه گوارش، سیری کاذب و سوءتغذیه شوند. همچنین مانند حاملهایی برای آلایندههای آلی پایدار، فلزات سنگین و پاتوژنها عمل میکنند.از طریق زنجیره غذایی، این ذرات و آلایندههای همراه آنها زیستتجمیع یافته و به موجودات سطح بالاتر از جمله انسان منتقل میشوند. برای انسان، خطرات بالقوه شامل اختلالات غدد درونریز، استرس اکسیداتیو و آسیب سلولی است. همچنین، این ذرات میتوانند ترکیب و کارکرد خاک و اکوسیستمهای آبی را مختل کنند.تقریباً تمامی پلاستیکهای معمول (مانند پلیاتیلن، پلیپروپیلن و پلیاستایرن) در اثر مواجهه با عوامل محیطی مانند نور فرابنفش خورشید، اکسیداسیون، سایش مکانیکی باد و امواج، و فعالیتهای میکروبی به تدریج شکننده شده و به قطعات کوچکتر خرد میشوند.این فرآیند ممکن است دهها تا صدها سال طول بکشد، اما در نهایت به ایجاد میکرو و حتی نانوپلاستیک منجر میشود. حتی پلاستیکهای زیستتخریبپذیر نیز در شرایط مناسب (مانند کمپوست صنعتی) به طور کامل معدنی میشوند، اما در محیطهای طبیعی مانند اقیانوس اغلب تنها به میکروپلاستیک تجزیه میگردند.ورود میکروپلاستیکها به بدن انسان!وی در ادامه توضیح داد: ذرات میکروپلاستیک از راههای مختلف از جمله استنشاق و بلع میتوانند وارد بدن شوند.برخی از منابع علمی و مقالات منتشر شده در مجلات بین المللی به وجود ذرات میکرو و نانوپلاستیکها در بدن انسان اشاره دارند با این وجود تحقیقات و پژوهش های بیشتری نیاز است تا اثرات این ذرات مضر بر سلامتی انسان به اثبات برسد.
آینده جهان با روند فعلی مصرف پلاستیک آرام در ادامه، ادامه روند فعلی را رقم زدن آیندهای با تشدید بحران آلودگی پلاستیکی عنوان کرد و افزود: پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰، وزن پلاستیک های تولید شده در جهان به بیش ۸۰۰ میلیون تن برسد. پراکنش این ذرات در طبیعت منجر به تخریب گسترده زیستگاههای دریایی، کاهش تنوع زیستی، اختلال در چرخههای بیوژئوشیمیایی (مانند کربن و نیتروژن) و آلودگی منابع آب شیرین و خاک خواهد شد. این وضعیت امنیت غذایی جهانی (به ویژه برای جوامع وابسته به شیلات) را تهدید کرده و هزینههای اقتصادی کلانی برای پاکسازی و سلامت عمومی به همراه خواهد داشت. همچنین، چشمانداز افزایش دما میتواند سرعت تجزیه پلاستیک و آزادسازی مواد شیمیایی آن را افزایش دهد که یک چرخه معیوب ایجاد میکند.تکلیف اخلاقی نسل ما در برابر نسلهای آینده کارشناس محیط زیست فارس افزود: از منظر اخلاق زیست محیطی و عدالت بیننسلی، مسئولیت نسل حاضر سنگین و روشن است. ما موظفیم بر اساس اصل احتیاط، حتی در صورت عدم قطعیت علمی کامل، اقدامات قاطعانه برای کاهش آلودگی را انجام دهیم. این مسئولیت شامل انتقال از اقتصاد خطی به اقتصاد چرخشی (با تأکید بر کاهش مصرف، استفاده مجدد و طراحی محصولات برای بازیافت واقعی)، وضع و اجرای قوانین مؤثر برای محدود کردن پلاستیکهای یکبارمصرف و رهاسازی میکروپلاستیکها، و سرمایهگذاری در فناوریهای پاک و جایگزینها است.
ما باید حق نسلهای آینده برای برخورداری از محیط زیستی سالم و مولد را به رسمیت بشناسیم و سیاره را در وضعیتی به آنها بسپاریم که امکان زندگی شایسته و کامل را برای آنها فراهم کند. این تنها یک انتخاب سیاسی یا اقتصادی نیست، بلکه تکلیفی اخلاقی است.#میکروپلاستیک#پلیمر#آلودگی_زیستمحیطی
10:01 - 5 دی 1404
نظرات کاربران
