توضیحات عراقچی درباره آثار و برکات تحریمها
پس از آنکه سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در جمع فعالان اقتصادی اصفهان گفت: «برکات ... [تحریم]را هم میدانم. با تحریم باید زندگی کرد.» انتقادهای زیادی از این سخنان مطرح شد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تابناک، پس از انتقادهای گسترده از سخنان سید عباس عراقچی در جمع فعالان اقتصادی اصفهان، وزیر امور خارجه با انتشار متنی در مورد اظهارات خود توضیحاتی را بیان کرد.
کارشناسان و فعالان سیاسی این سخنان را به معنای بیمیلی وزارت امورر خارجه به تلاش برای رفع تحریمها و نادیده گرفتن آسیبها و فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمها بر مردم عادی تلقی کردند.
سید عباس عراقچی، با انتشار متنی در کانال تلگرامی خود، تلاش کردهاست تا به این انتقادها پاسخ دهد. عراقچی گفتهاست که سخنانش «به معنای رضایت دادن به تحریم» و «سبک شمردن فشارهایی که بر مردم و اقتصاد کشور تحمیل شده» نیست «بلکه بیان یک واقعیت تلخ و در عین حال آموزنده است.»
عراقچی ادعا کردهاست که برکات تحریم از نظر او فاصله گرفتن از اقتصاد تکمحوری و اهمیت دادن به صادرات غیرنفتی است.
متن کامل توضیحات عراقچی را که با عنوان «گزارش سفر به اصفهان» منتشر شدهاست در ادامه مطالعه میکنید:
سفر کوتاه یکونیمروزه به اصفهان، بیش از آنکه یک برنامه فشرده کاری باشد، فرصتی بود برای شنیدن و گفتوگو؛ گفتوگو با فعالان اقتصادی استانی که همیشه یکی از موتورهای اصلی تولید، تجارت و کارآفرینی کشور بوده است.
در کنار دو دیدار دیگر با فعالان اقتصادی، حضور در اتاق بازرگانی اصفهان فضای خوبی برای این گفتوگو فراهم کرد. اتاق بازرگانی استان با نگاهی منظم و آیندهنگر، شش کشور هدف را مشخص کرده و تلاش دارد به ارتباطات تجاری اصفهان انسجام بخشد و به آن جهت بدهد؛ رویکردی که دقیقاً همراستا با منطق دیپلماسی اقتصادی است.
در این دیدارها تلاش کردم صریح و بیواسطه درباره جایگاه وزارت امور خارجه در اقتصاد کشور صحبت کنم. گفتم که برای ما، دیپلماسی اقتصادی یک عنوان تزئینی یا صرفاً اداری نیست؛ یک مسئولیت واقعی است. مسئولیتی که امروز بیش از هر زمان دیگری با زندگی روزمره مردم و آینده فعالیتهای اقتصادی و تولیدی گره خورده است. در همین چارچوب، وزارت امور خارجه برای خود دو مأموریت همزمان و مکمل تعریف کرده است.
نخست، تلاش برای رفع تحریمها: تحریمهای ظالمانه آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی، طی سالهای طولانی هزینههای سنگینی بر اقتصاد کشور تحمیل کرده و فشار آن را مردم و فعالان اقتصادی با پوست و استخوان لمس کردهاند.
وزارت امور خارجه در تمام این سالها، حتی در پیچیدهترین و پرتنشترین مقاطع، از این مأموریت اساسی غافل نبوده است. اما باید با صداقت گفت که رفع تحریمها تنها از مسیر یک مذاکره واقعی، عادلانه و شرافتمندانه ممکن است؛ مذاکرهای مبتنی بر احترام متقابل و منافع دوطرفه، نه بر اساس زور، تهدید و زیادهخواهی.
در کنار این مسیر، مأموریت دوم نیز به همان اندازه اهمیت دارد؛ بیاثر کردن تحریمها: کشور نمیتواند و نباید اقتصاد خود را معطل تحولات بیرونی کند. دیپلماسی اقتصادی دقیقاً با همین نگاه وارد مرحلهای عملیاتی شده است؛ حضوری میدانی در کنار پروژههای اقتصادی کشور، کمک به حل گرههای بانکی، حملونقلی و حقوقی، و تلاش برای روانسازی مسیر همکاری با شرکای خارجی، بهویژه در منطقه و با همسایگان.
«دیپلماسی استانی» نیز از دل همین رویکرد شکل گرفته است؛ برای اینکه ظرفیتهای استانها مستقیماً به سیاست خارجی اقتصادی متصل شوند و فعالان اقتصادی در سراسر کشور اطمینان یابند که صدایشان شنیده میشود و مسائلشان در سطح ملی پیگیری میشود.
در عین حال، نکتهای را هم با صراحت مطرح کردم که بارها از زبان فعالان اقتصادی شنیدهایم: بیاثر کردن تحریمها، بدون گشودن گرههای تصنعی داخلی ممکن نیست. در کنار فشارهای خارجی، گاهی مجموعهای از مقررات، رویهها و تصمیمهای داخلی، موجب فرسایش توان و کاهش انگیزه فعالان اقتصادی میشود. برای اینکه چرخ تولید و اقتصاد کشور در این شرایط بچرخد، باید بیش از هر زمانی به کارآفرین، تولیدکننده و بازرگان ایرانی اعتماد کنیم، با آنها همراهی داشته باشیم و فرآیندهای مرتبط با کارآفرینی و تولید و تجارت را تسهیل نماییم.
مهاجمان جنایتکار، از دستیابی به اهداف شوم خود از طریق تعرض نظامی ناکام ماندند. امروز نباید اجازه داد همان اهداف شوم، از راه ایجاد تنگناهای اقتصادی و فشار بر معیشت مردم دنبال شود. گذار از این مسیر، با همراهی و همیاری خلاقانه کارآفرینان و فعالان اقتصادی کاملا شدنی است.
دیپلماسی اقتصادی باید برای پیشبرد این رسالت سترگ ملی، در کنار فعالان عرصه تولید و اقتصاد و تجارت باشد، صدای آنها را بشنود و خود را همراه و همکار آنها در این مسیر بداند.
در سخنانم گفتم و باز هم تأکید میکنم: «من میدانم تحریم یعنی چه، هزینههای آن را برای کشور میدانم، مشکلات آن را برای کشور میدانم، کسی نگوید عراقچی نمیداند تحریم چیست! اما برکات آن را هم میدانم. با تحریم باید زندگی کرد». این سخن نه به معنای رضایت دادن به تحریم است و نه سبک شمردن فشارهایی که بر مردم و اقتصاد کشور تحمیل شده؛ بلکه بیان یک واقعیت تلخ و در عین حال آموزنده است. تحریم به ما آموخت که کشور را نمیتوان بر یک ستون واحد اداره کرد؛ نه بر نفت، نه بر چند مسیر محدود، نه بر چند بندر خاص و نه بر تعداد معدودی شریک تجاری. تحریم ما را ناگزیر کرد بزرگتر بیندیشیم، گزینهها را متنوعتر ببینیم و مقاومتر عمل کنیم؛ به سمت فاصله گرفتن از اقتصاد تکمحور نفتی حرکت کنیم، صادرات غیرنفتی را جدی بگیریم، بازارهای جدید را شناسایی کنیم و مسیرهای تازهای برای تجارت و تعامل اقتصادی بیابیم. از دل همین فشارها، استقلال و بلوغ صنایع مختلف کشور ـ بهویژه صنایع دفاعی و موشکی که در بزنگاههای حساس حافظ امنیت این سرزمین بودهاند ـ شکل گرفت و پیشرفتهای علمی و فناورانه شتاب گرفت.
وقتی میگویم «با تحریم باید زندگی کرد»، منظور این است که نباید جریان تولید، تجارت و پیشرفت کشور را موکول به رفع تحریم کرد و نباید منفعلانه منتظر روزی ماند که شاید تحریمها برداشته شود.
اقتصاد ایران باید بر مجموعهای متنوع و گسترده از ظرفیتهای خود تکیه کند، تابآورتر شود و حتی زیر فشار، مسیر رشد خود را حفظ کند. این نگاه من به سیاست خارجی است: تلاش پیگیر برای رفع تحریمها، و همزمان کمک به ساختن اقتصادی که به یک منبع، یک مسیر یا یک تصمیم بیرونی وابسته نباشد.
